T ü r k i y e ' n i n   B i r i k i m i

Y A Z A R L A R
Cep'te rekabeti engelleyenler var

İş Bankası ve Telecom Italia Mobile ortaklığıyla (İş-Tim) kurulan GSM 1800 operatörü Aria, rakiplerinin "centilmenlik dışı" tavırları yüzünden tam anlamıyla atağa kalkamıyor.

Uyguladığı yeni ücret tarifeleriyle rakipleri Turkcell ve Telsim'in de fiyatları indirmesini sağlayan ve bu nedenle "tüketiciyi koruyan" Aria, rakipleri anlaşmaya yanaşmadığı için "roaming" anlaşmasını yapamıyor. Bu yüzden de Türkiye'nin sadece dört ilinde, İstanbul, Ankara, İzmir ve Antalya'da abonelerine hizmet verebiliyor.

İş-Tim'in İtalyan Genel Müdürü Giuseppe Farina bu konuda dertli. Dünyanın her yerinde operatörler arasında "roaming anlaşması" yapılır. Hiçbir operatör bir diğer operatöre "Sen benim rakibim olacaksın. Senin büyümene ve benim abonelerimi kapmana izin vermem. Sen de aynı yatırımı yap kendi konuşmanı gerçekleştir" demez.

Ama burası Türkiye, burada "serbest rekabet" var gibi görünür ama aslında birçok sektörde rekabetin adı var kendisi yoktur. Tekeller, karteller cirit atar. Rekabeti Koruma Kurulları falan vardır ama tam olarak işlediği de su götürür.

Türkiye'de "gücü gücü yetene" piyasası mevcuttur. Hele bu piyasada arkanı bir de "hükümetlere" dayadıysan senin sırtını yere getirecek bir "rakibin" asla olmaz.

Ulaştırma Bakanı Enis Öksüz tarafından gerçekleştirilen en büyük özelleştirme sonucu İş Bankası ve Telecom İtalia Mobile, devletimize "2.5 milyar doları özelleştirme bedeli 500 milyon doları da KDV olarak 3 milyar dolardan" daha fazla para ödedi.

Bu lisans satışında Ulaştırma Bakanlığı yetkilileri, "Siz yatırımlarınız tamamlanıncaya kadar Türkiye'nin her yerinde diğer operatörlerin alt yapısını kullanma hakkına sahip olacaksınız" sözünü de vermişler.

Bu konuyu Ulaştırma Bakanı Enis Öksüz'e sordum. Sadece söz vermemişler, bu sözü "lafta" bırakmamak için yasaya da koyarak "zorunlu roaming" uygulaması getirmişler.

Bakan Öksüz, "Anlaşacaklar. Anlaşmak zorundalar. Dünyada nasılsa bizde de öyle olacak. Bu anlaşmanın bedeli dünyada kaç 'cent'e gidiyor, nasıl oluyorsa bizde de öyle olacaktır. Yoksa "hakim durumu kötüye kullanma" olur, rekabet gerçekleşmez ki, işte buna izin vermeyiz. O zaman duruma el koyarız" dedi.

Bugüne kadar milyarlarca dolarlık alt yapı yatırımı yapan Turkcell ve Telsim ise tabii ki "Gel buyur kardeşim" dememişler. Şimdiye kadar yaptıkları milyarlarca dolarlık alt yapının "payını" da almak istemişler. Ya "bedeli yüksek tutarak" bu işi yokuşa sürmüşler ya da her fırsatta zorluk çıkararak bugüne kadar anlaşma yapılmasını engellemişler.

İş-Tim'in Genel Müdürü Giuseppe Farina "Lisans anlaşmaları ve yasalara göre GSM operatörleri "ulusal dolaşım yapma", yani diğer operatörlerin kapsama alanını kullanma hakkı vardır. Ancak hakkımız olduğu halde maalesef bu konuda problem yaşamaktayız" diyor.

Bakalım "zorunlu roaming" ne zaman hayata geçecek ve "cep telefonu piyasasında" tam anlamıyla "gerçek rekabet" ve "müşteri memnuniyeti" ne zaman gerçekleşecek?

Gurbetçiler Telekom'a resmen talip oldular

Bu sütunlarda kaç kez "Yurt dışındaki vatandaşlarımızın tasarruflarını Türkiye'ye çekecek bir yol bulalım. Telekom'u ve THY'yi onlara satalım" diye yazdık. Sonunda bu beklenti gerçek oldu. Ankara'da Kemal Derviş'i ziyaret eden Avrupalı Türk işadamları "15 milyar Euro'muz var. Tahvil çıkartıp Telekom ve THY'nı bize satın" teklifini yaptılar. "Çıpalı kur sistemi"nde Türk Lirası'nı "olduğundan daha değerli" tutarak, yurt dışındaki tasarrufların Türkiye'ye gelmesine engel olanlar, bari şimdi gözlerini açıp, Avrupa Türk İşadamları ve Sanayicileri Derneği'nin (ATİAD) teklifini iyice bir düşünsünler.

Yurt dışında yaşayan 4 milyon civarında Türk vatandaşının, "şartlar uygun olursa" tasarruflarını Türkiye'de değerlendirmemeleri için bir neden yok. Yeter ki onlara da bol keseden dağıtılan "devlet güvencesinin" verilmesi.

Böyle "güvence" alınıp, tasarruflar "garantiye" bağlanınca öyle IMF kapılarında "el açıp dilenmeye", IMF Başkan Yardımcısı Ficsher'den Kemal Derviş'in "azar işitmesine" gerek kalmaz. Bizi bizden başkasının kurtarmasına, "kurtarıcı" rolüne girip daha da "batağa" çekmesine yine bizim vatandaşlarımız engel olacak.


24 Mayıs 2001
Perşembe
 
CAN AKSIN


Künye
Temsilcilikler
ReklamTarifesi
AboneFormu
MesajFormu

Ana Sayfa | Gündem | Politika | Ekonomi | Dünya
Kültür | Spor | Yazarlar | Televizyon | Hayat | Arşiv
Bilişim
| Aktüel | İzlenim | Dizi | Röportaj | Karikatür
Bu sitede yayınlanan tüm materyalin HER HAKKI MAHFUZDUR. Kaynak gösterilmeden çoğaltılamaz.
© ALL RIGHTS RESERVED