Mavi Akım tartışmalarının yoğunlaştığı bir dönemde Rusya, Türkiye'ye yepyeni bir öneri getirdi. Moskova, hiçbir jeopolitik ön şart öne sürmeden Bakü-Ceyhan boru hattının inşaasına katılmak için teklifte bulundu.

Türkiye-Rusya arasındaki anlaşma gereği Karadeniz'in altından Samsun'a ulaştırılması planlanan Mavi Akım doğalgaz boru hattı projesi üzerindeki tartışmaların arttığı bir dönemde Rusya Türkiye'ye yepyeni bir öneri getirdi. Moskova, Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı inşaasına katılmaya hazır olduğunu, bunun için siyasi bir ön şart ileri sürmeyeceğini Türkiye'ye bildirdi. Rusya'da düzenlenen ve iki ülkenin ekonomi politikalarında güncel sorunların tartışıldığı seminerin önceki akşamki, "Türkiye-Rusya Ekonomik İlişkilerinin Geleceği" başlıklı kapanış oturumunda, Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Büyükelçi Mithat Balkan ve Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı İvan İvanov birer konuşma yaptı.

İvanov, "Rusya Federasyonu'nun, Bakü-Tiflis-Ceyhan hattına karşı olduğu" iddialarının "asılsız" olduğunu belirtip, "Biz yalnızca hattın ekonomik olacağına inanmıyoruz, o kadar" dedi. İvanov, sözlerini şöyle sürdürdü: "İstiyorsanız inşaatına devam edin. Bizim inşaat firmalarımızın da katılmasını isterseniz, onlar katılır. Ama boru hattından neyi ne kadar sevkedeceğiniz sizin kararınızdır, orasını siz bilirsiniz. Ancak maalesef inşaatta ihale süresi bir ay olarak ilan edildi, firmalarımız buna hazırlanamaz. Çok kısa bir süre. Boru hatları inşaatları yapan en büyük firmamız inşaata katılmaya hazır. Hiçbir politik şart da ileri sürmeyeceğiz."

Rusya bu teklifi dile getirirken, Türkiye de Moskova'yı ihaleye katılmaya davet etti. Büyükelçi Mithat Balkan, Bakü-Ceyhan'a artık herkesin inanmış olduğunu belirtip, Rus petrol devi Lukoil şirketinin bu hattan petrol sevkiyatına katılması çağrısındra bulundu.

Boğazlardan geçiş garantisi yok

İvanov, Rusya'nın Tengiz-Novorossisk petrol boru hattının devreye girmesiyle Boğazlardaki tanker trafiğinin artacağının farkında olduklarını belirterek, "Belirli teknik sorunlar elbette ortaya çıkacak, ancak Türkiye Boğazlardan serbest geçişi düzenleyen uluslararası anlaşma ve normlara da uymalı" dedi. İvanov, Boğazlarda seyrüseferin iyileştirilmesi yolunda tedbir alınabileceğini, ülkesinin Boğazların yükünü azaltmak için Yunanistan üzerinden bir, Macaristan ve Hırvatistan üzerinden de bir başka petrol sevkıyat güzergahı düşündüğünü ifade etti. Balkan ise, tankerlerin ileride de Boğazlar'dan geçmeye devam edebileceği konusunda Türkiye'nin hiç kimseye şimdiden güvence veremeyeceğini ifade ederek, "12 milyonluk bir kent olan, binlerce yıllık tarihe sahip İstanbul için kabul edilebilir kaza riski sıfırdır" dedi. Gözlemciler, bu sözlerin, "Kaza olursa Boğazları hemen petrol tankerlerine kapatırız" anlamına gelmediğini, ancak Ankara'nın şimdiden "geçiş garanti olacak güvencesi veremeyeceği" anlamına geldiğini belirttiler.