Yabancı parmağı

Artık Türkiye'de vuku bulan bütün dehşet verici olaylarda bir yabancı parmağı aramak aşırı kuşkuculuğun bir belirtisi sayılmıyor. Gözlerimizin fal taşı gibi açılmasına sebep olan hadiseler karşısında "olsa olsa yabancı parmağı marifetiyle gerçekleşmiştir" diye düşünmek âdet oldu. Bir zamanlar komplo teorileri diye küçümsenerek yaftalanan yaklaşımların ajans haberlerindeki olağan dile yakıştığını kabul ediyoruz. Resmi ağızların casus romanlarına mahsus bir üslûbu benimsemesi resmi makamların rencide edilmesi anlamına gelmiyor. Bu ülkenin insanların bazı şeyleri yapacağına (çoğu kez bu beceriye erişebileceklerine) ve hele bunları birbirlerine yapacağına inanmak istemiyoruz.

Yabancı parmağı denilen esrarlı şeyin siyasi olaylara fantastik sebepler bulmaktaki mahareti pek yüksek Türk halkı nezdinde mümtaz bir yeri vardır. Birçoğumuz faili meçhul cinayetlerden bahsetmekten yorulur yorulmaz onu zikrederek, yabancı parmağını anmak suretiyle dinleniriz. Bilinen fiilin bilinen failidir o. Ne var ki onun yeri ve nerede bulunduğu ne bizleri hayrete düşüren fiilden önce, ne o fiil esnasında ve ne de fiil tamamlanıp hasılası toplandıktan sonra tespit edilebilir. Buna mukabil yabancı parmağının anskilopedik bir donanımı ve son derecede rasyonel bir yapısı vardır ve sıkıca mantıklıdır.

Yalnızca esrarlı değil, aynı zamanda gelişkin bir durumun ürünüdür yabancı parmağı. Tarih yorumunuz belli bir düzeyi tutturmadıkça yabancı parmağını ağza alamazsınız. Ancak sosyal sınıflar, etnik tepkimeler, gelir kaynakları, sermaye hareketleri ve siyasi coğrafyaya ilişkin derin çözümlemeler sonucunda yabancı parmağını bariz bir biçimde fark edebilirsiniz. Fakat şaşarak görürsünüz ki o hâlâ bir parmak biçimindedir! Filâncanın falancaya şu kadar borcu vardır. Borçlu olan da bir başkasından alacaklıdır. Birinin koyduğu ipotek diğerinin diyet borcuna karşılık gelmekte veya kifayet etmemektedir. İlişkilerin sırasını değiştirmek isteyenler ve sıranın bozulmasından tedirgin olanlar vardır. O halde bu işin içinde bir yabancı parmağı olduğu apaçık ortadadır. Budalalar kıyılara, kenarlara, köşelere baktıkları için ortadaki şeyi görmüyorlar.

Çözümü bu kadar kolay yabancı parmak meselesinin yanı sıra bir de çözümüne nereden başlayacağını bilemediğimiz bir yerli parmak meselesi var. Mesele doğuran yerli parmak refiki kadar meşhur değildir. Beş parmağın beşi bir değil denilir. Yerli parmağa şöhret kazandıran yegâne ibare bundan ibarettir. Yabancı parmak akıl almaz işler çevirir, yürekler hoplatırken yerli parmağın neyle meşgul olduğu malûmumuz değildir. Esasen onun ne olduğu hakkında da fikrimiz yok. Benim yerli parmak olarak vezir parmağı adı verilen hamur tatlısından söz etmek eğilimim var ve fakat bunun saltanat çağrışımı yapması elimi kolumu bağlıyor. Elim kolum bağlıyken parmaklarımın optimum kullanımını sağlamam imkânsız. Her işimize parmak sokan yabancılar ellerini kollarını bağlayan çağrışımlardan etkilenmiyorlar anlaşılan.