Bazı okurlar (özellikle 'genç okurlar') gönderdikleri iletilerde, abur-cubur bir tarzda kitap okumayı tercih etmediklerinden bahisle benden, kendilerine, kendilerinin okuyabilecekleri ve titizlikle seçilmiş kitaplardan müteşekkil bir liste vermemi istiyorlar; bazıları ise, kimi kitaplarla ilgili husûsî kanaatlerimi soruyorlar; bazıları da –sanırım muziplik (!) amacıyla— “sizin hiç beğendiğiniz kitap var mı?” diye sormaktan kendilerini alamıyorlar. Bu arada, bazı kitapçı dostlar da “kitap tavsiye eden yazılar” yazmayışımla ilgili sitemlerini doğrudan ya da dolaylı olarak iletmeye devam ediyorlar.

Hal böyle olunca, ben de bu eksikliği telafi etmek maksadıyla kitap'la ve kitap okumayla ilgili bir şeyler söylemenin faydadan hâli olmayacağını düşündüm.

Genç okura tavsiyem: abur-cubur okumaktan korkmaması, kaçınmaması... Çünkü insanın; dikkatini çeken, önüne çıkan, lüzûmlu-lüzûmsuz her kitabı okuyabileceği yegâne dönem gençlik dönemidir. Bu bakımdan gençler abur-cubur okumaktan çekinmemeliler, ne bulurlarsa, önlerine ne çıkarsa okumalılar, hatta bu arada ser-serî'ce okumanın tadını da çıkarmayı ihmal etmemeliler...

Genel kitap okuma listelerinin bir işe yaradığını hiç görmedim; hatta —ne yalan söyleyeyim— bu sıradan listelerin nedense hep sıradan insanların işi olduğunu düşündüm; sırayla okumaları için başkalarına kitap listeleri veren yazarlardan da, bu listelere itibar ediyormuş gibi davranan işgüzar okurlardan da oldum olası hazzetmedim. Çünkü böyle bir yolun 'çıkar bir yol' olabileceğine hiç inanmadım. (Genel kitap okuma listesi vermek niyetinde olmadığım, her halde bu mülahazalar neticesinde anlaşılmış olmalı.)

Peki, genç okur, gençliğini, gelişigüzel kitaplar okumakla heba mı etmeli?

Aslâ ve kat'â!

Abur-cubur okumak; sıradan, popüler, yaygın kitaplar okumak demek değildir. Sofinin Dünyası, Simyacı, Güzel Konuşma Sanatı, Dost Kazanmak Sanatı, Nasıl Başarılı Olunur?, 90 Dakikada Descartes, 70 Dakikada Kant, 30 Dakikada Kur'an gibi kitaplarla oyalanmakla, abur-cubur kitap okumayı birbirine karıştırmamalı... “Abur-cubur kitap okumak”, benim ıstılahâtımca, farklı sahalarda ve belki de bir zaman için farklı seviyelerde kitap okumak demek... Meselâ, Hasan Cemal'in hatıralarına şöyle bir bakıp tafra satmaktansa (ya da şöyle söyleyelim: “safra atmaktansa”), sessiz sessiz Mihri Belli'nin hatıralarını okuyup o sonu gelmez sadedilliklere tahammül etmek, hiç kuşkusuz daha verimli olacaktır. [Bu tıpkı, filmini seyretmektense, Umberto Eco'nun Gülün Adı (The Name of the Rose) adlı kitabını okumayı tercih etmeye benzer.]

Herkesin okuduğunu okumak, bir kitap okurunun önündeki en büyük tuzaklardan biridir. Başkaları okuyor diye kitap okunmaz... Başkaları için de kitap okunmaz. Bu nedenle, bizi başkalarından koruyacak en emin yoldur abur-cubur okumak... Tayin edilemeyen, denetlenemeyen, yönlendirilemeyen bir okuma türü yani.

Yaş ilerlediğinde, insanın ser-serîlik yapma gücü azalıyor; öyle ki insan daha mazbut, daha seçici, daha mutedil olduğunda sıradanlaşıyor; bilinemeyecek olanı bırakıp bilinebilecek olanı bilmek istiyor. Bir bakıma herkes'in içine dahil olmak yeteneği güçleniyor ve ister istemez herkesleşiyor. Böylelikle kendi yeteneklerini —muhtemelen kendisinin bile farkında olmadığı yeteneklerini— ortaya çıkarmak şansı iyiden iyiye ortadan kalkıyor. [Sofinin Dünyası tam da böylelerine göre... 90 Dakikada Descartes'ı öğren ve hemen akşamına “Descartes diyor ki” demeye başla.]

Bir cemaate veya müstakil bir gruba mensup gençlerin durumu bu nedenle acı verici... Sadece kitap okuma listelerinde yer alan ve sadece ağabeylerinin tavsiye ettikleri kitapları okuyarak büyüyorlar... mazbut ve mutedil bir tarzda... yani hiç haşarılık yapamadan... yani ser-serîlik yapmayı akıllarından bile geçirmeden...

Oysa yol uzun, yük ağır, ömür az... Binaenaleyh tekrar edelim: başkaları için okunmaz! O halde sıradan ve yaygın olana, aptallar için yazılanlara rağbet etmemeli... Bilakis kendi başımıza seçtiğimiz/seçebildiğimiz kitapları okumalı... kendimiz için okumalı, ser-serî'ce okumalı, abur-cubur okumalı...

Fakat her hal u kârda okumalı!

DÜCANE CÜNDİOĞLU

Künye

Temsilcilikler

ReklamTarifesi

AboneFormu

MesajFormu