Uyum yasalarının uygulamaya neden yansımadığı tartışılırken, yargıçların içinde bulunduğu sorunlar, Türkiye'de yargının içindeki sıkıntılarını gözler önüne seriyor. Adalet Bakanlığı'nın izni olmadan açıklama yapamayan yargıçların sorunlarını 30 yıl bu mesleği yaptıktan sonra emekli olan Yavuz Abbasoğlu ile görüştük. Abbasoğlu, yargının bağımsız olmadığını belirterek bunu yüksek yargı mensuplarının, Adalet Bakanı ve bir müsteşarın içinde bulunduğu bir kurul tarafından seçilmesine bağlıyor.

Yavuz Abbasoğlu, sadece yasaların çıkarılmasının yeterli olmayacağını, bu yasalara uygun altyapı çalışmalarının yaplması gerektiğini vurguluyor. Özellikle fikir ve düşünce özgürlüğü konularında yargıçların kişisel kararlar verebildiğini ifade eden Abbasoğlu, "Yargı bağımsız değildir. Yüksek yargı organları bile Adalet Bakanı, bir müsteşar ve 3 kurul üyesinden oluşan Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından atanıyor. Yargıtay ve Danıştay üyeleri de aynı şekilde atanıyor. Bunlar seçimle görevlendirilmeliler. Bütün yargıçların katılacağı bir kurul tarafından yüksek yargı mensupları görevlendirilmeliler" diyor.

Bekçinin mahkemesi var, yargıcın yok

Abbasoğlu'nun dikkat çektiği bir başka konu da yargıçların herhangi bir idari yaptırım karşısında haklarını arayabilecekleri tarafsız bir kurumun olmaması. Bekçisinden çöpçüsüne toplumun tüm kesimlerinin idarenin herhangi bir yaptırımı karşısında başvurdukları idare, bölge idare, Danıştay gibi mahkemeler bulunduğunu anlatan Abbasoğlu, yargıçların kurul tarafından görevden alınmaları halinde başvuracakları tek mahkemenin Danıştay olduğunu, ancak Danıştay'ın da aynı kurul tarafından atandığının altını çiziyor.

Abbasoğlu, "Bir hakim, bir gün içinde 30-40 davaya bakıyor. Haftada 3 gün duruşma yapıyor. Bu durumda bir yargıç, artan 2 günlük zaman içinde kendisini mi yetiştirecek, teorik kitaplar mı okuyacak, yeni çıkan mevzuatı mı inceleyecek? Sonuç olarak yargıç bu yoğun iş yoğunluğu altında eziliyor" diyor.

Sayman: Yargıçlar konuşturulmuyor

Yücel Sayman ise sorunların başında yargıçların haklarının bulunmaması olduğuna dikkat çekerek, yargıçların kendi görüşlerini bildirecekleri bir örgütleri olmadığını, bu görevi Adalet Bakalığı'nın yerine getirdiğini belirtiyor. Sayman, yargının şu durumdaki örgütlenişinin demokratik bir işleyişe fırsat vermediğini vurgulayarak, "Yargıdaki aksaklıkları ancak yargının içinde bulunan insanlar giderebilir. Ancak bu konuda çok gerilerdeyiz. Yargıçların hakları açısında çok uzaktayız. Bir bağımsızlık yok. Sürekli siyaset tarafından engelleniyorlar. Yani yargıçların konuşamadığı, seslerini yükseltemediği bir ülkede hukuk nasıl gelışır? İlk mahkemelerin kararları Yargıtay'a bağlı gelişiyor. Yargıtay'a bağlı, çünkü yargıçların çoğu, verdiği kararın Yargıtay'dan dönmesi halinde sicillerinin bozulmasını istemiyor. Bunun için de alt mahkemeler hukuku işletemiyor" dedi.

Sayman, Türkiye'de yargıçların hem ihtilafları çözdüklerini, hem de karar verdiklerini ve bu uygulamanın dünyanın hiçbir yerinde görülmediğini belirterek, bu sorunu gidermek için sorgu yargıçlığının geliştirilmesini gerektiğini söyledi. Sayman, Türkiye'de yargının içinde bulunduğu sorunların giderilmesi için bir bütün olarak sistemin değişmesi gerektiğini kaydederek, işkencenin önlenmesi için de özerkliği ve kendine özel bütçesi olan adli polisin kurumsallaşması gerektiğini ifade etti.

Barolar: Yargı bağımsız olmalı

Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu ve baro başkanları, yargı bağımsızlığını sağlayacak düzenlemelerin hızla yapılmasını istediler. TBB Yönetim Kurulu ve baro başkanlarınca yapılan ortak açıklamada, yeni hükümetten beklentiler dile getirildi.

Yapılan açıklamada, hükümet programında yer alan demokratikleşme, kamu yönetimindeki hantal yapıdan kurtulma, ekonomik istikrarın sağlanması, işkence ve insan hakları ihlallerinin üzerine kararlılıkla gidilmesi, hukukun evrensel ilkelerine saygı, özgürlükçü ve katılımcı yeni bir Anayasa, DGM'lerin kaldırılması ve yargı reformu gibi taahhütlerin takipçisi olunacağı belirtildi. Yargıtay, Danıştay ve Anayasa Mahkemesi gibi yargı kuruluşlarının kararlarını kişisel nedenlerle ve oy kaygısıyla tartışmaya açacak tutum ve davranışlardan kaçınılması gerektiği belirtilen açıklamada, "Türban, yeniden Türkiye'nin sorunu olmamalıdır. AB'nin Türkiye'ye Aralık 2004'te müzakere tarihi vermesi bizim açımızdan kabul edilebilir olmamakla birlikte, geleceğe yönelik olumlu bir adımdır" denildi. Laiklik ilkesinden ödün verilemeyeceğini belirten TBB Yönetim Kurulu ve baro başkanları, insan hakları alanındaki düzenlemelerin ve Kopenhag kriterlerinin zaman geçirilmeden yasal düzenlemelerle hayata geçirilmesini istediler. Açıklamada "Yargı bağımsızlığını sağlayacak düzenlemeler hızla yapılmalı, avukatlar ile baroların tam bağımsızlığı sağlanmalı ve baroların anayasal düzenlemelerde Anayasa'nın yargı bölümünün içine alınması sağlanmalıdır" denildi.