Haberlerde izledim: Kemal Derviş'in gerektiğinde not almak ve konuşurken yararlanmak için üzerinde taşıdığı küçük akıl defterinin bir sayfasında, kocaman harflerle, "İç borç: 150 katrilyon" yazıyordu. Gelecek dönem en fazla tartışacağımız konuyla ilgili olduğu için, aslında bu bilgiyi hepimiz zihin defterimize kaydetmeliyiz.

Türkiye'nin iç ve dış borçlarının toplamı 210 milyar dolar dolayında seyrediyor. Geçen yıl (2001) fert başına milli gelir 2219 iken, fert başına borç 3000 dolara yakındı (2918 dolar). 2000 yılında iç borç toplamı 54 milyar, dış borçlar ise 120 milyar dolardı; borçlar, geçen yıl ilk kez, GSMH'yı aştı: İç borç toplamı 85 milyar, dış borç toplamı 115 milyar...

Türkiye bu borçları ödeyecek, ama nasıl ödeyecek? Son yıllarda uygulanan IMF reçeteleri, para politikalarıyla ve küçülerek borçların çevrilebilmesini öngörüyor. Bir de beceremediğimiz 'özelleştirme' var. Önce sabit kurun tokadını yedi Türkiye, şimdi de dalgalı kurla başa çıkmaya çalışıyor. Ancak, rakamların ortaya koyduğu gibi, alınan tedbirler Con Ahmet'in devr-i dâim makinasını andırıyor: Yeniden borçlanarak eski borçların ödenmesi... IMF'den alınan krediler, bir yandan dış borç faizlerini kapatmaya giderken, bir yandan da iç borcu ödemeye sarf ediliyor. Hazine'yi Derviş'ten devralan Masum Türker'in, "IMF'den gelen 30 milyar dolar nereye gitti?" merakının, "Borç ödemesine gitmiş" cevabıyla giderildiğini gördük.

Ne yaparsanız yapın sonuç değişmiyor: 2000 yılında 184 milyar dolar olan borç toplamı, bu yılın ilk yarısında 210 milyar dolara dayandı. Türkiye tam bir dış borç sarmalında ve uygulanan borç ödemeye öncelik veren politikalar yüzünden üretim düştüğü gibi, ne üretirse üretsin bütçe deliklerini kapatamaz durumda.

Türkiye'ye tek bir çözüm dayatılıyor: Faizleri hızla aşağıya çekip TL arzını bollaştıracaksın; faizleri aşağıya çekmenin yolu ise 'istikrarlı' bir hükümet... Belli başlı partilerin seçim beyannamelerine bakıldığında, siyasi ve ideolojik duruşları farklı olsa bile, hepsinde, basite indirgendiğinde, "İstikrarlı bir hükümet kurup faizleri düşürecek ve yeniden borçlanarak eski borcu ödeyeceğim" formülünü okuyorsunuz.

Bu hafta, Ak Parti lideri Tayyip Erdoğan'ın, ihracatçılara söylediği "Ödemelerin ötelenmesi" veya Abdullah Gül'ün "Faiz dışı fazlayı düşüreceğiz" sözleri sürüden ayrılan nâdir tespitlerdi. Bazı çokbilmişler, o mâsum ifadeleri, sahiplerinin ağzına tıkamak üzere ayaklandılar. Bazıları için IMF reçeteleri dışında her arayış ve yöneliş 'tehlikeli'; Kemal Derviş'in akıl defterindeki "İç borç: 150 katrilyon" müstehcenliğine, sadece IMF ile veya IMF politikalarını uygulayan hükümetlerle değil, daha çok onlara destek çıkan çokbilmişler yüzünden geldik. İmkân olsa da, o 150 katrilyonu, onlardan ve patronlarından tahsil edebilsek...

AK Parti sözcülerinin ekonomiyi rayına oturtmak için 'borç öteleme' ve 'faiz dışı fazlayı düşürme' 'niyetini' seslendirmeleri, bildiğimiz kadarıyla, 'parti politikası' haline gelmiş formüller değil; seçim beyannamesinde de yer almıyor... Ancak, bu sözler, parti kurmaylarının ekonomiye özel önem verdiklerini, kısır döngüyü aşmak ve borç sarmalından kurtulmak için risk üstlenmeyi düşündüklerini dışa vuruyor. "IMF'nin dayattığı dışında çözüm yoktur" mantığına bıraksanız, dışarıdan alınan yüksek mâliyetli borçlarla içeride aşırı faiz ödenerek yapılmış borçlar için düşünülen 'ödemelerin ötelenmesi' ve IMF tarafından yüzde 6,5 olarak belirlenmiş 'faiz dışı fazla'nın düşürülmesi 'niyeti' taşıyanların ağızlarına kırmızı biber sürecekler... Oysa, her iki teklif de, ekonomiyi canlandırmayı hedefliyor...

"IMF hiç hata yapmaz" diyenler, 2001 Şubat krizine kadar 'sabit kur', o krizden sonra 'dalgalı kur' tekliflerinin IMF'den geldiğini unutmamalılar. Birbiriyle çelişen iki farklı kur sistemini dayatan IMF'nin elinde tek bir 'reçete' bulunmadığının bundan daha güzel kanıtı olur mu?

Bu konuları, "IMF ne der?" korkusuna aldırmaksızın tartışmalıyız...

FEHMİ KORU

Künye

Temsilcilikler

ReklamTarifesi

AboneFormu

MesajFormu