Nişan ve düğün telaşıyla kuyumcu dükkanlarında alışveriş yapan, mobilyacılarda büyük bir heyecanla yatak odaları, yemek takımlarını beğenen genç çiftlere rastlamak artık pek mümkün değil. Kızın ailesi tarafından erkek ailesine tutuşturulan uzun alış veriş listelerine rastlamak da...

Ailelere göre, yaşanan ekonomik kriz "olmazsa olmaz" pek çok düğün adetini yıktı. Artık kız evine bir çift bilezikle giden, düğün yerine evlilik törenini sade bir nikahla geçiştiren ailelerin sayısı her geçen gün artıyor. Üstelik değişen sadece düğün adetleri değil, gençlerin evlilik yaşı da.. Görüştüğümüz aileler yaşları 30'u aşmış çocuklarını bu krizde nasıl evlendireceklerinin kara kara düşünüyor.

Düğün yerine 5 dakikalık nikah

Üç çocuk annesi Müşerref Genç, en büyük oğluna 1986 yılında görkemli bir düğün yapmış. Şimdi ise küçük oğluna nişan hazırlıkları yapıyor. Ancak ikinci oğluna, ilk oğluna yaptığı düğün kadar gösterişli bir düğün yapamamanın sıkıntısını yaşıyor. Nişanda takılacak iki çift bileziği 450 milyona aldığını söyleyen anne Müşerref Genç, ekonomik kriz yüzünden dünden bugüne değişime uğrayan nişan ve düğün adetleri şöyle anlatıyor:

"Oğluma bir mobilya dükkanı açtık. Ama kriz yüzünden dükkanın durumu iyi değil. 27 yaşına geldiği halde evlenme isteğine karşı çıktım. Çünkü nişan, düğün masraflarının altından kalkacak durumda değildik. Ama oğlum ısrar edince nişanladık. İlk oğluma yaptığım gibi, her şeyi gönlümce yapamadım. Neyse ki kız tarafı da çok fazla takı istemedi. Aynı eve gelin getireceğimiz için de mobilya almayacağız. Bir tek yatak odası takımı alınacak. Düğünü haziranda yapmayı düşünüyoruz. Fakat bu sefer sadece nikah yapacağız. Bu krizde düğün masrafının altından kalkmak mümkün değil."

"Paralar faturaya gidiyor"

Dört çocuk annesi Nuriye Tezer, bugüne kadar elindeki birikimlerle ilk oğlunu 4 yıl önce evlendirdiğini söylüyor. Tezer, "Şimdi yaşları 28 ile 22 arasında değişen evlendireceğim üç çocuğum var. Ancak çocuklara evlenmeleri için acele etmemelerini söylüyorum. Çünkü ilk oğluma yapacağım düğün için altın biriktirmiştim. Oğlum da çalışırken bazı beyaz eşyalarını almıştı. Bu krizde köşeye para konulmuyor. Gençlerin evlendikten sonra aldıkları paralar da faturalara gidiyor " diyor. İki çocuk annesi Hatice Acar ise bir oğlunu elindeki birikimlerle 2 yıl önce evlendirmiş ancak 33 yaşındaki diğer oğlunu ekonomik kriz yüzünden evlendiremiyormuş.

Çekyat ve yatakla idare ediliyor

İdaş'ın bayiliğini yürüten Gürel Mobilya'nın sahiplerinden Hasan Gürel, evlenme hazırlığında olan gençlerin ev eşyası alırken artık eskisi gibi yemek odasından yatak odasına kadar herşeyi eksiksiz alamadıklarına dikkat çekiyor. Çiftlerin yüzde 80'inin taksitle alışveriş yaptığını söyleyen Gürel, bir evi baştan aşağı dizmek için en azından on milyar lirayı gözden çıkarmak gerektiğini, ancak buna çok az ailenin gücünün yettiğini belirtiyor. Gürel, yeni evli çiftlerin yaptıkları alışverişler hakkında ise şunları söylüyor: "İki milyarın üstünde alışveriş yapan çift pek olmuyor. Gençler, evin ihtiyaçlarını karşılarken en çok lazım olan eşyadan başlayarak gençler alışveriş yapıyor. Bize gelen çiftler arasında koltuk takımı almak yerine sadece bir tek çekyat alanlar var. Yemek takımı yerine yalnız yemek masası ya da gümüşlüğü alan, yatak odası takımı yerine de dolap ya da sadece yatak alan çiftler var."

ESKİDEN 10 BİLEZİK, BUGÜN 3 BİLEZİK

Nişan ve düğünlerin vazgeçilmez adetlerinden olan altın takılarla ilgili ise krizin neleri değiştirdiğini Fevzi Kuyumculuk'un sahibi Erdoğan Acar şöyle anlatıyor: "Artık takılan altınların hem gramları düştü hem de ayarları. Artık eskiden olduğu gibi çok fazla altın alınmıyor ama altın takı almaktan da kimse vazgeçmiyor. Saat, gerdanlık ve bilezik götürülüyor. Yine de 1 milyar 500 bin lira tutarında bir harcama yapılması gerekiyor. Tabii bu arada alınan bileziklerin gramlarının yanısıra, sayısında da düşme görülüyor. Eskiden 10 bilezik alan aileler bugün 3 bilezikle yetiniyorlar."