Bundan 74 yıl önce, 1 Temmuz 1928 tarihinde, İkdam gazetesinde Ahmet Haşim'in bir röportajı yayımlanır. İkdam'da "Bize Göre" başlıklı sütununda hemen her gün çeşitli konularda görüşlerini denemeci-şair diyebileceğimiz bir kimlikle sunan Haşim, o gün sanki "gazeteci" olarak karşımıza çıkmaktadır. Fakat bu gazetecinin keskin ve cesur gözleri vardır. İşte "Maruf Bir Fransız Romancısı Şehrimizde" başlığıyla neşredilen röportajın ilk satırları: "Hodbinlerin, ihtiyatkârların, hasislerin ve küçük muktesitlerin memleketi olmakla tanınmış olan Fransa, aynı zamanda namuskârlıkları korkunç ve samimiyetleri dinamit kudretinde birtakım fikir kahramanlarının vatanıdır. Bunlardan biri, romancı François Bonjean, üç gündür şehrimizde misafir bulunuyor. Şark ruhunun dava ve muammalarından bahseden Mansur ve Elezher isimli iki müheyyiç şaheseri, bütün medenî lisanlara tercüme edilmiş olan bu edip, muhataba, büyük kuvvetleri kendisinde hapsetmiş olan muzaffer bir uzviyetin tevâzünü ile bakıyor."

Ahmet Haşim'in böylesine övdüğü François Bonjean'ın bu övgüleri hak edip etmediğini bilmiyorum. Bu yazarın romanlarından dilimize çevrilen oldu mu, olduysa onlara nasıl ulaşılabilir, bunları da bilmiyorum. Fakat, 1928 yılında "maruf" (tanınan, bilinen, ünlü) sıfatıyla anılan François Bonjean'ın 2002 yılında, sadece ülkemizde değil, başta Fransa olmak üzere, dünyanın birçok ülkesinde "meçhul" (bilinmeyen, tanınmayan) bir yazar olduğunu rahatça söyleyebiliriz. François Bonjean'ın böyle bir unutuluşa terk edilmesinde, Ahmet Haşim'e söylediği şu sözlerin payı olabilir mi acaba:

"-Filhakika Fransa, dünyanın en serbest bir memleketidir; hiçbir hususta samimi olmamak mecburiyetinde değiliz. Orada düşünmek ve yazmak hakkında verilen hürriyetin hudûdu yoktur. Her şeyi söyleyebiliriz, her şeye dokunabiliriz. Yalnız Yahudiler müstesna! Evet yalnız onlardan korkarız. Hattâ böyle bir korkudan bahsettiğimi de lûtfen başka bir yerde tekrar etmeseniz iyi olur... Belki Yahudiler işitir, belki Yahudiler darılır... Bu hiç işime gelmez."

François Bonjean hakkındaki meraklarımızı kim, ne zaman, nasıl giderecek?

Künye

Temsilcilikler

ReklamTarifesi

AboneFormu

MesajFormu