Türkiye'de erken seçim tartışmaları başladığı zamanlarda, milletvekillerinin ilk düşündükleri şey, kendi yol haritalarını çizmeye çalışmaktır. Dünyanın her yerinde, milletvekili daha seçildiği ilk gün, gelecek seçimleri düşünmeye başlar. Tekrar seçilebilecek miyim? Nasıl seçilebilirim? Seçilemezsem ne olur?

Bu endişe bütün demokrasilerde vardır ama, Türkiye'de bu endişelerin daha haklı sebepleri vardır. Anayasa ve seçim kanunları, seçimlerin kaç yılda bir ve ne zaman yapılacağını açıkça belirtmiştir. Bu tarihe kadar milletvekilliği yapmak, onun bir nevi hakkıdır.

Bu hakkın milletvekillerine verilmiş olması, erken seçim yapılamayacağı manasına gelmez. Elbette demokratik ülkelerde parlamentolar, istedikleri zaman seçime gidebilirler. Fakat bu durum, yerleşmiş demokrasilerde, fevkalade istisnai hallerde başvurulan bir husustur. Ancak bizde ise, seçimlerin erken yapılması bir kaide haline gelmiş, seçimlerin normal zamanında yapılması istisna olarak uygulanmıştır.

1950 yılından beri 20'ye yakın seçim yapılmış, bu seçimlerden sadece iki veya üç tanesi zamanında olmuş, onun dışında bütün seçimler erken bir tarihe alınmıştır.

Türkiye'de hiçbir seçim yoktur ki, seçimin bitmesinden hemen sonra, vatandaşın aldatıldığı iddia edilmesin ve erken seçim tartışması başlamasın. Aslında böyle bir tartışmanın başlaması, Türk demokrasisinin en büyük zaaflarından birisidir.

Seçildiği gün gelecek seçimlerde kendilerinin ne olacağı endişesine kapılan bir kimseye, zamanından önce de seçimin olabileceğini söylemek, onun endişelerini ikiye, üçe katlar. İşte bu sebepledir ki, milletvekilleri işlerine rahat sarılamazlar. Bu huzursuzluk, kendileri dışında, parlamentoya da yansır ve hatta ülke çapında bir tedirginliğin sebebi olur.

Pekçok defalar, bürokrasinin bağımsızlığından söz ederiz. Hakim teminatından bahsederiz. Fakat hiç kimse, milletvekili teminatından bahsetmez. Onun da bir güvenceye muhtaç olduğunu düşünmez.

Bir milletvekiline hiç kimse tekrar seçilme teminatı veremez. Ancak milletvekili, seçildiği dönemi tamamlama teminatına sahip olabilmelidir. Bu teminat, hem demokrasinin yerleşmesini, hem milletvekilinin huzur içinde çalışmasını ve hatta, parlamentodaki yol haritasını yapabilmesini temin eder.

Erken seçim niçin istenir? Normal olarak, kilitlenmiş bir parlamentonun düğümünü açmak, yeni bir iktidarın oluşmasını sağlamak için. Fakat bizde ise, bu konu çoğu zaman iktidarı yıpratmak, veya güçlü bir partinin, zayıf bir partiyi TBMM dışında bırakmak için kullanılır.

İktidarı parlamentoda normal yollarla düşürmek varken, erken seçimle düşürmeye çalışmak, seçmeni bir nevi tetikçi olarak kullanmak istemektir. Küçük partileri erken seçimle tasfiye etmeye çalışmak da, aynı şekilde, seçmenleri tetikçi gibi kullanmak isteğidir.

Bizde, bir parti erken seçim yapılması fikrini ortaya atar... Başka partiler, seçimden kaçmadığını ispatlamak için bunu reddedemez... Bu tartışma öyle bir kaygan zemindir ki, milletvekilleri ummadıkları bir anda, seçimle karşı karşıya kalırlar.

Şunu belirteyim ki, ben bu gün TBMM'nin en eski üyelerinden birisiyim. Hiçbir dönem, seçildiğim dönemi tamamlayamadım. Daima erken seçime girmek zorunda kaldım.

Bugün Türkiye, erken seçim sathı-mailine girmiştir. Başbakan, "bu erken seçimi içime sindiremiyorum" diyor. Bazı partiler, seçim istemediklerini açıklamaktan çekiniyor. Erken seçime karar verecek milletvekillerinin kaç tanesi, bunu can-ı gönülden destekliyor, bilemiyoruz.

Ancak bildiğimiz bir şey vardır ki, içimize sindirsek de sindirmesek de, erken seçim yapılacaktır. Böyle bir ortamda, milletvekilleri kendi yol haritalarını nasıl çizebilir?

Belki yol haritasını çizdiğini zanneden milletvekilleri var olabilir. Ancak, bunlar da her sabah bu haritayı tashih etmek zorundadırlar.

Unutmayalım ki, her seçimi erken yapmak veya buna mecbur kalmak Türk demokrasisinin en büyük zaafıdır.

CEVDET AKÇALI

Künye

Temsilcilikler

ReklamTarifesi

AboneFormu

MesajFormu