II- Prim borçlarının yeniden yapılandırılması, taksitlendirme ve prim ödeme kolaylığı, BAĞ-KUR'a 30.06.2003 tarihi itibariyle birikmiş prim borçları için getirilen düzenlemeyi de kapsamaktadır. Bağ-Kur'da 2002 yılı sonu itibariyle prim gelirleri, emekli aylıklarının ancak %39'unu karşılayabilmektedir. Sağlık prim gelirleri, sağlık giderlerinin ancak %44'ünü karşılayabilmektedir. 2002 yılı sonunda 2.622 trilyon TL Hazine yardımı almıştır. Bağ-Kur gelirlerinin yaklaşık %60'ı Hazine kaynaklarından oluşmaktadır.

Bağ-Kur'un Bağ-Kur sigortalılarından (yani a) Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar, b) Çiftçiler, c) İsteğe Bağlı Sigortalılar, d) Ev Hanımları, e) Muhtarlardan) Haziran 2003 itibariyle toplam alacağı 14.346 Trilyon TL'dır. 2003 yılında açıklarını karşılamak için bütçeye konulan ödeneğin yaklaşık 3,5 katıdır. Sigortalıların % 16' sının yani 532.700 kişinin Bağ-Kur'a borcu bulunmamaktadır. Sigortalıların % 55'i yani 1.844.000 kişi düzensiz prim ödemekte; kalan % 28,7 yani 962.956 kişi ise hiç prim ödememektedir. 30 Haziran 2003 tarihi İtibariyle; Bağ-Kur'a 5 yıl ve üzerinde prim ödemeyen 1.661.902 kişinin toplam 11.021 trilyon TL borcu bulunmaktadır. 1.- TL ve 1 milyar TL arasında 797,542 sigortalının prim borcu bulunmaktadır.

Bu kanundan yararlanmak için kanunun yayımı tarihini izleyen (02 Ağustos 2003 tarihi) 30 gün içinde yazılı müracaat şartı bulunmaktadır. Tahakkuk edecek cari ay prim borcunu veya yeniden yapılandırılmış borçları ile ilgili ödemelerini bir takvim yılı içinde cari primleriyle birlikte borç taksitlerini üç ay ard arda yerine getirmeyenler bu kanun hükmünden yararlanma hakkını kaybedeceklerdir.

Mevcut uygulamada, Bağ-Kur , her ay 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanun'un 51. Maddesi gereğince aylık tahakkuk eden prim borcuna, ilgili ayın sonuna kadar ödenmediğinde gecikme zammı uygulamaktadır. Bu oran şu anda aylık %7 olup, yıllık %84 oranına tekabül etmektedir. Bu ise piyasada meydana gelen faiz oranının oldukça üstünde olabilmekte ve sigortalının borcunu ödeyemez hale getirmektedir. Eski sistemde sadece ana paraya faiz uygulandığından dolayı ödemelerin geciktirilmesi bir nev'i teşvik edilmekte ve para tahsilatının yapılmasına imkan verilmemekteydi. Yeni yapılandırmada ise primin kısa sürede ödenmesi teşvik edilmiştir.

Taksit miktarı: Sigortalının ödeme kapasitesi dikkate alınacaktır. Bu amaçla aylık cari sigorta primlerinin belirli bir oranından aşağı olmayacak şekilde yönetim kurulunca belirlenecek usul ve oranlar esas alınacaktır. Sigortalıların birikmiş borçları kendilerini zorlamayacak şekilde fakat kurumu da zarara uğratmayacak şekilde ödeme kapasitelerine bağlı bir taksitlendirme çerçevesinde tahsil edilecektir. Ödeme kapasiteleri aylık ödedikleri güncel prim miktarının bir oranı olarak yönetim kurullarınca saptanacaktır. Borç tümüyle ödenene kadar kalan tutar için Hazine borçlanma faizi bileşik bazda uygulanmaya devam edecektir.

Cari primiyle birlikte yatırılması zorunlu olan borçların taksitlendirilmesinde kurumca kabul edilen oranlar:

1 milyar TL'ye kadar borcu olan sigortalıların cari primiyle birlikte cari priminin en az %25'i kadar,
1-3 milyar TL arasında borcu olan sigortalıların cari primiyle birlikte cari primin en az %50'si kadar,
3-5 milyar TL arasında borcu olan sigortalıların cari primiyle birlikte cari primin en az %75'i kadar,
5-7 milyar TL arasında borcu olan sigortalıların cari primiyle birlikte cari primin en az %100'ü kadar,
7-10 milyar TL arasında borcu olan sigortalıların cari primiyle birlikte cari primin en az %150'si kadar,
10 milyar TL ve üzerinde arasında borcu olan sigortalıların cari primiyle birlikte cari primin en az %200'ü kadar, taksit ödemeleri gerekmektedir.

Bu uygulamanın sonuçları ile ilgili örnek: 30.6.2003 tarihinde 100 TL prim ve gecikme zammı borcu olan bir sigortalının önerilen sisteme başvurusu halinde; 14 liralık cari primin yüzde 50 sini ödeyecek şekilde plan yaparsa 18 ayda borcu sona erecektir. Ancak, önerilen sistemde taksitlerde ödenen tutar, taksit sayısını ve dolayısıyla ödenecek faizi azaltıp, artırabilmektedir. Aylık taksit ödeme tutarlarının yüksek tutulması halinde borcun daha düşük faizle daha çabuk bitirilmesi mümkün olacaktır.

31.07.2001 tarihinden önce beş yıl ve üzeri prim borcu bulunan sigortalılar ile ilgili yeni düzenleme: Birikmiş prim borçlarına ilişkin olarak getirilen yeni düzenlemeyle, 31.07.2001 tarihinden önce beş yıl ve üzeri prim borcu bulunan sigortalıların toplam borçlarında, daha önce uygulanan güncel prim üzerinden hesaplama yönteminden vazgeçilerek geçmişe yönelik gecikme cezası oranları kullanılacaktır. Bu durumda; 31 Temmuz 2001 tarihi itibariyle güncel prim uygulamasına tâbi olan, başka deyişle 31 temmuz 2001 tarihinde geçerli olan prim tutarları üzerinden borç tahakkuk ettirilen sigortalıların birikmiş prim borçlarına ilişkin olarak getirilen yeni düzenlemeyle, prim borçlarında yaklaşık 2 katrilyon 417 Trilyon lira azalma olacaktır.

ÖRNEK-1: Rayiç Uygulamasının Devam Etmiş Olması Halinde Prim Hesabı:

Yeni Uygulamada Prim Hesabı;

ÖRNEK-2: Rayiç Uygulamasının Devam Etmiş Olması Halinde Prim Hesabı:

Yeni Uygulamada Prim Hesabı;

ÖRNEK: 100 liralık prim borcu olan bir sigortalı 12 ay sonunda 84 lira gecikme zammı olmak üzere 184 lira borç yerine yeni uygulamayla 69 lirası gecikme zammı olmak üzere toplam 169 lira ödeyecektir. Dolayısıyla 15 lira yılın sonunda daha az ceza ödemiş olacaktır.

BAĞ-KUR'DA 10. BASAMAKTA BULUNAN BİR SİGORTALI İÇİN ÖRNEK :

TOPLAM BORÇ 1 milyar lira ise;

Cari Primiyle Birlikte Cari Primin En az %30'unun ödenmesi halinde 24 ayda borcu sona ermektedir.(160 milyon+48 milyon = 208 milyon lira aylık)

Cari Primiyle Birlikte Cari Primin En %50' sinin ödenmesi halinde 14 ayda borcu sona ermektedir. (160 milyon+80 milyon = 240 milyon lira aylık)

TOPLAM BORÇ 2 Milyar Lira ise;

Cari Primiyle Birlikte Cari Primin En %50 sinin ödenmesi halinde 28 ayda borcu sona ermektedir. (160 milyon+80 milyon=240 milyon lira aylık)

Cari Primiyle Birlikte Cari Primin En az %100' ünün ödenmesi halinde 14 ayda borcu sona ermektedir.(160 Milyon+160 Milyon = 320 Milyon Lira Aylık)

TOPLAM BORÇ 4 Milyar Lira ise;

Cari Primiyle Birlikte Cari Primin En az %80' inin ödenmesi halinde 36 ayda borcu sona ermektedir.(160 Milyon+128 Milyon = 288 Milyon Lira Aylık)

Cari Primiyle Birlikte Cari Primin En az %100' ünün ödenmesi halinde 28 ayda borcu sona ermektedir.(160 Milyon+160 Milyon = 320 Milyon Lira Aylık)

Cari Primiyle Birlikte Cari Primin En az %200 sinin ödenmesi halinde 14 ayda borcu sona ermektedir.(160 Milyon+320 Milyon=480 Milyon Lira Aylık)

TOPLAM BORÇ 6 Milyar Lira ise;

Cari Primiyle Birlikte Cari Primin En az %100 ünün ödenmesi halinde 45 ayda borcu sona ermektedir.(160 Milyon+160 Milyon = 320 Milyon Lira Aylık )

Cari Primiyle Birlikte Cari Primin En az %150' sinin ödenmesi halinde 28 ayda borcu sona ermektedir.(160 Milyon+240 Milyon = 400 Milyon Lira Aylık )

TOPLAM BORÇ 8 Milyar Lira ise;

Cari Primiyle Birlikte Cari Primin En az %150 sinin ödenmesi halinde 39 ayda borcu sona ermektedir.(160 Milyon+240 Milyon = 400 Milyon Lira Aylık)

Cari Primiyle Birlikte Cari Primin En az %200 ünün ödenmesi halinde 28 ayda borcu sona ermektedir.(160 Milyon+320 Milyon = 480 Milyon Lira Aylık)

TOPLAM BORÇ 11 Milyar Lira ise;

Cari Primiyle Birlikte Cari Primin En az %200' ünün ödenmesi halinde 41 ayda borcu sona ermektedir.(160 Milyon+320 Milyon = 480 Milyon Lira Aylık)

Kısaca: 30.06.2003 tarihi itibariyle prim ve gecikme zammı borcu bulunan sigortalılar borçlarını;

-Ödeme güçlerine göre,

-Yönetim Kurulunca asgari tutarı belirlenecek miktarlarda ödeme yaparak ,

-Borçların bakiyesine Hazine bileşik faizi ödeyerek, sona erdirebileceklerdir. (Bkz. http://www.calisma.gov.tr )

TAHSİN SINAV

Künye

Temsilcilikler

AboneFormu

MesajFormu