Yılmaz YILDIZ
Devlet İstatistik Enstitüsü'nün (DİE) verilerine göre işsizlik oranı 2003 yılında yüzde 12'den yüzde 10'a geriledi ancak işsizlik ülkemizin en önemli problemlerinden biri olmaya devam ediyor.

Makro ekonomik göstergeler olumlu bir hava oluştursa da, krizde işini kaybeden vatandaşların, yeni bir iş bulmaları, iş bulsalar da geçinebilecek bir ücret almaları çok zor görünüyor. İş ve İşçi Bulma Kurumu önünde umut arayan binlerce işsiz, evine, eşine, çocuğuna ekmek parası götürebileceği bir işin hayaliyle yaşıyor. Kimisinin hayallerini ise biriktirdiği para ile nişanlısına kavuşmak süslüyor.

Resmi rakamlara göre yaklaşık 7 milyon kişi her gün işsizlik psikolojisi ile aramızda dolaşıyor. Yeni hükümetten ümitli olan işsizler, daha çok kaçak çalışan yabancı uyruklu işçilerden, inşaat sektörünün durgunluğundan, döviz kurlarından, faizlerden, piyasaların durgunluğundan şikayetiler.

'Hükümlülere sahip çıkın'

Ekrem Günen 27 yaşında, ilkokul mezunu bir hükümlü. Daha önce bir otomobil servisinde çalışmış. Şimdilerde İş ve İşçi Bulma Kurumu'nun müdavimlerinden. Her gittiği yere, her konuştuğu kişiye iş sorduğunu ancak, hükümlü olduğu için kimsenin iş vermeye yanaşmadığını söyleyen Günen, hükümete, "Hükümlülere sahip çıkın" çağrısında bulundu. 6 aydır işsiz dolaştığını kaydeden Günen, "Babamın yanında kalıyorum. Babam çalışıyor. Parasız, pulsuz idare ediyoruz" diyor.

'1 yıldır düğün parasını bir türlü çıkaramıyorum'

İşsizlerin müdavimi olduğu bir diğer mekan ise İstanbul Mecidiyeköy amele pazarı. Ağrı'dan İstanbul'a düğün parasını çıkarabilmek için Ahmet Şanlı, "Aslında geçim eskiye göre iyiye gidiyor ama iş yok. Günlerce işe çıkamadığımız oluyor. Nişanlıyım, bir yıldır düğün parası biriktirmek için buralardayım. Ama iş yok. Ev kuracak parayı çıkarsam, bir dakika durmam İstanbul'da" dedi.

İthalat, ihracat yapan birçok firmanın dolarla iş yaptığını anlatan Mehmet Can isimli işsiz vatandaş ise "4-5 sene önce işler çok iyiydi" diyerek, "Şimdi ise memleketten buraya çalışmak için gelen insanlar, 10-15 gün iş bulamadan geçiriyorlar. İnanın ekmek paramızı zor çıkarıyoruz. Bekar evlerinde adam başı 80-100 milyon lira kira veriyoruz. Burada sabahtan akşama kadar bekliyoruz. Burada ekmek parası bulamayan insanlar var" şeklinde konuştu.

'Memleketimize yatırım yapılsa burada durmayız'

Mecideyeköy'deki pazara genelde Ağrı'dan işçi geldiğini belirten Ali Karagöz, "Ağrı'nın ne fabrikası var, ne ticareti var, ne geliri var. Mecburen buralara geliyoruz. Arazilerimiz tarıma elverişli değil. Olsa da çiftiçilik yapmak için mazot parasına, gübreye, yeme para yetiştiremeyiz. 3 aydır burdayız. 2 ay sonra döneceğiz. Sonra mecburen yine geleceğiz. Memleketimize yatırım yapılsa bizim buralarda ne işimiz olur ki?" diyor.

'Hükümet iyi işler yapacak ama engel çıkartıyorlar'

"Hükümet iyidir. İyi şeyler yapmaya çalışıyorlar. Cumhurbaşkanı hep engel çıkarıyor. Hükümeti rahat bıraksınlar. En azından hırsız değiller" diyen Koçak Can isimli vatandaş ise kaçak işçilerden yakındı. Başbakan Erdoğan'ın kaçak olarak çalıştırılan yabancı uyruklu işçilerle ilgili sözünü hatırlatan Can, "Kendi insanımıza iş bulamıyoruz, onlar geliyorlar hem işimizi alıyorlar, hem de ucuza çalışıp, ücretleri düşürüyorlar" dedi.

İşçi çok olunca yevmiye de düşüyor

Mecidiyeköy'deki amele pazarını daha çok Ağrı'dan ve Doğu illerinden gelen işsizler dolduruyor. Bir gurbetçi işçinin normal şartlarda günlük masrafı, kira hariç 6-7 milyon liraya çıkarken, yevmiyeleri ise genelde 30 milyon civarında bulunuyor. Ancak iş az, işçi çok olunca firmalar da durumdan istifade yolunu seçiyor. '20 milyona çalışan var mı?' deyip fiyat kırıyor. Daha çok şirketlerin inşaat, tadilat işleri, yük ve eşya taşama gibi işler yapıyorlar.

Kaçak işçi mağdurları

İş Kurumu'na iş için müracaat eden Mardinli İhsan Tosun yabancı-kaçak işçi mağdurlarından biri. Yıllarca Laleli piyasasında çalışan Tosun, Rusça bildiği için sektörden yıllarca ekmek yediğini, sigortalı olarak çalıştığını ancak özellikle 1999 yılından sonra yabancı işçi istilasından sonra Laleli'de durumun değiştiğini söyledi. Firmaların sigortasız, ucuz Rus, Rumen, Boşnak işçiler çalıştırmayı tercih ettiklerini kaydeden Tosun, 2 aydır iş bulamadığını ifade etti. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'dan yabancı uyruklu kaçak işçilerle mücadele sözünde durmasını beklediklerini dile getiren Tosun, "işsizliğin en kötü yanı hastalanmak. Hastaneye gidemiyorsun, ilaç bile alamıyorsun" dedi.