SORU: Önceki yıllarda tutulamayan oruçlar nasıl kaza edilir?

Özürlü veya özürsüz olarak Ramazan orucunu tutmayan akıllı ve ergin müslümanın, daha sonra tutamadığı günler sayısınca "kaza orucu" tutması gerekir. Tutmama hastalık, yolculuk, hayız, nifas ve benzeri özürler sebebiyle, yahut kasten veya yanılarak niyeti terk etmek sûretiyle olabilir. Delil şu âyet-i kerîme'dir: "Sizden her kim hasta veya yolcu bulunursa tutamadığı günler sayısınca, diğer günlerde oruç tutsun." Hz. işe'nin rivayet ettiği bir hadiste şöyle buyurulur: "Bizler, Hz. Peygamber döneminde âdet görünce orucu kaza etmekle emrolunurduk."

Hanefî ve Mâlikîler'e göre, Ramazan orucunun kazası gibi, kefâret, adak veya başlanmış ve bozulmuş olan nafile oruçların kazası da gereklidir.

Ramazan orucunun kazası ömür boyu mümkündür. Şâfiîler'e göre ise gelecek Ramazan'a kadar kaza edilmelidir. Aksi halde bu Ramazan ayından sonra hem kaza hem de fidye gerekir.

Ramazan orucunun kazasında peş peşe olma veya acele edilme şartı yoktur. Kişi kaza oruçlarını dilerse ayrı ayrı veya peş peşe günlerde tutabilir. Çünkü oruçların kazasını bildiren âyet mutlaktır.

Ölünün kaza orucunu velisinin tutması câiz midir?

Üzerinde Ramazan'a ait oruç borcu olan kimse için iki durum söz konusudur:

a) Çoğunluk fakihlere göre, oruç kazası bulunan kimse, vakit darlığı, hastalık, yolculuk, aşırı yaşlılık veya sürekli hastalık gibi bir özür yüzünden orucunu kaza edemeden ölmüşse, bu oruç borcu düşmüş sayılır. Çünkü bu imkânsızlığın ortaya çıkmasında kendisinin bir kusuru yoktur. Bu oruçlar hac'da olduğu gibi bedelsiz olarak düşmüştür. Kaza edilmeleri de gerekmez. Çünkü bunları yerine getirecek zaman ve imkân olmamıştır.

b) Oruç borcu olan kişi oruçlarının kazasını yapma imkânını elde ettikten sonra ölmüşse velisi onun için oruç tutamaz. Gerek sağlığında ve gerekse öldükten sonra bunda vekâlet ve niyabet de câiz olmaz. Hadiste şöyle buyurulur: "Üzerinde bir ay oruç borcu olduğu halde ölen kimse adına, her gün için bir yoksul doyurulsun."

HAMDİ DÖNDÜREN

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu