Moskova Notları / Osman Sönmez
Amerika bir taraftan uluslararası arenada destek ararken, bir taraftan da kendisine muhalif olan Rusya, Çin, Almanya ve Fransa gibi ülkeleri diplomasi açıdan ablukaya aldı. Avrupa Birliği'ni de ikiye böldü. ABD, NATO ve Avrupa kanadında gelişmelerin dozu her geçen gün artarken, bir zamanlar dünyanın ikinci kutbu olan Rusya neden gereken tepkiyi göstermiyor? Çünkü şunu kabul etmek gerekiyor ki Rusya eski Rusya değil. Ekonomik gücün yanısıra siyasi ve askeri argümanlar da değişti. İçteki muhalif gruplara rağmen Rusya Irak konusundaki tavrını değiştirmedi. Amerika'ya haksızsın demiyor. Ancak, Birleşmiş Milletler'in vereceği karara göre ''evet'' diyeceklerini dünya kamuoyuna açıkladılar. İşin diğer tarafına da hiç karışmıyorlar. Acaba neden? Çünkü, her ne olursa olsun BM nezdinde red oyu verse dahi Amerika Irak'a saldıracak. Uluslararası siyasi arenada gücünün zayıfladığını hissettirmemek için temkinli yaklaşıyor olaya Rusya... Bunların yanısıra en önemlisi Rusya Amerika ile şu sıralarda ciddi pazarlık içinde. Sık sık delegasyonlar gidip geliyor. Bush ve Putin telefon trafiğini arttırdı. Pazarlık trafiğinin artmasındaki sebebini iki şeye bağlamak mümkün. Birincisi, Rusya'nın Irak'taki yatırımları. İkincisi ise bölgedeki nüfuzu. Sovyetler'in yapısına bakılırsa özellikle Amerika ve İngiltere'ye karşı çıkarlarını Irak ve Suriye ekseninde koruyordu. O dönemde Ortadoğu'nun büyük bir kısmı Sovyet kontrolündeydi. Askeri ve siyasi alanda Sovyetler'le paralellik oluşturuyordu. Bu paralellik birinci Körfez savaşına kadar sürdü. Körfez savaşıyla beraber Rusya'nın bölgedeki gücü zayıfladı. Ancak petrolle ilgili yatırımları durmadı. Şimdi Rusya'nın ve Rus şirketlerinin yüzmilyonlarca dolarlık yatırımı Irak ve Suriye'de. İşte Rusya sözkonusu yatırımlarını ve geleceğini garanti altına almak için Amerika ile pazarlık içinde. BM nezdinde savaşa evet demek için ABD'nin garanti vermesini bekliyor. Peki Rusya nasıl bir garanti bekliyor? Birincisi, Rusya ve Rus şirketlerinin yatırımlarının karşılanmasını istiyor. İkincisi ve en önemlisi, Ortadoğu haritası çizilirken aktif rol almak... ABD, yatırımları ödeme konusunda garantiyi geçen hafta verdi. Ancak, ''aktif rol'' meselesinde henüz anlaşmadı. ABD, Rusya'yı dışarıda tutmak istiyor. Rusya ise hamleyi Çin ile yapacak. ABD ile anlaşmaz ise, Çin ile beraber hareket edip Irak savaşına hayır diyecek.