ANASOL-M hükümeti döneminde, pahalı elektrik üreten santrallerden enerji satın almak için, ucuz elektrik üreten hidrolik ve termik santrallerinin üretimlerinin kısıldığı ortaya çıktı. 57. hükümet döneminde, özel santrallerden enerji satın almak için, "hidrolik ve termik" santrallerin üretimlerinin azaltıldığı iddiası gündeme gelmiş, ancak bu iddia, hükümet üyeleri tarafından sürekli yalanlanmıştı.

Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu müfettişlerinin santral üretimleri ile ilgili yaptıkları incelemede, enerji şirketlerine yapılan kıyak tespit edildi. Yüksek Denetleme Kurulu müfettişlerinin, TEAŞ'ın 1 Ocak 2001-30 Eylül 2001 tarihleri arasındaki işlemleri ile ilgili hazırladıkları raporda, ucuz elektrik üreten hidrolik ve termik santrallerin üretimlerinin, özel şirketlerden enerji satın almak için düşürüldüğü vurgulandı.

Kıyak tescillendi

Başbakanlık müfettişlerinin raporlarında, 2001 yılında termik santrallerin yüzde 66 kapasite ile çalıştığı, hidrolik santrallerde ise fiili üretimin proje üretimin yüzde 43'ü oranında gerçekleştiği kaydedildi. Raporda, hidrolik ve termik santrallerde ortaya çıkan kapasite kullanımdaki düşüklüğün, santrallerde üretim kısıtlamasına gidilmesinden kaynaklandığı belirtildi. Raporda, konuyla ilgili şu tespite yer verildi:

"Faaliyet yılı içinde ülke ekonomisindeki daralmalar, enerji talebinde azalmalara neden olmuştur. Yap işlet ve yap işlet devret modeline uygun üretim şirketleri ile yapılan sözleşmeler sonucu, TEAŞ santrallerinde üretim kısıtlamasına gidilirken, enerji talebinin üretim şirketlerince karşılanmasının meydana getirdiği talep yetersizliği, hidrolik ve termik santrallerde kapasite kullanımını düşürmüştür."

Ucuzu bırakıp pahalıyı aldılar

ANASOL-M hükümeti döneminde üretimleri kısılan hidrolik ve termik santraller, en düşük maliyetle enerji üreten santral olma özelliğini taşıyor.

Örneğin, 2001 yılının son üç ayında, termik ve hidrolik santralleri devlete ortalama olarak 42 bin liradan elektrik verdi. Yap işlet devred modeliyle yapılan şirketler ise, aynı dönemde devlete tam 166 bin liradan elektrik sattı. Böylece, devlet 42 bin liralık elektirik satan santrallerin üretimini kısarak, 166 bin liradan elektrik satan özel santrallerden elektrik satın almış oldu.

HÜSEYİN ÖZAY