ABD ve İngiltere Irak'a saldırıya hazırlanırken, 27 Ocak'tan sonra dün ikinci raporu BM Güvenlik konseyi'ne sunan BM silah denetçilerinin şefi Hans Blix ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın Başkanı Muhammed el Baradey, Irak'ta yasak silahlara rastlamadıklarını açıkladılar.

Blix, Irak'ta kitle imha silahı bulunmadığını, ancak bazı yasaklı materyallerle ilgili açıklanması gereken noktalar olduğunu söyledi. 27 Ocak'taki rapordan sonra Irak'ın işbirliğine daha istekli olduğunu kaydeden Blix, o zamandan buyana "işlevsel" bir işbirliği içinde çalışmalar yürüttüklerini, çalışmaları daha da derinleştirdiklerini, bugüne kadar yapılan denetlemelerin Irak'ın silah bildirim raporuyla uyumluluk g öterdiğini açıkladı.

Denetçilerin sadece bildirilmesi ve yok edilmesi gereken boş kimyasal mühimmatlar bulduğunu, kitle imha silahlarını bulamadığını söyleyen Blix, Irak'ın "şüpheli şarbon, VX sinir gazı stokları ve uzun menzilli füzelere ne olduğunu'' açıklaması gerektiğini belirtti. Blix, "Iraklı yetkililerden edinilen bilgilere göre, El Samud 2 füzelerinin 2 modeli 150 kilometrelik menzili aşma kapasitesine sahip. Bu füze sistemi BM'nin 1991'de kabul edilen 687 ve 715 sayılı kararlarına göre yasaktır'' dedi.

Biz istedik Irak yasakladı

Iraklı yetkililerin verdiği bilgiler ışığında Irak'ın elindeki El Fetih füzeleri konusunda da ek incelemeler yapılması gerektiğini belirten Blix, "El Fetih füzelerinin kapasitesinin de tam olarak bilinmesi gerekir'' dedi.

Blix, Iraklılar'ın denetçilerin gidecekleri yerleri önceden bildiklerine dair bir kanıt bulunmadığını söyledi. Irak'ın BM'nin talepleri doğrultusunda kitle imha silahlarını dün sabah yasakladığına dikkat çeken Blix, Bağdat'ın kimyasal silahlarla ilgili de işbirliği yaptığını vurguladı ve denetimlerde hiçbir sorunla karşılaşmadıklarının altını çizdi. 3 Iraklı bilim adamıyla özel görüşme yaptıklarını belirtti.

Powell'ın kanıtları şüpheli

Blix, ABD'nin Irak'ta kitle imha silahı bulunduğuna dair kanıt olarak sunduğu uydu fotoğraflarına kuşkuyla yaklaştığını söyledi. Blix, ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell'ın 5 Şubat'ta BM Güvenlik Konseyi'ne Irak'taki bir silah tesisindeki faaliyetle ilgili kanıt olarak sunduğu fotoğraflarda görüntülenenin, "yasaklanmış silah faaliyetleri değil, olağan faaliyetler olabileceğini'' belirtti.

Blix, "Irak'a gelişimizden bu yana 300'den fazla tesiste 400'den fazla denetim yaptık. Yaptığımız bütün denetimler, önceden haber verilmeden gerçekleştirildi ve tesislere girişimize hızla izin verildi" dedi.

Şara: BM bu saldırıyı önlemeli

Denetçilerin raporlarını sunmasından sonra söz alan Suriye Dışişleri Bakanı Faruk el Şara, 1441 sayılı kararın kesinlikle savaş gerekçesi olarak kabul edilemeyeceğini belirterek, "Raporlar, denetimlerde ilerleme sağlandığını gösterdi" dedi ve denetimlerin sürdürülmesini istedi. El Şara, İsrail'in bölgede her türlü kitle imha silahına sahip olduğunu, bunları ürettiğini, bölgeyi tehdit ettiğini, bugüne kadar bütün BM kararlarını reddettiğini, Irak'a çifte standart uygulanmaması gerektiğini belirterek, Irak'a saldırının engellenmesi konusunda BM bünyesinde çabaların sürdürülmesini istedi.

Baradey: Hiçbir kanıt bulamadık

Muhammed El Baradey de, Irak'ta yasaklı nükleer faaliyetlere ilişkin kanıt bulunamadığını açıkladı. El Baradey de, Irak'ta yasaklı nükleer faaliyetlere ilişkin kanıt bulunamadığını açıkladı. El Baradey, halen bazı konuların araştırıldığını, Irak'taki denetimlerin genişletilmesi ve daha fazla denetçi gönderilmesi gerektiğini söyledi. Irak'ın geçen hafta sunduğu belgelerde yeni bilgiler olmadığını belirten El Baradey, "denetçilerin çalışmalarını tamamlamaları için Irak'ın tam işbirliğine ihtiyaç olmadığını'' ifade etti. El Baradey, Saddam Hüseyin'in kitle imha silahlarının üretiminin ve ticaretinin yasaklanmasını öngören kararının da önemli bir adım olduğunu söyledi. Blix ve Baradey'in Irak raporlarını sunmalarından sonra toplantı basına kapalı olarak devam etti. Almanya Dışişleri Bakanı Joschka Fischer'in başkanlığındaki toplantıda, Güvenlik Konseyi'nin daimi üyelerinin dışişleri bakanları dahil 10 üye ülkenin dışişleri bakanları hazır bulundu. Toplantıda Irak temsilcisi de hazır bulundu.

Amerika tehditkar Avrupa temkinli

Güvenlik Konseyi'ne sunulan rapordan sonra Amerika ve İngiltere Irak'ı suçlayıcı açıklamalarına devam ederken, başta Fransa ve Rusya savaş karşıtı açıklamalar yaptı. Tepkiler şöyle oldu:

Fransa memnun

Beyaz Saray Sözcüsü Ari Fleischer, "Dünya, Irak'ın silahsızlandığını gösteren hiçbir işaret almadı'' dedi. İngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw ise, savaşın engellenmesi için Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in tutumunu derhal değiştirmesi gerektiğini söyledi. Fransa Dışişleri Bakanı Dominique de Villepin, "BM denetçilerinin raporuna göre, Irak'taki denetimlerin sonuç verdiğini'' söyledi. Suriye Dışişleri Bakanı Faruk El Şara ile Çin Dışileri Bakanı Jiaxuan BM denetçilerine daha fazla zaman tanınması gerektiğini söyledi.

Rusya Dışişleri Bakanı İgor İvanov, Irak'taki denetimlerin pürüzsüz bir şekilde sürdüğünü ve desteklenmesi gerektiğini açıkladı.

Povel tehdit etti

ABD Dışişleri Bakanı Powell ise Irak'ın uluslararası topluluğu yanıltmak için kurnazca oyunlara başvurduğunu ileri sürerek, "Yakın bir gelecekte, BM'nin 1441 sayılı kararında öngörüldüğü gibi, Irak için olası ağır sonuçları incelemeye hazır olunması gerektiğini'' açıkladı.