116 üyeli Bağlantısızlar Hareketi'nin, Malezya'nın başkenti Kuala Lumpur'da 2 gün sürecek zirve toplantısı dün başladı. Irak, Kuzey Kore ve terörizm gündemiyle 2 gün sürecek zirvede, Güney Afrika Devlet Başkanı Thabo Mbeki'nin başkanlığı Malezya Başbakanı Mahathir Muhammed'e devretmesi bekleniyor.

BM Genel Sekreteri Kofi Annan'ın da Küba lideri Fidel Castro, Hindistan Başbakanı Atal Behari Vajpayii ve Pakistan Devlet Başkanı Pervez Müşerref gibi isimlerin zirvede söz alması bekleniyor.

Zirveye, ABD Başkanı George Bush tarafından "şer ekseni" ilan edilen Irak, İran ve Kuzey Kore'nin heyetlerine sırasıyla Irak Devlet Başkan Yardımcısı Taha Yasin Ramazan, İran Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi ve Kuzey Kore Meclis Başkanı Kim Yong Nam da katılıyor.

Mahathir zirvede gürledi

Zirvenin toplandığı Malezya'nın Başbakanı Mahathir Muhammed, İsrail ile Batılı ülkeleri, terörle mücadele tedbirleri ve bu tedbirlerin sonuçları konusunda sert bir dille eleştirdi. 13. Bağlantısızlar Hareketi zirvesinin açılışında konuşan Mahathir, terörizme karşı ABD liderliğindeki savaşın, beyaz olmayan milletlere baskı yapma kampanyasına dönüştüğünü belirtti.

11 Eylül'den bu yana zengin ve güçlülerin, dünyanın yarısını oluşturan yoksulları kızdırdığını belirten Mahathir, (zengin ülkelerin) kendi güvenliklerini sağlamak için aldıkları aşırı tedbirlerin yalnızca yoksullar üzerindeki baskıyı artırdığını söyledi.

Mahathir, "Geçmişe bakarsak Yahudiler ve Avrupalılar Filistin topraklarında bir Yahudi devleti yaratıncaya kadar, Avrupa dışında sistematik bir terör kampanyası yoktu" diye konuştu.

Bağlantısızlar hareketinden savaşın yasaklanması için çaba harcanmasını isteyen Mahathir, 2. Dünya Savaşı sonrası Japonya'da olduğu gibi tüm ülkelerin askeri bütçelerinin, gayri safi milli hasılalarının yüzde 1'i ile sınırlanması önerisinde bulundu.

"Bu bir tahakküm savaşı"

Muhammed, söz konusu liderleri, dünyaya hükmetmeye çalışmakla suçladı ve "Bu, sadece teröre karşı bir savaş değil, aslında dünyayı tahakküm altına alma savaşıdır" dedi. Savaşın bizatihi ilkel olduğunu vurgulayan Muhammed, "Taş devrinden binlerce yıl sonra dahi, maalesef bir milletin kudretini, ne kadar fazla insanı katledebileceğine bakarak ölçüyoruz" sözlerini kullandı.

Batılı ülkelerin, Filistinliler'den kaynaklanan şiddet hareketleri ile İsrail'in "çok daha korkunç" eylemlerine çifte standartla yaklaştığını belirten Muhammed, bu durumun, Filistinli eylemcileri öfkelendirdiğini ve kendi eylemlerini yaygınlaştırmaya sevk ettiğini ifade etti.

Bağlantısızlar Hareketi'nin, soğuk savaş döneminde batıda ve doğuda kurulan bloklara bir seçenek olarak inşa edildiği belirtti.

Dünya halkları sömürge istemiyor

Malezya Başbakanı Mahathir Muhammed'in açılış konuşmasını değerlendiren Irak Dışişleri Bakanı Naci Sabri, konuşmanın, ABD'ye mesaj anlamı taşıdığını söyledi. Aziz, Mahathir'in, dikkatle dinlenmesi gereken ve halkların görüşünü yansıtan savaş karşıtı bir konuşma yaptığını ve savaş çağrısında bulunanların, insanlık ve halk düşmanı olduklarını belirtti. Aziz, ABD'nin herkese baskı yaptığını, ancak dünyanın, Washington'ın sömürgeci savaş politikasına hayır dediğini kaydetti. Katılımcı ülke dışişleri bakanlarının, zirve görüşmelerinin hazırlık toplantılarında, BM kararlarına uyması konusunda Irak'ın uyarılması fikrinde birleştiği belirtilirken, ABD'nin tek yanlı olası saldırısından duyulan endişe de dile getiriliyor.