İhalelerin ihale komisyonları ya da ihale yetkililerince iptal edilmesi durumunda isteklilerce Kamu İhale Kurumuna itiraz edilebilip edilemiyeceği, itiraz edilebilecekse bunun usul ve esaslarının neler olacağı, itirazen şikayet yolundan farklı bir yol mu izleneceği, itirazlar üzerine Kurulun ne tür kararlar alabileceği konusunda istekliler ve Kamu ihale Kurumunda tereddütler yaşanmıştır. Bu tereddütleri gidermek üzere Başbakanlık aracılığıyla Danıştay Başkanlığından istişari görüş talep edilmiş ve Danıştay Birinci Dairesi tarafından aşağıdaki 2004/42 nolu karar verilmiştir.

"İdarelerce ihalelerin iptal edilmesi durumunda bu iptal işlemlerine karşı yapılan itirazen şikayet başvurularını Kamu İhale Kurumunun incelemeye yetkili olup olmadığı hususunda düşülen duraksamanın giderilmesi istenilmektedir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 11 inci maddesine göre ihalelere katılmaları yasak olanlardan ihaleye katılanların ihale dışı bırakılarak geçici teminatlarının gelir kaydedileceği, ayrıca bu durumun tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında tespit edilememesi nedeniyle bunlardan biri üzerine ihale yapılmışsa teminatı gelir kaydedilerek ihalenin iptal edileceği, 16 ncı maddesinde, idarenin gerekli gördüğü veya ihale dokümanında yer alan belgelerde ihalenin yapılmasına engel olan ve düzeltilmesi mümkün bulunmayan hususların bulunduğunun tespit edildiği hallerde ihale saatinden önce ihalenin iptal edilebileceği, 39 uncu maddesinde, ihale komisyonu kararı üzerine idarenin, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbest olduğu, 40 ıncı maddesinde, ihale yetkilisinin karar tarihini izleyen en geç beş işgünü içinde ihale kararını onaylayacağı veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal edeceği, 53 üncü maddesinde, Kamu İhale Kurumunun, bu Kanunda belirtilen esas, usul ve işlemlerin doğru olarak uygulanması konusunda görevli ve yetkili olduğu, ihalelerin başlangıcından sözleşmenin imzalanmasına kadar olan süre içerisinde idarece yapılan işlemlerde bu Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olmadığına ilişkin şikayetleri inceleyerek sonuçlandırmanın Kurumun görev ve yetkileri arasında bulunduğu, 56 ncı maddesinde de, ihalelere ilişkin olarak yapım müteahhidi, tedarikçi yada hizmet sunucusu tarafından, sözleşme imzalanmadan önce Kuruma bu Kanun hükümlerine uygun olmadığı iddia edilen ve düzeltilmesi istenilen durumların bildirilmesi kaydıyla itirazen şikayet başvurusunda bulunulabileceği hükümlerine yer verilmiştir.

Yukarıda açıklanan hükümlerden, Kamu İhale Kurumunun, ihalelerin başlangıcından ihale sözleşmesinin imzalanmasına kadar olan süre içerisinde, idarece yapılan işlemlerin mevzuata aykırı olduğuna ilişkin şikayetleri inceleyerek bu şikayetleri sonuçlandırmakla görevli ve yetkili olduğu açıktır.

Bu durumda, ihalelerin iptaline ilişkin idarenin işlemlerinin de ihale süreci içerisinde yapılan idari bir işlem olması nedeniyle Kamu İhale Kurumunun bu işlemlere karşı yapılacak şikayetleri incelemeye yetkili olduğu sonucuna varılarak dosyanın Danıştay Başkanlığına sunulmasına 13.4.2004 gününde oy birliğiyle karar verildi."

Söz konusu karardan önce KİK, ihalenin idare tarafından iptali üzerine yapılan itirazlar üzerine idarenin iptal işleminin ihale sürecini sona erdiren bir işlem olduğu ve iptalin idarenin taktirine dayalı olması nedeniyle bu tür itirazlara bakılamayacağı yönünde kararlar vermekteydi. Kurum, iptal edilen bir ihalede idarenin iptal kararının KİK tarafından iptal edilmesini, hizmetin gerekleri ve kamu yararı ilkeleri çerçevesinde idarenin almış olduğu bir kararın yerindelik incelemesine tabi tutulması, idarenin yerine geçerek karar alınması şeklinde yorumlanabileceği kaygısını taşımaktaydı. Ancak Danıştay'ın ihalenin idarece iptal edilmesi işleminin de ihale sürecinin bir parçası olduğunu ve bu nitelikteki kararların da KİK tarafından itirazen şikayet yoluyla incelenebileceğine karar vermesi iptal kararları konusunda idarelerin daha dikkatli olmaları ve kararlarını yasada yer alan somut gerekçelere dayandırmaları gereğini ortaya çıkarmıştır. İptal kararlarının dayanağı Kamu Yararı ve Hizmet Gerekleri, yeterli rekabetin oluşmadığı ve tekliflerin istenilen seviyede oluşmadığı (yeterli kırım yapılmadığı ve haddi layık bulunmadığı) gibi genel gerekçeler yerine ihalenin sonuçlandırılmasının imkansız olması, geçerli teklif bulunmaması, ihale dokümanlarında kanuna aykırılık olması, tekliflerin aşırı yüksek olması (yaklaşık maliyetten yüksek olması yeterli gerekçe olmaz), hizmete olan ihtiyacın ortadan kalkması gibi kanunun öngördüğü objektif gerekçeler olmalıdır.

Kamu İhale Kurulu iptale karşı yapılan itirazlarda sadece idarelerin iptal gerekçelerini inceleyerek iptal işleminin Yasada yer alan gerekçelere dayanıp dayanmadığını inceleyecektir. Şayet gerekçeler subjektif ve genel nitelikte ise idarenin iptal işlemi Kurul tarafından iptal edilerek ihale işlemlerine devam edilmesine karar verilecektir.

BİLAL KARACA

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu