Bir televizyon programı sunucusu (Serap Ezgü), yaptığı programın içeriği onu "zorladığı" için kişisel gelişim ve hukuk kitapları okumaya başlamış, Ceza Kanunu'nu elinden düşürmüyormuş. Bu bilgiyi Adnan Ekinci'nin yazısından öğreniyoruz (Radikal, 14 Aralık 2004, s.4.). Yazar, bu bilgiyi verdikten sonra ekliyor: "O hukuk kitaplarının nasıl üslûp ve teknikle yazıldığını bildiğim için, Ezgü'ye 'Allah yardımcısı olsun' demekten başka bir şey elimden gelmez. Yine de şanslı sayılır, eski Medeni Kanun ve Ceza Kanunu çok daha anlaşılmaz bir dile sahipti. Ezgü'ye küçük bir tavsiyede bulunabilirim. Özellikle ceza konusunda bilgilenmek istiyorsa, Ceza Kanunu değil, 'Ceza Kanunu Şerhi' denilen kitapları okumasını öneririm. 'Şerh' formatındaki kitaplar, kanun kitaplarında olduğu gibi sadece maddeleri sıralamakla kalmaz. Her maddeyle ilgili detaylı açıklamaları ve örnek Yargıtay kararlarıyla, kolay anlaşılmasını sağlar." (a.g.y.).

İmdi, bir yasa metninin anlaşılması, tıpkı bir edebiyat ürününün (şiir, öykü, roman vb.) anlaşılması, ona bir anlam verilmesi veya anlam yüklenmesi gibi, o metnin dilinin bilinmesi ile ilgili bir husustur. Ancak o dilin bilinmesi, orada kullanılan kelimelerin sözlük anlamının bilinmesinden ibaret basit bir olay değildir. Ondan farklı ve onu aşan bir durumla karşı karşıya bulunuruz. Bir yasa hükmünün bütün kelimelerini bilsek, bilmediğimizi sözlüklere bakarak öğrensek bile, eğer hukuk terminolojisine vakıf değilsek, gene de oradaki hükmün (cümlenin) anlamını bütün açıklığı ile kavrayamayız. Çünkü terminoloji demek, kullanılan bir kelimenin, kullanıldığı teknik bağlam içinde yeni bir anlam kazanması demektir. Günlük dilde "borç" kelimesini kullanan kimse onunla ne demek istediğini, neyi kastettiğini elbette biliyordur. Ancak aynı kelimenin "Borçlar Kanunu" adını taşıyan yasada ne anlama geldiğini, hukukçu değilse, bilemez. Onu bilemediği için, 900 küsur maddelik bu kanunda bu kelimeye hangi maddede, nasıl bir anlam yüklendiğini de bilemeyecektir. Dolayısıyla, yasa metninin zahirine bakarak anladığı şeyler yanlış veya eksik veya ilgisiz şeyler olabilecektir.

Böyle bir eksikliğin giderilmesi "şerh" okuyarak da telafi edilemez. Çünkü şerh de, esas itibariyle meslekten olan kimseler için hazırlanmıştır ve onlara hitap eder. Meslekten olmayan kimse, gene aynı zorlukla, terminoloji zorluğu ile karşılaşacaktır.

Bir vakit önce, gene bir televizyon sunucusu hanım Kur'an meali ve tefsiri okumaya başladığını ifade ediyordu. Onun gerekçesi de benzer bir durumu yansıtıyordu: "Baktım, Kur'an'ın anlamı hususunda her kafadan bir ses çıkıyor; ben de en iyisi, kitabı kendim okuyayım, doğrudan ve kaynaktan onun ne demek istediğini anlayayım" diyordu. Burada da gene aynı yanlış durum söz konusu. Bunca müçtehidin farklı anlam yüklediği bir kitaba, onların ne dediğinden habersiz olarak yaklaşmak suretiyle verilebilecek anlamın sıhhatinden nasıl emin olunabilir? Bu bir. Saniyen, her müçtehidin farklı anlam verdiği bir hüküm konusunda, diyelim ki, sen de bir isabetli hüküm vaz ettin. Bu, o ayete yüklenen farklı anlamları bire (teke) mi indirgemiş olacak, yoksa o hükümlere bir yenisi mi eklenmiş olacak? Ve "en doğrusu"nun hangi yorum olduğuna kim ve nasıl karar verecek?

Durum, her teknik alan için geçerlidir. Tıbbın veya matematiğin veya bir mühendislik dalının temel ilkelerini ve terminolojisini bilmeden, o konuda okunan kitap veya o kitabı şerh eden bir metin nasıl anlaşılabilir? Anlaşılabilir mi?

Anlamadığı bir şiire, bir öyküye saçma deyip dudak büken kimsenin durumu da böyledir. O da, sözlük anlamıyla baktığında, anlamadığı bir kelimenin yer almadığı bir metnin anlamına yaklaşamadığını görünce, sanıyor ki, elindeki metin anlamsızdır veya saçmadır. Kendinde olan eksikliği, yani o metne yaklaşabilmek için daha ne gibi bir bilgi donanımıyla yüklenmiş olması gerektiğini aklına bile getirmiyor.

RASİM ÖZDENÖREN

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu