4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin (c) bendinde; "Yapım işlerinde arsa temin edilmeden, mülkiyet, kamulaştırma ve gerekli hallerde imar işlemleri tamamlanmadan ve uygulama projeleri yapılmadan ihaleye çıkılamaz. Uygulama projesi bulunan yapım işlerinde anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle ihale yapılması zorunludur. Ancak, doğal afetler nedeniyle uygulama projesi yapılması için yeterli süre bulunmayan yapım işlerinde ön veya kesin proje ile işin yapımı sırasında belli aşamalarda arazi ve zemin etütleri gerektirmesi nedeniyle ihaleden önce uygulama projesi yapılamayan, bina işleri hariç, yapım işlerinde ise kesin proje ile ihaleye çıkılabilir. Bu işlerin uygulama projesi yapılabilen kısımlar için anahtar teslimi götürü bedel, uygulama projesi yapılamayan kısımlarda ise her bir kalem iş için birim fiyat teklif almak suretiyle ihale yapılabilir…" denilmiştir.

Ancak; Yasanın yürürlüğe girmesinden bu yana yaklaşık 3 yıl geçmiş olmasına rağmen hala bazı idarelerin yapım işlerinde Kanunun 62 nci maddesinin (c) bendine aykırı bir şekilde, uygulama projelerini hazırlamadan ihaleye çıktıkları, bu nedenle de anahtar teslimi götürü bedel yerine birim fiyatlı sözleşme türünü kullandıkları görülmektedir.

4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin (c) bendine göre yapım işlerinde arsa temin edilmeden, mülkiyet, kamulaştırma ve gerekli hallerde imar işlemleri tamamlanmadan ve uygulama projeleri yapılmadan ihaleye çıkılamaması esastır. İdareler yapım ihalelerine çıkmadan önce yapımın gerçekleştirileceği arazinin imar ve ruhsat işlemlerini, gerekli ön izinleri, mülkiyet ve kamulaştırma ile ilgili hukuken gerekli olan prosedürleri tamamlamak durumundadırlar. Bununla birlikte yapılması planlanan yapının, onaylanmış kesin projesine göre her türlü ayrıntısının belirtildiği uygulama projelerini hazırlamak zorundadırlar.Bu şekilde uygulama projesi hazırlanmış bütün teknik detayları ve ayrıntıları bilinen işler için artık birim fiyatlı sözleşme düzenlenmesi mümkün değildir.

Ancak, Yasa bu genel kuralla birlikte yapım işlerinin çeşitliliği ve teknik farklılıklarını göz önüne alarak bazı istisnai durumlarda uygulama projesi yapılmadan ve birim fiyat sözleşmesi yapılabileceğini de öngörmüştür. Bu istisnai hallerden ilki, doğal afetler nedeniyle uygulama projesi yapılması için yeterli süre bulunmayan yapım işleri için getirilen istisnadır. Bu tür işlerde ön veya kesin proje ile ihaleye çıkılabilecektir. Afetin yaşandığı bir dönemde afetten zarar gören insanların barınma ve sosyal ihtiyaçlarının hızla giderilmesi, uygulama projesi hazırlama nedeniyle zaman kaybedilmesini önlemek amaçlanmıştır. Diğer istisnai hal ise, işin yapımı sırasında belli aşamalarda arazi ve zemin etütleri gerektirmesi nedeniyle ihaleden önce uygulama projesi yapılamayan işler için getirilmiştir. Bunlar özellikle baraj, yer altı enerji nakil hatları, boru hatları gibi kapsamlı ve işin yapımı esnasında değişik aşamalarda zemin etüdü gerektiren işlerdir. Ancak Yasa istisnai durumları düzenlerken her bir işi veya türünü ayrı ayrı sayma yoluna gitmemiştir. Kaldıki bu zaten yapım işlerinin çeşitliliği göz önüne alındığında mümkün de olamazdı. Bu nedenle hangi işlerin istisna kapsamına girdiğini belirlemek işi yapacak olan idarelerin taktir yetkilerine kalmaktadır. Fakat bu sınırsız bir yetki değildir. İdareler gerçekleştirmeyi düşündükleri işin teknik özelliklerini, uygulama projesi yapmanın mümkün olup olmadığını ve yapılması teknik olarak mümkün olmakla birlikte pratik gereklerini, fayda-maliyet unsurlarını dikkate alarak kararlarını vereceklerdir.

Kamu İhale Kurumu özellikle yatırımcı idareler için genel bir problem haline gelen ve bazı birim fiyatla, uygulama projesi hazırlanmadan yapılan ihalelerin iptaline neden olan bu tereddütleri ortadan kaldırmak amacıyla 2005 Yılı Genel Tebliğinde bazı açıklamalara yer vermiştir. Tebliğe göre; idarelerin teklif birim fiyat üzerinden ihaleye çıkılmasını öngördükleri durumlarda, yaklaşık maliyet çalışmasından önce, söz konusu usule göre ihaleye çıkılmasına karar verilmesine ilişkin objektif gerekçeleri açık ve net olarak ortaya koymaları ve bu hususu teklif türünün belirlenmesine ilişkin standart formda (Standart Form KİK:0001.2/Y) belirtmeleri gerektiği, ayrıca, işin yapımı sırasında belli aşamalarda arazi ve zemin etüdü gerektirmesi nedeniyle teklif birim fiyat usulüne göre çıkılmasına karar verilen ihalelerde hangi tür arazi ve zemin etütlerinin işin yapımı aşamasında yapılması gerektiği konusunda detaylı bilgi de, standart formun gerekçe bölümünde yazılması gerekmektedir. İdarelerin yapacakları bu açıklamalar Kurulun bu husustaki şikayet incelemelerinde önemli olacaktır.

BİLAL KARACA

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu

Online İlan