Tayyip Erdoğan'ın Diyarbakır'da yaptığı konuşmadan, Kürt sorunu vurgusuyla sıkıntıların demokratik imkanlarla çözülebileceğini söylemesinden sonra, ne yazık ki, her zaman olan oldu.

İş lafta kaldı ve hükümet tarafını ölümcül bir sessizlik kuşattı. Gelinen nokta türü ve niteliği ne olursa olsun kimi yeni adımları atmayı, çıkışın peşini bırakmamayı gerektiriyordu.

Atılacak her adım Güneydoğulunun yaşadığı kırıklığının tamiri, psikolojik blokajın kırılması, güvenin yeniden tesis edilmesi açısından ne denli önemli oysa...

Üstelik ortada son derece ciddi ve somut sorunlar var.

Örneğin 20 yıllık çatışma boyunca köylerinden uzaklaşmış, göçmen konuma düşmüş binlerce insan var. Bu insanların köylerine dönüşü, bölgeyi altüst eden koruculuk meselesinin halledilmesi bölgenin ciddi sorunlarından biri olarak ortada duruyor.

Sorunun çözümü için bugüne kadar atılan adımlar, "Köye Dönüş ve Rehabilitasyon Projesi". 2004 yılında çıkarılan 5233 sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Tazmini Hakkında kanun bu konuda pek sonuç vermedi.

Gerçekçi tahminlere göre sayıları 650.000 ile 700.000 arasında bulanan, önemli çoğunluğu bölgeyi terk etmemiş olan göçmenlerin yarattığı sorun hem derin, hem toplumsal, hem geleceği tehdit eder nitelikte.

Mevcut sorun tablosunu, çözüm yolunda yaşanan sıkıntıları TESEV'in yaptığı bir saha araştırması tüm açıklığıyla ortaya koyuyor.

Doç.Dr. Psikiatr Tamer Aker, Siyaset Bilimci Dr. Betül Çelik, Hukukçu Dr. Dilek Kurban, Nüfusbilimci Doç.Dr. Turgay Ünalan ve Sosyolog Dr. Deniz Yükseker tarafından yürütülen Diyarbakır, Batman, İstanbul ve Hakkari'de yürütülen çalışmanın bulgularıyla durumu ve sorunu bir "afet hali" olarak tanımlıyor.

Sorunlar özetle şöyle sıralanıyor:

OHAL'ın en ağır faturası olarak devlet ve bölge halkı arasındaki güven eksikliği ve göçmenlerin kendilerini devletin vatandaşı olarak hissetmemeleri…

Kötü olan sağlık koşullarının Diyarbakır, Van, Batman, Hakkari'de kabul edilmez noktalara gelmesi…

Yoksulluk ve işsizliğin kabul edilebilir sınırların çok üstüne çıkması…

Aileleri mendil, çiklet satan küçük çocukların geçindirmesi…

Çocuklarda madde kullanımı, çocuklara yönelik fiziki ve cinsel istismar, suça sürüklenme, bedensel ve ruhsal hastalıklar…

Peki bunlara karşı ne yapılıyor?

Araştırma raporunun ilk özetindeki şu tespitlere dikkat:

"Çıkmış olan yasa, rehabilitasyonla hiçbir ilgisinin olmaması bir yana, tam aksi yönde bir eğilimin işaretlerini taşımaktadır. Çünkü yasanın ardındaki anlayış, devletin neden olduğu bir mağduriyetten ötürü vatandaşlık hakkının ve itibarının iadesi değildir. Maddelerin iç mantığı, devletin muhtemel maliyeti minimize etmek üzere davrandığını; yani vatandaşı değil, bizzat devleti merkeze aldığını göstermektedir. Ayrıca esas kaygının toplumsal barışın sağlanmasından ziyade, AİHM kararlarının engellenmesi olduğu inancı yaygındır. Nitekim Bingöl ve Van'da toplam 25000 müracaatın sadece 180'inin kabul edilmiş olması durumun vahametini ortaya koymaktadır…"

Araştırmanın önerileri ise şu yönde:

"Yaşam koşullarının kötüye gitmesinden ötürü kendi iradeleriyle bölgeyi terketmek durumunda kalanların da yasa kapsamına alınması; yurt dışına giden veya gitmek zorunda kalan ve halen kamplarda barınan kişilerin de bu haktan yararlanmalarının sağlanması; mülksüz insanların durumunu da dikkate alacak biçimde bir manevi tazminat kaleminin konması; hayvan kaybının tespit edilmesinin olanaksızlığı karşısında, genel yaşam seviyesi ile bağlantılı bir tazminata hükmedilmesi; genelde bütün tazminat kalemlerinin yükseltilerek toplumsal kabul görecek bir seviyede sabitlenmesi…"

Umarız hükümet en azından bu raporu ve durumun gereklerini dikkate alır…

Kürt sorunu dediği meselenin çözümünde ilk adımı atar…

ALİ BAYRAMOĞLU

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu

Online İlan