Anadolu'nun bin yıllık tarihi içinde Türklerin bir ayakları Asya'da, diğer ayakları da Avrupa'da olmuştur. Asya onların geçmişlerini, Avrupa da geleceklerini simgeler. Onların kültürleri Mekke, Medine ve Kudüs'ten, ekonomileri de Akdeniz ve Karadeniz'den beslenmiştir. İki kıta ve iki denizin odak noktası İstanbul, Türklerin kültürlerinin olduğu kadar ekonomilerinin de kalbini oluşturmuştur. İstanbul Mekke ve Medine'ye dayanarak, Atina ve Roma'yı içselleştirmiştir.

İstanbul'u kendisine yönetim merkezi yapan Osmanlı devletinin bir eli Viyana, Paris, Berlin ve Londra üzerindeyken, diğer eli de Şam, Bağdat, Bakü ve Buhara üzerinde olmuştur. Osmanlı farklılıklara saygı gösteren yönetimiyle, yüzyıllarca hem Asya'nın hem de Avrupa'nın en büyük ve en etkili gücü olmasını bilmiştir. Osmanlı devletinin kökleri Asya'da dalları Avrupa'da dır. Osmanlı ağacının gövdesini de Anadolu oluşturur.

Osmanlı devletinin yükselişinde olduğu kadar çöküşünde de Avrupa belirleyici olmuştur. Çünkü Osmanlı tarihinin en çalkantılı yılları Rumeli'de geçmiştir. Rumeli Avrupa'dır. Osmanlı devleti Doğu ve Batı çatışmasını Bursa'dan Üsküp'e taşımıştır. Üsküp Bursa'nın bütün zenginlikleriyle yeniden inşa edilmesidir. Osmanlı döneminde Üsküp'ü, Saraybosna, Selanik, Mostar ve diğer Balkan şehirleri izlemiştir.

Geçen Hafta sonunda Anadolu'nun sevilen sesi Burç FM'de, Osmanlı coğrafyasında bahar rüzgarları estiren programların öncüsü Bünyamin Şen'in hazırlayıp sunduğu "Dördüncü Boyut" programında, ömrünü İstanbul'un sanat eserlerine adamış Prof. Dr. Sadettin Ökten ile Osmanlı'nın çöküş döneminde yükselişinin rüyasını gören Yahya Kemal'in "Bir Medeniyetin Dirilişindeki Yer ve Önemini" konuştuk.

Türkiye'nin yeniden Avrupa topraklarında güç kazanmaya başladığı bir dönemde, "Kökü mazide olan atiyim" diyen Yahya Kemal'in düşünce dünyasının bütün zenginlikleriyle bugüne taşınması gerekir. Bunun için, Ökten Hoca, Burç Fm'de önümüzdeki günlerde yayınlanacak, 12 bölümlük bir sohbet dizisi hazırlamıştır.

Yahya Kemal'in düşünce dünyasının derinliklerine dalmadan Osmanlı devletinin gücünün beslendiği kaynakları keşfetmek mümkün değildir. Osmanlı'nın bıraktığı mirasının zenginliğinin farkına varmayan ve onun gereğini yerine getirmeyen bir Türkiye AB'ne tam üye olsa da, iki kıtada kendisine sağlam bir yer edinemez. Yahya Kemal'i anlamayan Osmanlı'yı Osmanlı'yı anlamayan Avrupa'yı anlayamaz.

Dr. Alim Kahraman "Yahya Kemal Beyatlı" isimli kitabında, onun düşünce ve sanat dünyasında Üsküp, Paris ve İstanbul'un etkilerinin "oldukça belirgin" olduğunu vurgular. O Üsküp'te doğmuş, gençliğini Paris'te geçirmiş ve ömrünü de İstanbul'da tamamlamıştır. Yahya Kemal döneminin bütün aydınları gibi, Osmanlı'nın yitirdiği gücü, Paris'te aramıştır. Ancak o Avrupa'da aradığının Paris'te değil de, Asya'da İstanbul'da olduğunu keşfetmekte gecikmemiştir.

Yahya Kemal, Türklerin Anadolu'da inşa ettikleri medeniyetlerinin özünün İstanbul'da toplandığını görmüştür. Bu yüzden, camileri, çeşmeleri, medreseleri, türbeleri, mezarlıkları, sarayları ve boğazın iki yanındaki yerleşim yerleriyle bütün İstanbul'u adım adım gezerek, şiirlerine yansıtmıştır.

Onun evi İstanbul, Vatanı da Asya ve Avrupa'yı toprağında yoğuran Anadolu'dur.

NAZİF GÜRDOĞAN

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu

Online İlan