20’lik diş en son çıkan yetişkin dişleridir. Ancak bazı kişilerde çenede yeterli alanın bulunmamasından dolayı çıkamayabilmektedir. Zamanla apseye, ağrıya ve ayrıca rahatsızlığa neden olan bu dişlerin çekilmesi gerekmektedir. 20 yaş dişleri ile ilgili bilmeniz gerekenleri yazımızda bulabilirsiniz.
20'LİK DİŞ NEDİR?
20’lik diş, çenenin en arka kısmında bulunan bölümde genelde 17 ila 25 yaşları arasında çıkan ya da çıkmaya çalışan bir diştir. Çoğu insan tarafından zorlu bir süreç olduğu belirtilen 20’lik diş, ağızda veya çenede oluşturduğu ağrı sebebiyle oldukça can acıtıcı bir etkiye sahiptir.
KAÇ TANE 20'LİK DİŞ VARDIR?
Diş gelişimi, bebeklikte 6 ay ile 3 yaş arasında tamamlanan altta 10, üstte 10 olmak üzere toplamda 20 adet olan süt dişleri ile başlar. Ardından 9-10 yaşlarından itibaren süt dişleri yavaş yavaş dökülerek yerini yetişkin dişlerine bırakır. Toplamda 32 tane olması gereken yetişkin dişlerinin (ana dişler) 28 tanesi çocukluk ve erken ergenlik döneminde tamamlanmış olur. Kalan 4 adet büyük azı dişi ise alt ve üst çenede en arka kısımda yer alan yirmilik dişlerdir.
20’LİK DİŞ AĞRIYA SEBEP OLUR MU?
20’lik diş yarısı çıkmış, yarısı çene kemiğinde gömülü kalmışsa, etrafını çevreleyen diş etiyle arasında bir yuva oluşturur. Yediğimiz yemek kalıntılarının ve bakterilerin bu bölgede birikmesi için müsait olan bu boşluk, çürük oluşumlarına zemin hazırlamaktadır. 20’lik dişlere diş fırçasıyla ulaşmak zor olduğundan dolayı, dişteki plağın yeteri kadar temizlenmemesine sebep olmaktadır.
Böylelikle diş eti enfeksiyonlarını meydana getirerek diş ağrısına veya çene ağrısına sebebiyet verebilir. Burada çoğalan bakterilerin oluşturduğu enfeksiyon, yüz bölgesini şişirebilir, uyuşturabilir ve rahatsız edici acı hissi vererek sizi uykularınızdan alıkoyabilir. Bu tarz belirtilerden sonra acil olarak bir diş hekimine veya diş hastahanesine gidilmediği takdirde oluşabilecek diş apseleri, diş iltihabı veya diş enfeksiyonları kiste dönüşebilmektedir.
20'LİK DİŞ ÇEKİLMELİ Mİ?
Genellikle 17-25 yaş aralıklarında kendini göstermeye başlayan 20 yaş dişlerinin, ağızda sürme şeklinde üçüncü azı dişler olarak çıkar ve çoğu zaman çekilmeleri şart değildir. Eğer dişlerin ağız içerisinde düzgün ve karşı kısmında bir diş ile kapanacak şekilde çıkmışsa çekilmeyebilirler. Yani 20’lik dişlerinin çekilmesini gerektiren herhangi bir ağrı ya da aksi durum söz konusu değilse, sizinle olmalarında bir sakınca yoktur.
20’ik dişlerin hangi durumlarda çekilmesi gerektiği ise tartışma konusudur. Buna en sağlıklı kararı elbette diş hekiminiz verebilir. 20 yaş dişlerinin mutlaka çekilmesi gereken önemli durumlar şu şekildedir:
Diş Çürümesi
Dişlerin sürmesi evresinde iken besin atıklarından kaynaklanan bakteriler diş yuvasında birikmeye başlar ve sonuç olarak çürüme oluşumlarına yol açar. Buna bağlı ise çürük diş ve bu dişin çevre kısmında apse ve enfeksiyon oluşumu görülür. Bu oluşumlar genel anlamda dişler olarak tüm ağız içinde yoğun ağrıya sebebiyet verebilir.
Apse Oluşumu( Perikoronitis)
Henüz sadece bir kısmı sürümüş olan dişlerde, o alanda bulunan iltihapların yumuşak dokuya bulaşması sonucu oluşur. Bu durum ağrıya, diş etlerinde şişliklere ve aynı zamanda ağız kokusuna yol açar. Hatta bazı durumlarda ağzın tam anlamıyla açılıp kapanmasının önüne geçer. Bu durum trimus diye isimlendirilir. Ancak bu durum fark edildikten sonra hemen müdahale edilmezse, lenfler yoluyla boyun ve yanak bölgesinde ağrıya ve enfeksiyona sebep olabilir.
Basınç Ağrıları
20 yaş dişleri ağızda sürmeye başladığı sırada, komşu olan diğer dişlere baskı uygulamaya başlarlar. Bu baskının yarattığı basınca ve dolayısıyla yarattığı ağrıya ise ‘’basınç ağrısı’’ ismi verilir. Hatta ileri seviye durumlarda komşu dişlerinde aşınmalar bile görülebilir.
Ortodontik Amacıyla
Genellikle genç yaş aralığına sahip kişiler, dişlerde oluşmuş bozuklukları ve çarpıklıkları ortadan kaldırmak amacıyla ortodontik tedaviye başvururlar. Yukarıda da bahsettiğimiz şekilde; 20 yaş dişlerinin sürmesi sırasında, basınç meydana gelir. Bu basınç komşu dişlere kuvvet uygular ve bu kuvvet dişlerin birbirini itmesine sebebiyet verir. Sonuç olarak bu itmeden kaynaklı dişlerin çarpıklaşması ortaya çıkmış olur.
Protezle Alakalı Unsurlar
Protez diş tedavisi uygulamayı planlayan kişiler, 20’lik dişlerini de mutlaka değerlendirmelidir. Bunun esas sebebi çok nadir olarak görülse bile 20 yaş dişlerinin protetik olarak kullanılabilme olasılığıdır
Kist Oluşumları
20’lik dişlerin sürümesi sırasında, etrafında folikülün (kılıf) rezorbe olmamasından kaynaklı kist oluşumları görülebilir. Ortaya çıkan bu oluşumlar çene kemiğinde aşınmalara neden olur. Aynı zamanda kemikte büyük oranda boşlukların ortaya çıkmasına, buna bağlı olarak da çene kemiğinin zayıflamasına neden olur. Zaman içerisinde zayıflayan çene kemiğinde ise kırıklar meydana gelir. Çok nadir görülen bir durum olsa bile, bu kistler tümöre dönüşünceye kadar büyümeye devam edebilir.
Bu riskler göz önünde bulundurulduğunda, tüm bu olumsuzluklara bağlı olarak yaşamak yerine riskleri ortadan kaldırmak adına 20’lik dişlerin çekilmesi karar ancak diş hekiminiz tarafından verilebilir.
