ABD Başkanı Donald Trump’ın Perşembe günü, ülkesini Paris İklim Anlaşması’ndan çektiğini ilan etmesini, Avrupa ve Çin sert tepkiyle karşıladı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, "ABD bu akşam sırtını dünyaya dönmüştür” ifadesini kullanırken, Almanya Başbakanı Angela Merkel, karardan dolayı ABD’nin “pişman olacağını” açıkladı. Çin Komünist Partisi’ne yakın Global Times gazetesi ise karara yönelik ilginç bir karşılaştırma yaparak ABD’nin Suriye ve Nikaragua gibi “kuşku uyandıran azınlıktaki” ülkeler arasına katıldığı iddiasında bulundu. ABD Başkanı Trump önceki gün Beyaz Saray’ın bahçesinde selefi Barack Obama döneminde imzalanan iklim değişikliği anlaşmasından ayrıldıklarını duyurmuştu. Mevcut anlaşmanın şartlarını yerine getirmenin ABD için çok pahalıya mal olacağını söyleyen Trump “daha adil bir anlaşma” için çalışacaklarını söylemişti.
ABD Başkanı Trump’ın Paris İklim Anlaşması’ndan çekildiğini açıkladıktan hemen sonra, Avrupa Birliği’nin üç önemli ülkesi Almanya, Fransa ve İtalya’dan ortak deklarasyon geldi. Almanya Başbakanı Angela Merkel, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İtalya Başbakanı Paolo Gentiloni perşembe günü ortak bir deklarasyon yayınlayarak Paris İklim Anlaşması’nı yürürlüğe geçirme konusunda kararlı olduklarını ifade etti. Avrupalı üç lider anlaşmanın tekrar müzakere edilmeyeceği konusunda kesin bir inanca sahip olduklarını duyurdu. İngiltere Başbakanı Theresa May ve Kanada Başbakanı Justin Trudeau da kararın hayal kırıklığı yarattığını ifade etti. Japonya ve Avustralya da ABD’nin Paris İklim Anlaşması’ndan çıkmasından üzüntü duyduklarını ancak kendilerinin anlaşmaya bağlılıklarını sürdüreceklerini duyurdu. Ayrıca, İsviçre, Finlandiya, Danimarka, Norveç ve İzlanda liderleri de Trump’ın kararını kınayan açıklamalara imza attı.
İtalya ve Fransa liderleriyle ortak açıklama yayınlayan Almanya Başbakanı Angela Merkel, ardından dün de tek başına kameralar karşısına geçti. “ABD Başkanı’nın Paris İklim Anlaşması’ndan çekilme kararı tamamen pişmanlık verecek bir karar ve kendimi son derece ihtiyatlı bir yoldan ifade ediyorum” diyen Merkel, Almanya başta olmak üzere tüm Avrupa’nın bu karara karşı bugüne kadarki en belirleyici adımları atmak için bir araya geleceklerini söyledi. Merkel, “Bu karar, Dünyamızı korumak zorunda hissedenleri durduramaz ve durduramayacak” ifadesini kullandı.
Çin’den yapılan açıklamada ABD’nin anlaşmadan çekilmesi “küresel bir gerileme” olarak tanımlandı. Çin resmi haber ajansı Şinhua’da yer alan yorumda Trump’ın “hemen herkesi üzerek” ABD’yi “kilit rol oynadığı tarihi küresel bir anlaşmadan koparttığı” ancak kararın “bir sürpriz olmadığı” belirtildi. Yorumda “Ancak Avrupa Birliği, Çin ve Hindistan’ın da aralarında olduğu diğer büyük oyuncular, ABD’nin fikir değiştirmesi karşısında çabaları artırma konusundaki istekliliklerini pekiştirmiştir” denildi. İktidardaki Çin Komünist Partisi’ne yakın Global Times gazetesi de ABD’nin iklim anlaşmasını imzalamayan Suriye ve Nikaragua gibi “kuşku uyandıran azınlıktaki” ülkeler arasına katıldığını ifade etti.
Trump’ın anlaşmadan çekilme kararı, Paris ve New York’ta binaların yeşil ışıkla aydınlatılması ile protesto edildi. Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo, anlaşmaya destek için belediye binasının akşam yeşil ışıkla aydınlatılacağını söyledi. Hidalgo, “Beyaz Saray ne karar alırsa alsın, şehirler Paris Anlaşması’nın sorumluluklarını yerine getirecektir. Gezegenin geleceği için başka alternatif yok” dedi.
Trump vize yasağı kararında olduğu gibi iklim anlaşmasına ilişkin kararında da ABD eyaletlerinin direnişiyle karşılaştı. Washington, New York ve California eyaletlerinin valileri, Paris Anlaşması kapsamındaki taahhütlerini yerine getirmek ve iklim değişikliğiyle mücadele konusunda agresif adımlar atmak isteyen eyaletleri çatısı altında toplamak amacıyla “Birleşik Devletler İklim Birliği” adında bir grup kurduklarını açıkladı.
Aralık 2015’te 195 ülkenin katılımıyla Paris’te imzalanan anlaşma, çevrecilerin iklim koruma mücadelesinde bir kilometre taşı sayılıyor. Anlaşmayı imzalayan ülkeler küresel ısınmayı endüstrileşme öncesi döneme göre yılda iki derecenin altında tutma hedefinde mutabık kalmıştı. Eski Başkan Barack Obama ABD’de iklime zarar veren sera gazlarının salımını 2025 yılına kadar yüzde 26 ile 28 oranında azaltma hedefini koymuştu.
ABD, Çin’den sonra atmosfere en çok sera gazı salan ikinci ülke. ABD ve Çin Eylül 2016’da anlaşmayı imzalamıştı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD Başkanı Donald Trump'ın Paris İklim Anlaşması'ndan çekilme kararının eleştirilmemesi gerektiğini söyledi. Putin, “Trump belki de Obama döneminde yapılan bu anlaşmanın çok da avantajlı olmadığı görüşündedir. Konuyu derinlemesine değerlendirmek gerekiyor” dedi.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron televizyondan yayınlanan açıklamasında ise Trump’ın aldığı kararla ABD’nin dünyaya sırtını döndüğünü savundu. Macron daha sonra ilginç bir hamle yaparak resmi Twitter hesabından Trump’ın seçim sloganı olan “Amerika’yı Yeniden Yüceltin” sözüne atıfta bulunarak, “Gezegenimizi Yeniden Yüceltin” mesajını paylaştı.
