Teknoloji dünyası bu aralar ChatGPT uygulaması ile çalkalanıyor. Birçok yazılım ve teknoloji duayeninin “bir sonraki büyük şey” olarak nitelendirdiği bu teknolojiyi okuyucuları teknik detayla boğmadan incelemek ve olası etkileri hakkında bilgilendirmek istedik.
20. yüzyıl kuşkusuz insanlık adına en büyük buluşların ve teknolojik ilerlemenin yaşandığı yüzyıl oldu. Ünlü Fütürist Ray Kurzweil, “teknolojinin ivmelenme yasası” adlı makalesinde bu gelişmelerin 21. yüzyılda daha da hızlanacağını hatta on on beş yıl gibi kısa bir süre içerisinde daha önceki zamanlarda yüzyıl almış büyüklükteki gelişmelerin yaşanacağını savunmuştu.
Bu iddialarının altı da doluydu aslında. Çok dillendirilen Moore yasasının da söylediği gibi her on sekiz ayda işlemcilerdeki transistor sayısı ikiye katlanıyor. İnternet hızlarımız, kamera çözünürlüğümüz, elektron mikroskobunda inebildiğimiz derinlik de yine böyle periyodik olarak her üç beş yılda bir ikiye katlanmakta. On yıl öncesinde sadece üniversitelerin ve şirketlerin elindeki süper bilgisayarların gücüne cebimizde taşıdığımız telefonlarla bile ulaşabiliyoruz artık.
Konumuza geri dönecek olursak bilgisayarların şu an ulaştığı hız ve işlem gücü artık bir insanın saniyede yaptığı işlem sayısına yaklaşmaya başladı. Kurzweil’in 2025 yılında olacağını öngördüğü; kişisel bilgisayarların insan beyni hızına ulaşmasına çok yakın olmamızla beraber bulut bilişim gibi hizmetlerle, sıradan şirket ve insanlar da süper bilgisayarları deneyimleme fırsatını elde edebiliyorlar. Aslında OpenAI adlı kar amacı gütmeyen oluşumun da geliştirdiği ChatGPT ürününe imkan veren bulut bilişim teknolojisi. ChatGPT için gereken işlem gücünü yine şirketin yatırımcılarından olan Microsoft’a ait Azure bulut bilgisayarları sağlıyor. Bu bilgisayarlar sayesinde terabaytlar seviyesindeki veri ve parametre işlenerek milyonlar seviyesine ulaşan kullanıcının sorularına anlık olarak cevap verilebiliyor.
YAPAY ZEKA DİL MODELİ
Gelelim ChatGPT’ye, yine teknik detaya girmeden, sizlere olan etkilerinden bahsederken bir temele oturtmak amacıyla konuyu biraz açmak gerekecek. Öncelikle GPT OpenAI tarafından geliştirilen, doğal dil işleme yeteneğine sahip bir yapay zeka dil modeli. Peki “Dil işleme nedir?” diye soracak olursanız, kısaca şöyle söyleyelim; bilgisayar ve insan arasında metin üzerinden iletişim kurulmasını sağlayan bilim dalı, bilim alanı. Dolayısıyla ChatGPT de aynı bir insanla iletişim kuruyormuş gibi bilgisayarla yazışmanızı ona sorular sormanızı sağlayan bir yazılım (chat bot).
OpenAI adlı şirket tarafından geliştirilen teknoloji, ilk olarak GPT adıyla 2018 yılında duyuruldu. Kasım 2019’a gelindiğinde o zamanlar için hiç de azımsanmayacak bir veri seti ile (1,5 milyar parametre) GPT-2 yayına çıktı. Bundan bir yıl kadar sonra da GPT-3 test yayınına çıktı. Günümüze gelindiğinde GPT-3’ün yaklaşık 175 milyar parametre ile çalıştığını belirtmemiz gerekiyor. Burada dikkat etmemiz gereken nokta; rakamlardan daha çok büyümenin hızı. Önümüzdeki yıl duyurulması beklenen GPT-4 ve daha sonraki yıllarda gelecek GPT-5’te veri büyüklüğünün ve parametrelerin inanılmaz bir boyuta çıkması bekleniyor.
HAYAL GÜCÜNÜZLE SINIRLI BİR ARKADAŞ
Peki rakamlardan ziyade bu büyüklüğe ulaşan bir veri seti ile ChatGPT’nin neler yapabildiğine kısaca bir bakalım. Ona futboldan siyasete, tarihten edebiyata, dinden sağlığa hemen hemen her alanda Türkçe de dahil her dilde sorular sorabiliyorsunuz. Ara ara tutarsız ve yanlış cevaplar verse de büyük oranda size doğru ve yeterli yanıtlar verebiliyor. Bir avukat, bir doktor, bir mühendis, bir yazılımcı bir akademisyen hatta bir roman karakteri gibi yanıtlar alabiliyorsunuz. Kendisinden öyle davranmasını istemeniz yeterli oluyor. Hayal gücünüzle sınırlı bir arkadaş diyebilirim.
Peki hiç mi sıkıntılı yanları yok, tabii ki var. Yönlendirici cevaplar verdiği, çok yanlış bilgiler sağladığı da oluyor ama bu konuda kendine geri bildirimde bulunabiliyorsunuz. Yabancı sitelerde ABD’deki sol liberal kesimin görüşleri doğrultusunda konuştuğu eleştirileri de gelmekte. Bir müddet sonra kendisinin bu tip yönlendirmeleri de tespit etme yeteneğine sahip olabileceğini düşünüyorum.
-
İŞİMİZİ ELİMİZDEN ALABİLİR Mİ?
Gelelim makalemizi de yazmamızın asli nedeni olan bu teknolojinin bize nasıl etkileri olabileceğine… Teknoloji dünyası başta olmak üzere GPT ile tanışan hemen herkesin ortak soruları; bilgisayar bunları bizden iyi yapıyorsa peki biz hangi işleri yapacağız, bilgisayar işlerimizi elimizden alacak mı? Temelsiz korkular ve sorular olmamakla birlikte yakın vadede yukarıda belirttiğim sorunlu yerleri dolayısıyla bu pek mümkün değil. Bununla birlikte aslında şu an bile bizlere asistan desteği sunabiliyor. Size sunduğu bilgileri kontrol ederek veya kendi elemelerinizden geçerek şu an dahi kullanabiliyorsunuz. Önümüzdeki yıllarda yeteneklerinin artmasıyla birlikte bir çok alanda asistan rolünden daha büyük rollere gireceği gerçek.
Bilgisayarın kapasitesinin sınırlarını bilerek yarının dünyasında onun iyi olacağı yerlerden ziyade daha az başarılı olacağa alanlara kendimizi ve yakınlarımızı yönlendirmek yarının dünyasında faydalı ve başarı olmanın kilit rolü olacak gibi duruyor. Bilgileri ezberlemekten ziyade onu anlamlı sonuçlar çıkarabilecek şekilde yorumlayabilmek, birden çok alanda değer oluşturabilecek şekilde bilgi sahibi olmak, sahaya yönelik insan eli ve emeğinin kritik olduğu alanlarda çalışabilmek ve bu konuyu sıkı takip ederek güncel geliştirmeleri takip etmek bunlardan sadece bir kaçı...
Yazımızı sonlandırırken önümüzdeki beş yıl içinde bu alanda yaşanacak gelişmelere özellikle dikkat etmenizi tavsiye ederiz. Günlük koşuşturmacanın içinde ihmal ettiğimiz bir alan olarak kalırsa, sonuçlar alınmaya başlandığında pozisyon olmak pek mümkün olmayabilir. Bugünden yarının dünyasına hazırlanmak kurumlar kadar insanların da bir ödevi. Geleceğin insanlık ve sizler için daha iyi ve güzel günler getirmesi umuduyla…
