Türkiye Bankalar Birliği, son günlerde yeniden gündem olan yüksek faiz ve karlarla ilgili adeta günah çıkardı. Türkiye’deki bankacılık sektörü ile temel göstergelerini Avrupa Birliği ülkeleriyle kıyaslayarak eleştirilere dolaylı cevap vermeye çalışan Birlik, bankacılık sektörü büyümesinin dengeli olduğunu anlatmaya çalıştı.
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla, kişi başına gelir, bütçe açığı, kamu borç stoku, enflasyon, cari işlemler açığı gibi mekroekonomik göstergeler ile bankacılık sektörünün aktif büyüklüğü, krediler, mevduat, özkaynak, çalışan sayısı, ATM ve şube kalemlerini Avrupa Birliği ülkelerinin ilgili kalemleriyle karşılaştıran Bankalar Birliği’nin faiz oranları ve sektör karlarına hiç dokunmaması dikkat çekti.
Avrupa Merkez Bankası’nın son olarak 3 Ekim 2016’ güncellediği ve birlik üyesi bütün ülkelerde geçerli olan gösterge niteliğindeki faiz oranı “yüzde 0,000”. Birlik üyesi ülkelerden İzlanda’da faiz yüzde 4,75, Romanya’da yüzde 1,75, Polonya’da yüzde 1,5, Macaristan’da yüzde 0,90, İsviçre ve Danimarka’da yüzde 0,75, Norveç ve İsveç’te yüzde 0,50, Çek Cumhuriyeti ve İngiltere’de ise yüzde 0,25 olarak dikkat çekiyor. Buna karşın Türkiye’de ise gösterge nitelikli faiz oranı ise yüzde 8 olarak uygulanıyor. Bu tablodan beslenen bankaların faiz getirisi arasında da uçurum var.
Türkiye Bankalar Birliği’nin dün açıkladığı karşılaştırmalı raporda hiç değinmediği Türkiye’deki bankaların karlılık rakamları dudak uçuklatıyor. 2016’da Türk bankacılık sektörünün net karı 2015’e göre yüzde 46 artış göstererek 26 milyar liradan 38 milyar liraya yükseldi. Türkiye’de de faaliyet gösteren serbest muhasebeci mali müşavirlik firması KPMG; Avrupa’daki bankaların karlılık oranlarının geçen yıl gerilediğini rapor etti. Raporda görüşlerine yer verilen KPMG Türkiye Ortağı Sinem Cantürk, “Avrupa bankalarının tamamına bakıldığında ortalama yüzde 3 değerindeki öz kaynak karlılığına karşılık, sermaye giderleri yüzde 10 seviyelerinde görülüyor. Raporda Avrupa bankalarının karlılıkta gerilemeye devam ettiğini, gelecek için de iyi sinyaller vermediğini görüyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye Bankalar Birliği (TBB); Avrupa Birliği ülkeleriyle Türkiye’nin ekonomik ve bankacılık göstergelerini karşılaştırdığı “Temel Ekonomi ve Bankacılık Göstergeleri: Türkiye - AB Ülkeleri Araştırması” açıklamasında birlik Başkanı Hüseyin Aydın’ın değerlendirmesine de yer verdi. Araştırmada görüşlerine yer verilen TBB Başkanı Hüseyin Aydın, Türkiye’de bankacılık sektörünün, bilanço yapısı, sağlığı ve büyümesi açısından olumlu bir performans sergilediğini savundu.
AB ülkeleriyle kıyaslandığında, sektörün dengeli bir büyüme içinde bulunduğunu ifade eden Aydın, bunu destekleyen en önemli gelişmenin de milli gelir artışı olduğunu kaydetti. Aydın, şunları dile getirdi: "Büyüme sayesinde AB ile Türkiye arasındaki ölçek farkı azalan bir seyir izliyor, bunun sürdürülebilir olmasını önemsiyoruz."
Türkiye ile Avrupa Birliği üyesi ülkelerdeki bankaların karlılıklarının kaynağı araştırıldığında da benzer bir tablo dikkat çekiyor. Türkiye Bankalar Birliği’nin geçmiş yıllardaki raporlarında bu net olarak görülüyor. Avrupa Bankacılık Sektöründe Piyasa Gelişmeleri’nin ele alındığı 2004 yılına ait TBB raporunda, Avrupa Birliği üyesi 25 ülkedeki bankaların öz kaynak karlılığının ise yüzde 12 civarında olduğu anlaşılıyor. Aynı çalışmada bankaların toplam gelirlerinin yaklaşık yarısını faizlerden geriye kalan yarısını ise komisyon, işlem ve diğer kalemlerden elde ettikleri belirtiliyor. Ancak zamanla bu yüzde 12’lik öz kaynak karlılığının AB ülkelerinde yüzde 3’e gerilediği anlaşılıyor.
