Çin'in Akdeniz havzasında stratejik liman yatırımları COSCO'nun Pire Limanı'nın çoğunluk hissesini alması ile yeni bir boyut kazandı. Çin'in 'Bir Kuşak Bir Yol' projesi ile Avrasya ülkeleriyle ticaret hacmini 1,2 trilyon dolara çıkarma hedefi doğrultusunda bu hisse devri, bölge için büyük öneme sahip. Derin Ekonomi Dergisi'nin Eylül sayısında Çin'in 35 yıllık imtiyazına sahip olacağı Pire limanının Avrupa ve Çin ticareti için merkez haline geleceği konusu inceleniyor. Çin geçtiğimiz yıl da Türkiye'deki Kumport Limanı'nı alması ile de dikkatleri üzerine çekti. 2015'te Süveyş Kanalı'nın genişlemesi deniz trafiğini iki katına çıkardı. Asya ve Avrupa arasında transit geçiş süresinin kısalması ve daha büyük tonajlı gemilere izin verilmesi Akdeniz'in önemini arttırdı. Bu gelişmeler sonrasında uzun zamandır Akdeniz'e ilgisi olan Çinlilerin limanlara yönelik girişimleri de hız kazandı. Çinli denizcilik devi COSCO, ekonomik krizdeki Yunanistan'ın Pire Limanı'nın yüzde 51 hissesini 280 milyon euro karşılığında satın alırken, 2052'ye dek limanın yüzde 66 hissesine de sahip oldu.
Çin'in Pire Limanı girişimi, ek kara ve demiryolu bağlantıları ile Avrupa'da en az 6 ülke ile daha bağlanması anlamına geliyor. Çin'in ihracat malları Almanya, Macaristan ve Avusturya'ya 7 ila 11 gün arasında daha hızlı ulaşabilir hale gelecek.
Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi Asya Çalışmaları Uzmanı Dr. Altay Atlı'ya göre Avrupa pazarı ülke için çok önemli ve yakın bir geçmişe kadar Çin'den gelen konteyner gemileri, Akdeniz'i geçip Kuzey Avrupa'nın Rotterdam ve Hamburg gibi limanlarına yönelirdi. Bugün Çin, Doğu Akdeniz limanlarını kullanarak maliyetleri düşürmeyi hedefliyor. Süveyş Kanalı'nı geçen gemiler, mesafeyi kısaltarak Pire Limanı'na geliyorlar.
"Pire Limanı, kuşkusuz Türkiye'yi de etkileyecek" diyen Atlı şu değerlendirmelerde bulundu: "Çin'in Pire üzerinden Avrupa'ya açılması Türkiye'nin lojistiğini olumsuz etkileyecek gibi görülse de, önemli fırsatlar söz konusu. Doğru işbirliği projeleri ile Türkiye de, Doğu Akdeniz'deki konumunu koruyacak ve daha da geliştirecek.” Atay Çinli yatırımcıların Türkiye'deki fırsatları değerlendirdiklerini belirterek, “Kumport Limanı'nı alan Çinliler, aynı zamanda Kars-Edirne hızlı tren projesi ile de ilgileniyorlar ve Orta Koridor Projesi'nin Yeni İpek Yolu Projesi ile uyumlulaştırılması da söz konusu. Bu iki proje için imzalar geçen Kasım ayında Antalya'da yapılan G20 Zirvesi sırasında atıldı” şeklinde konuştu. Atlı, ayrıca Çin'den gelen yatırımların teknoloji açısından ekonomiye katma değer sağlayabileceğini sözlerine ekledi.
Netherlands Institute of International Relations Yetkilisi Frans Paul van der Putten ise, Çinli yetkililerinin jeopolitik önemdeki ülkelerle de ilgilendiğini söyledi. Türkiye'nin Çin ve Avrupa arasındaki ticaret için uygun bir konumda bulunduğunu ifade eden, Van der Putten şu bilgileri paylaştı: “Türkiye'nin Doğu Akdeniz ve Karadeniz'deki konumu ve askeri önemi ve ekonominin önemi doğrultusunda Türkiye Çin deniz işbirliği de yoğunlaşacaktır.”
Dr. Frans Paul van der Putten'a göre Akdeniz limanlarının satın alınması aynı zamanda uzun dönemde Avrasya ve Afrika ile ticari ve ekonomik ilişkilerini geliştirmek isteyen Çin'in 'Bir Kuşak Bir Yol' yaklaşımının bir parçası. 2013 yılında açıklanan projenin temel amacı, Kazakistan ve Doğu Avrupa üzerinden Çin ve Orta Avrupa'yı birbirine bağlayacak tren yolunun yanı sıra tarihi İpek Yolu'nun deniz ayağını oluşturacak bir hat meydana getirmek olarak belirlendi.
