Türkiye kendi varlık fonunu kurmak için düğmeye bastı. 50 milyon lira sermaye ile kurulacak fonun kaynağını ilk etapta kamu kurumlarından alınacak paylar oluşturacak. Ekonomik büyümeye destek vermesi öngörülen fonla aynı zamanda ekonomik dalgalanmaların da önüne geçilmesi hedefleniyor.
Türkiye Varlık Fonu Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı TBMM Başkanlığına sunuldu. Tasarının kabul edilmesi durumunda Özelleştirme Fonu'ndan karşılanmak üzere 50 milyon lira tamamı ödenmiş sermaye ile yeni bir şirket kurulacak. Kurulacak şirket bünyesinde Türkiye Varlık Fonu oluşturulacak. Başbakanlığa bağlı olacak fon, profesyonel yönetim ilkelerine göre yönetilip, özel hukuk hükümlerine tabi olarak faaliyet gösterecek. Fonun kaynağını ilk etapta kamu kurumlarından alınacak yüzdesel paylar oluşturacak. Şirketin ve Türkiye Varlık Fonu'nun finansal tabloları, bağımsız denetçi tarafından denetlenecek.
Fonda biriken para tüm para ve sermaye piyasalarına konu olan yatırım araçlarında değerlendirilebilecek. Yine şirket tarafından fon adına fon katılma payları, repo ve ters repo işlemleri, kira sertifikaları, gayrimenkul sertifikaları, varantlar ve sertifikalar, takasbank para piyasası işlemleri yapılabilecek. Para, türev araç işlemlerinin nakit teminatları ve primleri, özel tasarlanmış yabancı yatırım araçları ve ikraz iştirak senetleri, ulusal yatırımlar ile uluslararası alanlarda diğer devletler veya yabancı şirketler tarafından yapılacak yatırımlara iştirak ve diğer yatırım araçları işlemlerinde de kar gözetilebilirse kullanılacak.
İlk aşamada devlete ait çeşitli fon ve gelirlerin belirli bir yüzdesi alınarak ilgili varlık fonunun kaynaklarının oluşturulması planlanan fon, zaman içerisinde kendi kaynaklarını yaratan bir yapıya sahip olacak. Fon büyüdükçe Türkiye küresel risklere karşı daha da dayanıklı hale gelecek. Merkez Bankası'nın elindeki kaynakların yetersiz kaldığı ve parasal krizlerin oluştuğu dönemlerde de devreye Türkiye'nin kendi fonu girecek. Fon ile bankacılık sisteminin finans sektöründeki hakim rolü de azaltılabilecek.
Proje bazlı desteklenmesine karar verilen yatırımlara yüzde 100'e kadar indirimli kurumlar vergisi uygulanabilecek. Yatırıma katkı oranı yüzde 200'ü geçmeyecek. Yatırımın işletmeye geçmesinden itibaren on hesap dönemine kadar, yatırımlardan elde edilen kazançla sınırlı olmak üzere kurumlar vergisi istisnası tanınacak. İşletmelere ayrıca gelir vergisi stopajı teşviki sağlanması, gümrük vergisi muafiyeti ve 49 yıl süreyle bedelsiz irtifak hakkı tesisi veya kullanım izni de verilecek.
10 yıl muaf tutulacak
Yatırım kapsamında 10 yıl süreyle yeni istihdama sigorta primi ödenmesi, enerji tüketim harcamalarının yüzde 50'sinin karşılanması, yatırım kredisi için faizsiz veya kar payı desteği sağlanması da gündemde. Yine ihtiyaç duyulması halinde hibe desteği ve nitelikli personel için 5 yıl boyunca asgari ücretin aylık brüt tutarının 20 katına kadar ücret desteği verilmesi de destekler arasında sıralanıyor.
Tasarıda Türkiye varlık fonu kurulmasının yanısıra şehit eş veya çocukları ya da anne veya babasının ÖTV'siz araç alabileceği, özel bütçeli idarelere ait ticari amaçlı kuruluşlardaki hisseler ile varlıkların özelleştirililebileceği ve cep telefonlarındaki asgari maktu özel tüketim vergisinin 160 lira olarak yeniden belirlenmesi de yer alıyor.
Sermaye piyasalarının büyüme ve derinleşmesinin hızlandırılması ve islami finansman varlıklarının kullanımının yaygınlaştırılması da fonun işlevleri arasında sıralanıyor. Fon ile ayrıca savunma havacılık ve yazılım gibi teknoloji yoğun stratejik sektörlerdeki yerli şirketlerin sermaye ve proje bazında desteklenmesi ile küresel oyuncu olmalarının sağlanması, büyük altyapı projelerine kamu kesimi borcu arttırılmadan finansman sağlanması, Türkiye için önem taşıyan yurt dışındaki stratejik sektörlere kısıtlama olmadan doğrudan yatırım yapılabilmesi de hedefleniyor.
