Yasal düzenlemeler ve kolluk kuvvetleri aracılığıyla yürütülen kararlı mücadele sonucunda 2015 içinde % 20'den, % 11,7'ye geriletilen kaçak sigara oranı yeniden artmaya başladı. Türkiye'nin kaçak sigara haritasını ortaya koyan çöpe atılan boş sigara paketleri üzerinden yapılan araştırmaya göre, kaçak oranı 2015'in son çeyreğinde artarak % 13,3'e çıktı.
Kaçak sigaranın en yüksek seviyeye ulaştığı illerin başında Suriye ve Irak sınırına yakın şehirlerimiz geliyor. Kaçak sigaranın en yaygın olduğu üç şehir, Van (% 45,3), Batman (% 44,1) ve Diyarbakır (%39,9) oldu. Nüfus yoğunluğunun en yüksek olduğu İstanbul'da da bu oranın %9,8 olması dikkat çekti.
Kaçak sigara ticareti, ülke ekonomisinin yanı sıra kamu sağlığını da olumsuz etkiliyor. Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Dairesi 2014 raporuna göre, terörün finansmanına da önemli kaynak sağlıyor.
Bu nedenle yapılan yasal düzenlemeyle kaçakçılara hapis cezaları ve gümrüklerde denetimler artırıldı. Ülkemizden geçen transit ürünlere ilişkin kontroller genişletildi. “ALO 136” kaçak ihbar hattı aktifleştirildi. Kaçak sigara yakalatan ve yakalayanlara ödül sistemi getirildi. Bunların da etkisiyle, 2015 yılına girerken % 20 seviyesinde bulunan kaçak sigara oranı, hızla düşerek, yılın 2. çeyreğinde % 11,7'ye kadar geriledi.
Emniyet ekipleri 2015'de ise rekor seviyede kaçak sigara yakaladı. 2015'de 143 milyon 239 bin 425 paket kaçak sigaraya el konuldu. Bu sigaraların büyük bölümünü, Bulgaristan'da üretim yapan ve Türkiye'de yasal satışı olmayan bir sigara firmasının sigaraları oluşturdu. En fazla kaçak sigara ise Şanlıurfa'da 10,3 milyon adet ardında da Van'da 9,9 milyon adet olarak yakalandı.
Kaçak sigara oranını belirlemek için MS Intelligence şirketinin yaptığı Boş Paket Araştırması'na göre 2015'in son üç aylık dönemde % 13,3'e çıkması, kaçağın tekrar eski seviyelerine döneceği endişesine neden oldu. Yapılan araştırma, kaçak sigara sorunun bölgelere göre dağılımını da ortaya koydu. Kaçak sigaranın en yüksek olduğu iller, terör sorunuyla da gündemde olan Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yer alıyor.
Kaçakçılık çok yönlü sorunlara yol açıyor. Kaçak sigara nedeniyle devlet her yıl milyarlarca lira ÖTV geliri kaybediyor. Kaçak sigarada son bir yıl içinde sağlanan % 45'lik düşüşün kalıcı olması, devlete yıllık 2 milyar lira ek vergi geliri sağlıyor. Bunun yanı sıra terör örgütlerinin kaçak sigaradan elde ettiği gelirin de azalması sağlanmış oluyor. Bu nedenle kaçak sigara sorunun çözümünde en büyük görev, vatandaşlara düşüyor.
