Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK), dağıtım şirketlerinin belirlenen fiyat metodolojisine uymamaları nedeniyle perşembe günü aldığı tavan fiyat kararı yürürlüğe girmesinin ardından pompa fiyatlarına yine en asgari düzeyde yansıdı. Benzinde rafineri çıkış fiyatının üzerine eklenecek kar marjını litrede 34 kuruş, motorinde ise 37 kuruş olarak sınırlandıran EPDK kararının ardından önceki akşam tavan fiyat listesini açıkladı. İllere göre farklılık gösteren tavan fiyat tarifesi önceki gece yarısından itibaren pompa fiyatlarına 9-10 kuruş olarak yansıdı.
Tavan fiyat kararının uygulamaya girmesiyle birlikte benzinde katkılı ve katkısız ürünlerde 7-12 kuruş, motorinde 17-22 kuruş indirim bekleniyordu. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, “EPDK bu kararıyla hem vatandaşımızın hem de sanayicimizin daha uygun ve doğru bir fiyatla petrol ürünlerini alması konusunda bu kararı vermiştir. Kurum dağıtıcı ve bayilerle alakalı toplam kâr marjını sınırlandırdı. Çünkü normalda Avrupa Birliği üyesi ülkelerinin bir kısmından daha yüksek bir rakam söz konusuydu. Ortalama indirim 14-15 kuruş olur” demişti. Bu yöndeki beklentiye rağmen, akaryakıt bayilerinin, fiyat indirimini minimum seviyede tutacak şekilde bir indirime gitmesi dikkat çekti.
Tavan fiyat uygulamasının ardından yapılan 9-10 kuruşluk indirim sayesinde vatandaşın cebinden ayda 200 milyon lira daha az para çıkacak. Bu indirimin devam etmesi halinde ise tüketicinin yıllık toplam kazancı 2,4 milyar TL’ye çıkar. Enerji Bakanı Taner Yıldız’ın öngördüğü gibi indirim 14-15 kuruş olsaydı, vatandaşın kazancı aylık 300 milyon liraya, yılda ise 3,6 milyar lira olacaktı.
Benzinde rafineri çıkış fiyatının üzerine eklenecek kar marjını litrede 34 kuruş, motorinde ise 37 kuruş olarak sınırlandıran EPDK’nın kararına göre; benzin ve motorin için tespit edilen kar marjlarının en az yüzde 60’ı bayilerde kalıyor. Her bir ilde motorin türleri ve benzin türleri için Akaryakıt Bayi Tavan Fiyatına (ABF) EPDK tarafından belirlenen TL/Litre fiyat farkı uygulanabilecek ve söz konusu fiyat farkını ürünün o ilde ikmalini sağlayan lisans sahipleri (rafineri, dağıtıcı, bayi) aralarında paylaşabilecek.
Bayi ve dağıtıcı payının motorinde 52, benzinde 42 kuruşu aşması üzerine müdahalede bulunan EPDK, Haziran 2009’da da tavan fiyat uygulamasına gitmişti. Bayi ve dağıtıcıları uyaran EPDK istediği indirimi alamayınca 27 Haziran 2009 tarihinde resmen tavan fiyat uygulamasını başlattı. 5 yıl önceki kararında kurul; bayi ve dağıtıcıların benzinde 40 kuruş olan kâr marjını 25 kuruşa, motorinde ise 30 kuruşa çekmişti.
EPDK; tavan fiyat kararını verirken Akdeniz Piyasası’ndaki 4 ülkedeki (İspanya, İtalya, Fransa ve Yunanistan) payları esas aldı. 2 ay süreyle uygulanacak tavan fiyatı aşmanın büyük cezası var. 37 kuruşluk dağıtıcı ve bayi payının 1 kuruş üzerinde bir fiyatla satış yapıldığının saptanması durumunda ilgili işletmeye, 883 bin lira ceza kesilecek.
Tavan fiyat kararına Türkiye Akaryakıt Bayileri Petrol ve Gaz Şirketleri İşveren Sendikası (TABGİS), Petrol İşverenleri Sendikası (PUİS) karşı çıktı. Tavan fiyat kararının kanunsuz bir müdahale olduğunu savunan TABGİS, “Tavan fiyat kararı, akaryakıt sektörü açısından vahim sonuçlar doğurabilir” savunması yaptı.
