Uçak krizinin ardından tüm dünyanın olduğu gibi ekonomi çevrelerinin de merakla beklediği Erdoğan ve Putin zirvesi dün gerçekleşti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, Rusya'nın St. Petersburg'da, Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin ile baş başa görüşmesi sonrası ekonomik işbirliği konusunda güçlü mesajlar vermesi sektör temsilcilerini sevindirdi. Görüşmeyi piyasalarda da olumlu karşılık buldu. Borsa İstanbul 79 bine dayandı. Dolardaki düşüş dün de devam etti.
Batı'nın yaptırımları ve düşen petrol-doğalgaz fiyatları nedeniyle ekonomik krizde olan Rusya, 2015 yılında yüzde 3,8 oranında küçüldü. Enflasyon oranı yüzde 13'e çıkarken, ülkede hayat pahalılığı ise yüzde 30'luk artış gösterdi. Türk ekonomisi ilgili süreçte istikrarını korusa da ihracatta önemli yer tutan sektörler önemli sorunlar yaşadı. Geçen yılın 7 aylık ihracat sıralamasında 9. sırada bulunan Rusya, bu yıl 20. sıraya geriledi. Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre, geçen yılın ilk yarısında 1.8 milyar dolar olan ihracat, 2016'nın aynı döneminde 737 milyon dolara geriledi.
Kamu da izin yasağının kalkması ile umutlanan turizmciler Rusya'dan gelen haberle adeta bayram yaptı. Turizm sektörünün en büyük beklentisi, iki ülke arasında charter seferlerine konulan yasağın kaldırılması ve Rusya pazarının tekrar eski canlılığına kavuşması. Türkiye Otelciler Birliği (TUROB) Başkanı Timur Bayındır, “Atılan adımların 2017 yılından başlamak üzere sonraki yıllara olumlu yansımasının olacağını beklemekle beraber 2016'yı kurtarmak artık mümkün görünmüyor. Ama yine de gereken koşullar oluşturulursa yılın son aylarında bir hareket yaratacağı kesin” diye konuştu.
Gelişmeyi değerlendiren Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkan Vekili Tahsin Öztiryaki ise, “Erdoğan-Putin görüşmesi bizi psikolojik olarak çok rahatlatacak. Her iki ülke arasında moral kaynağı olacak. İş açıklarımızı kapatarak, yaralarımız saracak. Tüm sektörlerde pozitif etki yaratacak” ifadelerini kullandı.
Son zamanlarda Otadoğu'da ki kaos ve Rusya ile yaşanan olumsuz gelişmeden dolayı inşaat alanında bir daralma olduğunu kaydeden İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) Başkanı Tahir Tellioğlu, “Üstüne birde 15 temmuz gecesinin verdiği bir buhran eklendi. Rusya'yla stratejik ortaklık sektörde bir iyileşmeye sebep olacak. Yüzde 90'lık iş yaptığımız bölgelerin en istikrarlısı Rusya ve etrafıydı. Ama uçak krizinden sonra orada da sıkıntı yaşamıştık. Bu görüşmenin inşaat sektörüne çok olumlu yansıyacağını düşünüyorum. En azından o geniş yelpaze bölgesine Rusya ve ilişkili cumhuriyetler olmak üzere önümüzün açılacağını düşünüyorum” diye konuştu. Rusya ile bu yakınlaşmanın hem ekonomik alanda hemde inşaat sektöründe fiili girdiyi sağlamak açısından çok önemli olduğuna dikkati çeken Tellioğlu, “Bu gelişmeyi siyasi baskının üzerimizden kalkması açısından çok önemli bir argüman olarak görüyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
Süreci en başından bugüne kadar sıkı bir şekilde takip ettiklerini belirten Laleli Sanayici ve İşadamları Derneği Başkanı Gıyasettin Eyyüpkoca, “Ben ilişkilerimizin 24 Kasım öncesinden daha sağlıklı bir zemine oturacağına inanıyorum. İlk etapta Rusya ekonomisinin bize katkısı yüzde yüz olmayacak. Çünkü malum Rusya ekonomi bir devülasyon süreci geçirdi ve petrolden kaynaklı çok ciddi sıkıntılar geçiriyor. Dolayısıyla da ilk etapta yüzde 20'lik bir yükseliş bekliyoruz” diye konuştu.
İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Gülle, “100 milyar dolarlık bir ticaretten söz ediyoruz. Uzun süre Rusya pazarı birçok sektörde olduğu gibi tekstil sektörü içinde kapalı kaldı. Sayın Erdoğan ve Putin'in görüşmesinin ardından yeniden pazarın açılacağını düşünüyoruz. Hazırlıklı olunması, fabrikaların çalışması lazım” dedi.
Akdeniz Ziraat Odası Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Gökçel, Cumhurbaşkanı Erdoğa'nın Rusya devlet başkanı ile heyetler halinde görüşmelere başlamasının gerek tarım gerekse diğer sektörlerde faaliyet gösteren tüm kollar için olumlu bir gelişme olduğuna dikkati çekti. Gökçe, görüşmenin tüm sektörlerin yarına umutla bakmasını sebep olduğunu söyledi.
Uluslarararası Nakliyeciler Derneği (UND) İcra Kurulu Başkanı Fatih Şener ise transit geçişlere izin verilmesi konusunda beklentilerinin karşılanacağına dikkat çekti. Şener, şunları kaydetti: “Görüşmelerde tarihi bir ana tanıklık ediyoruz. Önceliğimiz krizden önceki duruma dönmek. Toplam 40 bin taşıma ihtiyacının yarısı olan 20 bin adet ikili taşıma izin belgesinin Türk tarafına verilmesini istiyoruz.”
