Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak’ın, “Türkiye’yi yenilenebilir enerji teknolojilerinin üretim üssü haline getireceğiz” diyerek açıkladığı, YEKA (Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları) stratejisinin ikinci projesi için teklifler Perşembe günü alınıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndan edinilen bilgiye göre dünyanın en büyük rüzgar türbini üreticileri 1000 MW’lık rüzgar tesisi yarışması için teklif verecek. İhaleyi kazanan firma yüzde 65 yerlilik oranında rüzgar türbini üretecek olan fabrika yatırımını gerçekleştirecek ve rüzgar teknolojileri alanında Türk mühendisler ve üniversitelerle Ar-Ge yapacak.
Bakan Albayrak’ın, Milli Enerji ve Maden Stratejisi çerçevesinde açıkladığı YEKA stratejisi doğrudan teknoloji transferini hedefliyor. Sadece enerji alanında değil, enerji teknolojileri alanında da dışa bağımlılığı ve cari açığı düşürmeyi hedefleyen model çerçevesinde; yatırım için belirlenmiş yüksek kapasitede enerji alanları; fabrika kurma, yüzde 65 yerlilik oranında üretim yapma, yüzde 80 yerli mühendis ile Ar-Ge yapma şartları ile alım garantisi sağlanan elektrik fiyatı üzerinden açık eksiltme usulü ile yarışmaya açılıyor. İlki güneşte yapılan YEKA yarışmasını Kore firması Hawnha QCell - Kalyon ortaklığı kazanmıştı. Yarışma sonucunda güneş alanında teknoloji transferinin yanında 19.5 dolar cent/kWh olan yerlilik oranlı elektrik fiyatı 6.99 dolar cent’e düşmüştü.
Rüzgar YEKA’sı yarışmasını kazanacak firma, 1 milyar doların üzerinde rüzgar tesisi yatırımı yapmış olacak. Yerli RES’lerin işletmeye girmesiyle birlikte her yıl asgari 3 milyar kWh elektrik enerjisi üretilecek ve yaklaşık 1,1 milyon evin yıllık elektrik ihtiyacı rüzgardan karşılanıyor olacak. Güneşte 1000 MW ile dünyanın en büyük fotovoltaik güneş enerjisi üretim alanı projesini hayata geçiren Türkiye, rüzgarda da 1000 MW ile dünyada bu alandaki en büyük projelerden birisine imza atmış olacak. Kurulacak rüzgar tesisleri sayesinde ortalama 1,5 milyon ton CO2/yıl emisyon azaltımı da sağlanmış olacak.
Yarışmayı kazana firma, Türkiye’yi rüzgar türbini alanında teknoloji üretim merkezine dönüştürecek AR-GE faaliyetleri yapmayı da taahhüt etmiş olacak. Kanat, jenaratör tasarımı, malzeme teknolojileri ve üretim teknikleri, yazılım ve yenilikçi dişli kutusu alanlarından en az üçünden olmak üzere toplam 5 alanda 10 yıl boyunca, yüzde 80’i Türk mühendislerden oluşan 50 teknik personel ile AR-GE faaliyeti yürütecek. Her yıl için bu faaliyetlere 5 milyon dolar ayıracak. Fabrika ile RES’lerin kurulumu ve işletilmesi, AR-GE faaliyetleri dikkate alındığında, rüzgar YEKA’sı yaklaşık 3 bin 750 kişilik istihdam sağlayacak.
Türkiye son yıllarda rüzgar türbin kanadı ve kule üretimi alanlarında fabrika yatırımlarını çekse de bu iki alanında kapasitesi montaj ile sınırlı kaldı. YEKA yarışması ile ilk defa teknoloji alanında da yerli üretim sağlanacak. Yarışma şartnamesi ise şu şekilde:
* Kazanan firma, 100 milyon dolar üzerinde yatırımla fabrika kuracak.
* Fabrikada en az 2,3 MWe gücünde olmak üzere ortalama 300 ila 450 adet yerli rüzgar türbini üretilecek.
* YEKA’lardaki yerli rüzgar türbinlerin üretileceği fabrika, tek vardiyada en az 150 adet/yıl veya 400 MW/yıl rüzgar türbini üretim kapasitesi olacak.
* Fabrika kurulum süresi sözleşme imza tarihinden itibaren 21 ay olacak.
* Üretilecek rüzgâr türbinlerin yerlilik oranı asgari %65 olacak. Bu oranın sağlanabilmesi için ihtiyaç duyulacak olan birçok aksamın yurtiçi kaynaklardan tedarik edilecek veya yerli olarak imal edilmesi zorunluluğu bulunacak.
Kurulacak fabrikada üretilecek rüzgar türbinlerinin nerelere kurulacağı da belirlendi. Daha önce Bakan Albayrak’ın da ifade ettiği gibi, tek bir bölgede değil farklı bölgelerde kurulacak. Bu kapsamda şu beş bölge belirlendi:
Kayseri - Niğde, Sivas, Edirne - Kırklareli - Tekirdağ, Ankara - Çankırı - Kırıkkale, Bilecik - Kütahya - Eskişehir.
Yarışmayı kazanacak firma bu 5 bölgeden her birinde en az 50 MW’lık bir rüzgar gücü kurmak şartı ile toplamda 1000 MW’lık kurulu gücü hizmete alacak.
Güneşten sonra rüzgar alanında da tarihi bir proje için ihaleye hazırlandıklarını belirten Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, “Bu proje, dünya çapında yatırımcılar için, büyüyen, dinamik Türkiye pazarının yanında, bu bölgede gelişmekte olan, yakın gelecek için büyük potansiyel teşkil edecek diğer pazarlara ulaşım açısından da büyük avantaj sağlayacak. Türkiye olarak firmalara sağladığımız bu avantaj sayesinde hem güneş hem de rüzgar teknolojileri alanlarında üretim üssü haline geleceğiz” ifadelerini kullandı.
