Türkiye tarım piyasası son yıllarda artan teşvik ve destekler sayesinde, teknolojiyi Anadolu toprakları ile buluşturuyor. Türkiye'nin en büyük uluslararası tarım etkinliği olan, Antalya Growtech Eurasia Fuarı'nda girişimciler, sektördeki yeni teknolojileri görücüye çıkardı. Amaç verimlilik ve kalite. 700'ün üzerinde yerli ve yabancı firma, 550 milyon dolarlık iş hacmi sağlarken, aralarında üniversiteli böcekler, mor biber, 300 milyar işçi solucan, topraksız tarım ve çiftçiye mobil teknoloji gibi yenilikçi ürünler dikkat çekti. Bu hafta yolumuz Antalya'ya düştü.
Growtech'de öne çıkan projelerden biri tarımda zararlı madde ve haşerelerle mücadele etmesi için geliştirilen yararlı böcekler oldu. Bu böcekler, bildiğiniz gibi değil hem üniversiteli hem de kahraman dediğimiz türden. Üniversitede geliştirildiler. Biyolojik tarım ilacında dışa bağımlı ülkemizi bu maddi kayıptan kurtaracağı gibi toprağı da kimyasallardan koruyacaklar. Malumunuz ülke tarımımızda zararlı maddelerle mücadelede akla gelen ilk yöntem, kimyasal ilaç. Bunların yüzde 95'i ithal ve uzun vadede sağlığımızı etkiliyor. Hikaye, Ankara Üniversitesi'nden üç araştırmacının AR-GE faaliyetleri sonrasında Anadolu toprağı ile uyumlu böcekleri üretmesiyle başlıyor
Ziraat Fakültesi'nden yüksek ziraat mühendisleri Hatice Moran, Hilal Tunca ve Şahin Tatlı zararlı haşerelerle mücadele için üç faydalı böcek ürettiklerini, laboratuvarda 12 tür yetiştirdiklerini paylaşıyor. Şahin Tatlı, “İlaç kalıntısı, ihracat ürünlerini gümrükten geri döndürüyor. Biyolojik yöntemlerde en fazla kullanılan etmenler parazitoit ve avcılardır. Ülkemiz, bunların ana vatanı olmasına rağmen mevcut teknolojiler yeterli değil ve ithalat yapılıyor" diyor.
Tatlı'nın anlattıkları önemli: “Gıda güvenliğini önemseyen gelişmiş Batı ülkeleri dışında, İran, Irak, Suriye, Hindistan, Pakistan bile biyolojik mücadelede bizden daha ileri durumda. Kurumumuzdaki Ar-Ge çalışmalarıyla kısa vadede biyolojik mücadelede ithalatı azaltmak istiyoruz. Sonrasında ihracata başlamayı amaçlıyoruz."
Fuar alanında dolaşırken, Toros Çiftçi isimli firmanın standına uğruyoruz. Onlar akıllı telefonlar için hissiyatlı bir mobil uygulama geliştirmiş. Çiftçilerin gübreleme sorunlarını çözecek cep ve internet uygulaması ücretsiz indiriliyor. Yerli mühendislerce kurgulanan sistem, her tarlaya ve toprak yapısına özel gübreleme önerisi yapıyor. Hava koşullarına göre, çiftçiye ekim zamanını iletiyor. Yani çiftçi eskiden yağışı ve hava koşullarını ufka bakarak ve geleneksel yöntemle tahmin ederken, şimdi gözü cep telefonunda olacak. Kısacası teknoloji iyice hayatımızda, 'Diz ağrısı out, mobil hissiyat in' desek yeridir.
Antalya'da "Bu da mı oldu?" dedirten diğer görüntü, topraksız tarım uygulamasıydı. Ekilebilir arazilerinin kısıtlı olduğu bölgeler için önemli bir buluş, ihracat potansiyeli yüksek. Beton hayatlardan bunalan vatandaş için yeni bir uğraş. Çeşitli solüsyon ve besin çözeltilerini kullanarak yapılan bu üretim yoğun ilgi görüyor.
Bazı firmalar da teknolojiyi tarımda arama ve kurtarma çalışmaları için kullanıyor. Bu ürünler içinde, dikkat çekenlerden biri, Anadolu'ya özgü mor biberin yeniden üretilmesi oldu. Tohumu, bir köyde bulunup, ıslah edilerek üretimi yapıldı. Sonrasında, bir fuar standına ve bizim satırlardaki yerini aldı.
Anamas Tohum firması, köy köy dolaşarak binlerce yıldır üretilen tohumları arıyor. Şirket mor biberi; Ortadoğu, İspanya, İsrail başta olmak üzere 30'un üzerinde ülkeye ihraç etmeye hazırlanıyor. C vitamini ve antioksidan madde oranı yüksek olan ürünü anlatan firma yetkilisi Hüseyin Yıldırım, "Akdeniz Üniversitesi'nden sertifika aldık. Tohumları tesislerimizde ıslah ederek, üretici ile buluşturuyoruz, beklentimiz fazla" diyor.
Tarım toprağını 3 yıl içinde temizleyip, yüzde 77'ye varan verim artışı sağlayan solucan gübresine talep patlaması yaşanıyor. Ekosol kurucu Genel Müdürü Burçin Karababa, 2011'de KOSGEB kredisi ile başladığı yolda şimdi ülkenin en büyük solucan gübre üreticisi konumunda.
2015'te 91.4 milyarlık tarım üretimi yapan ülkemiz, 78 milyon nüfusun gıda ihtiyacını karşılıyor. O yüzden bu okumuş, yazmış böceklere hayli iş düşüyor. Diğer yararları da saymakla bitmiyor. Mesela bizi Antalya'ya yani sevdiklerimize uçuruyor. Anne yemeği yedirip, İstanbul soğuğuna inat sahilde 23 derece güneşli havada gezdiriyor. Kısacası bu böcekler, toprağa faydalı bir memleket evladı. Derdiniz, paraya sıkışıklığınız, haşerelerden de ilişen olursa her zaman arayacağınız bir kardeşiniz var burada. Haydi yolunuz açık olsun çocuklar.
