Küresel krizin şokunu üzerinden atamadan İspanya, Yunanistan, Romanya, Portekiz gibi ülkelerin ekonomilerindeki çöküşle bir kez daha sarsılan Avro Bölgesi'nde taşlar yerinden oynamaya başladı.
Avrupa Birliği'ne üye ülke vatandaşlarının serbest dolaşım hakkına sahip olduğu bölgede, işsizlik oranı yüksek devletlerden, ekonomisi daha iyi olan ülkelere doğru göçler başladı. En çok göç veren ülkelerin başında İspanya, Portekiz, Romanya ve Polonya gelirken, işsizlerin en çok tercih ettikleri ülke ise Fransa oluyor.
İstanbul Ticaret Odası'nın, Paris'te Türkiye Mevsimi programları için gittiğimiz Paris'te, Büyükelçilik, Turizm Ateşeliği, işadamları ve sivil toplum kuruluşları nezdinde şehrin nabzını tutmaya çalıştık. Karşımıza çıkan ilk manzara ise Avrupa içi göç dalgası oldu.
Daha havaalanına iner inmez vize karşılamasında gördüğümüz yoğunluk bu manzaranın habercisi gibiydi.
Avrupa'da en fazla uçuş yoğunluğu olan havaalanları arasında 2008 yılında 3. sırada yer alan Paris-Charles De Gaulle Havaalanı'nın, 2009 yılında Frankfurt'u geride bırakarak 2. sıraya yükselmesi de artan yoğunluğu doğruluyor.
Yaklaşık 35 yıldır Paris'te yaşayan ve bir dönem işlettiği Greeko-Turko restorantları ile Fransızlara Türk mutfağını tanıtan Can Saran Anatole, artan göç dalgasının Fransızların hayatını zorlaştırıcı bir boyuta geldiğini söyledi.
Avrupa Birliği'ne üye diğer ülkelerde krizin boyutları derinleştikçe, işsiz insanların umudu daha güçlü olan ülkelerde aramaya başladığını ifade eden Anatole, kriz öncesinde var olan göçün, krizle birlikte hızlandığını vurguladı.
Avrupa'nın 'hasta adamları' İspanya ve Yunanistan'dan Fransa'ya göçenler, daha önceden gelip burada yerleşmiş olan yakınlarının yanında kalarak hayata entegre oluyorlar. Şimdilerde mali müşavirlik ve şirket danışmanlığı yapan Can Saran Anatole, şunları söyledi:
“Fransızlar için bir Yunanlı baş tacıdır. Onlar için bütün imkanlar seferber edilir. Zorluk çıkarılanlar eski Sovyet ülkelerinin vatandaşları. Yer sıkıntısından dolayı lojman verilemiyor. Bir çoğu yanında getirdikleri valizleriyle, yataklarıyla sokaklarda yatıyor” diyor. AB'ye üye ülke vatandaşları sınır dışı edilemediği için kesin bir rakam söylemenin güç olduğunu ifade eden Anatole, Fransa'nın aldığı göçün milyonlarla ifade edilebileceğini dile getirdi.
Sokaklarda yaşayan insanların artmasıyla hırsızlık olaylarının artığını belirten Anatole, “35 yıldır buradayım. 10-15 yıl önce Fransa bambaşkaydı" dedi.
Fransa'daki işçi kesiminin bu duruma çok tepkili olduğunu kaydeden Anatole, “Yabancı işsizler sosyal dokuyu bozudu. Eğitimli, entelektüel kesimin de sabrı kalmadı. Paris'te bir tek dilenci göremezdiniz. Şimdi her taraf dilenci kaynıyor” dedi.
Türkiye Büyükelçiliğindeki yetkililerin de belirttiği gibi büyük çoğunluğu Paris'te olmak üzere Fransa'da resmi olarak 550 bine yakın Türk yaşıyor. Her ailenin yanında en az bir kişinin de turist olarak hayatını devam ettirdiği düşünüldüğünde bu rakam 1 milyon 200 binlere kadar çıkıyor. Küresel krizden ağır bir darbe yiyen Avrupa'da dengeler değişince Paris en çok göç alan şehirlerden biri olmuş. Son 3 yılda yalnızca Paris'in tarihi merkezi olarak bilinen Île-de-France'a (Fransa'nın merkezi) 500 bin kişi gelmiş.
Gelen kişilerin çoğunluğu eski Sovyet ülkelerinden… Sovyet işçi geleneğini temsil eden bu göçmenler meslek sahibi oldukları için Türk işçilerin Pazar paylarını ele geçirmeye başlamış durumda. İnşaat, su-elektrik tesisat işleri gibi alanlarda nitelikli olan bu göçmenlerin, Türklerin 10 saatte kazandığını 2-3 saatte kazanabildikleri belirtiliyor. Artan işsizlik ve daralan ticaret nedeniyle Fransa'daki Türklerin yaklaşık yüzde 10'unun Türkiye'ye dönüş yaptığı belirtiliyor. Bu gurbetçilerin yarıya yakınının pişman olarak Fransa'ya döndüğü ifade ediliyor.
Paris'in banliyölerinden Torcy'de 1980'li yılların sonunda Elvan Avcı ve arkadaşlarının girişimleri sonucu kurulan Torcy Türk Kültür Derneği, 2002 yılında ancak aktif hale gelebilmiş. Bölgede yaşayan binlerce Türk'ün kaynaşmasında önemli bir yere sahip derneğin başkanı Mustafa Coşkun ve yönetim kurulu üyesi Mustafa Aydoğdu, krizin etkisiyle Paris'e akın eden işsizlerin zaten azalan işlere darbe vurduğunu belirtiyor. Kayıtdışı çalışan bu işçilerin fiyatları da yarı yarıya düşürdüğünü belirtiyor…
Fransa'da yaşayan Türklerin yüzde 50'sinin kendi evi var. Bu yüzden Fransa hükümeti nezdinde saygın birer vatandaş olarak görülüyor. Fransa'daki gurbetçi Türklerin en fazla yoğunlaştıkları sektör, 2000'li yıllara kadar tekstil ve atölye işi olarak biliniyor.
Türkler, daha sonra inşaat ve restoran işletmeciliğine geçiş yapmaya başlamış. Şu anda Fransa'da 10 bine yakın irili ufaklı Türk restoran ve fast food tarzı büfenin bulunduğu biliniyor. İnşaat ve tesisat sektörü diğer önemli sektör.
Türklerin milli ve manevi değerlerini yaşatmaya çalışan tek kuruluş olan Torcy Türk Kültür Derneği, bir yandan bölgede yaşayan yaklaşık 500 Türk ailesi arasındaki bağları güçlendirmek için gayret ederken, bir yandan da Türkçe'nin ve kültürel değerlerin korunması için çalışıyor. Dernek, yetkililerden ilgi ve destek bekliyor...
