İslâmî ilimler içinde fıkıh ilminin ayrı bir yeri ve önemi vardır. Bu sebeple İslâm dininin yayılmaya başladığı ilk asırlardan itibaren Müslüman âlimler özellikle bu alana yönelmişlerdir. Bu minvalde birçok eser yazılmış ve yüzlerce yıl okunmuştu. Lügatlere baktığımızda fıkıh; “anlayış, anlayış tarzı veya derinliği” anlamına gelen bir kelimedir. Terim olarak da genellikle İslâmî kanunların teorik ve pratik uygulama çalışmalarına verilen ismi ifade etmektedir.
Gündelik hayatta çoğu zaman ibadetler konusunda kafamıza takılan sorular oluyor. İşte bu soruları yanıtlayan bazı temel eserler mevcut. Özellikle Hanefî mezhebinde İmam Ebu Hanife'nin kitapları dışında bakılması gereken önemli eserlerden biri de Hasan B. Ammar Eş-Şürünbülali'nin yazmış olduğu Nurü'l İzah kitabıdır. Nurü'l İzah'ın ülkemizde ve Arap ülkelerinde pek çok muhtelif baskıları ve tercümeleri mevcuttur. Bunların bir kısmı çeşitli açıklamalar ve aslında bulunmayan ara başlıklar ihtiva etmekte.
Gündelik hayatta inanç, amel ve ahlâk alanında müminlerin ihtiyaç duyacağı bilgi ve hükümlere en kolay şekilde ulaşmanın adı olan ilmihal, Nurü'l İzah'ın da ana gövdesini oluşturuyor. Bu sebeple ilmihaller dinimizi öğrenme ve gereğince yaşama hususunda ilk müracaat kaynağı niteliğindedir.
Nurü'l İzah, Hanefi mezhebine ait ibadetler fıkhını ihtiva eden bir kitap. Her ne kadar dört asır önce yazılmış olsa da o günden bu yana çok rağbet görmüş ve görmeye devam etmektedir. Halen pek çok ilmi ortamda, özellikle Hanefi fıkhını öğrenmeye yeni başlayanlar tarafından okunmakta ve müzakere edilmektedir.
Bazı fıkıh kitapları çok geniş ve ayrıntılı oluyor. Bu konuda fazla ayrıntı da boğulmadan müracaat edebileceğimiz eserlerde bir hayli sınırlı. Kitabın müellifi: “Bazı dostlar benden, ibadetler konusunda, geniş fıkıh kitaplarındaki karışık meseleleri müptediye kolaylaştıracak bir mukaddime yapmamı istediler. Ben de Allah'tan yardım diledim ve sevap umarak bu isteğe olumlu cevap verdim” diyerek aynı noktaya dikkat çekiyor.
Hakikaten ibadet fıkhı hakkında bu kitabın en yeterli özetlerden biri olduğunu düşünüyorum. Özellikle temizlik, istinca, gusül, teyemmüm, namaz, imamlık, dualar, oruç, zekât ve hac gibi konular kısa ve öz bir şekilde, okuyanı sıkmadan sade bir üslupla anlatılıyor. Kitabın son bölümünde peygamber efendimizi ziyaret konusuna değiniliyor.
Allah Teâla'nın kendisine hac yapmayı ya da umre ziyaretini nasip ettiği kimsenin Hz. Peygamber'in (s.a.v) şehri Medine-i Münevvere'ye gitmesi, onun mübarek kabrini ziyaret etmesi gerekir. Birçok âlime göre onu ziyaret, nafilelerin en faziletlisidir, hatta vacip ibadetler derecesine yakındır. Nurü'l İzah'ta peygamberi ziyaretin bir şeref ve saadet olduğundan bahsediliyor. Bu ziyaret insanı yüksek semalara çıkarır, umalım ki herkese en azından bir kez nasip olsun. Şürünbülali'nin de belirttiği üzere Hz. Peygamber kendisini ziyareti teşvik etmiş, bunu fazlaca övmüştür. Şöyle buyurmaktadır: “Beni ölümümde ziyaret eden hayatımda ziyaret etmiş gibidir.”
- Kitabın künyesi:
- Nûrü'l Îzâh: Hanefî Mezhebine Göre İbadet
- Hasan B. Ammâr Eş-Şürünbülâlî
- Ter: MEHMET GAYRETLİ
- Semerkand Yayınları
- Haziran 2016
- 264 sayfa
