Kur’an-ı Kerim yalnızca inanca, ibadete, ahlâka, toplumsal hukuka ve ekonomik düzene yönelik emir, hüküm ve tavsiyeler getirmemiştir. Aynı zamanda bizzat Hz. Peygamber’i (sav) inşa etmek suretiyle bu hususların uygulanabilirliğini gerçekleştirmek için devlet, hükümet, hakimiyet, hilafet/başkanlık, şûra/meclis, biat/seçim, itaat, muhalefet, ekonomi, uluslararası ilişkiler, barış ve savaş gibi siyasi düzenin içerdiği ve dayandığı hususlara yönelik ilkeler de vazetmiştir. Diğer bir ifade ile öncelikle Allah ile kul arasındaki ilişkiyi düzenlemeyi hedef edinen Kur’an, bununla birlikte birey ve toplumun birbirleriyle olan ilişkilerinin düzenlenip devam ettirilebilmesi için gerekli olan muktedir bir siyasi düzenin nasıl kurulacağı ve yönetileceğine dair genel ve özel ilkeler getirmiştir. Allah Resulü de güzide ashabıyla birlikte hem Mekke’de hem de Medine’de bu ihya ve inşa projesinin örnek ve ideal siyasi ilkelerini pratiğe yansıtarak Kur’an’la yeşeren İslam devletinin temellerini atmıştır. Ancak Peygamber’in vefatından sonra başlayıp yüzyıllar içerisinde gelişen ve değişen iktidar mücadeleleri, İslam’ın prensiplerini yorumlama biçimleri, farklı kültürlerin ve geleneklerin inanç üzerindeki yansımaları gibi bir çok takım etkenler, zamanla siyasi iktidar, siyasal yapı ve toplum üçgeninde farklı anlayışları ve uygulamaları beraberinde getirmiştir.
EVVEL NE İLE DÜZELDİYSE SONU DA ONUNLA DÜZELECEK
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Tefsir Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muhammed Yılmaz, Erkam Yayınları çatısı altında Erkam Akademi kitaplığından çıkan Kur’ân’da Siyasi Düzenin Temel İlkeleri isimli çalışması ile Kur’an’ı Kerim’in temel kaidelerini oluşturduğu ve Peygamber Efendimiz’in sünneti ve ashabının içtihadı ile belirlenen siyasi düzeni incelikle ele alıyor. On dört asırlık İslam’ın geçmişine bakıldığında kültür ve medeniyetinin tarihin hiçbir döneminde asla bir çatışmaya yol açmadığının altını çiziyor. İmam Malik’in meşhur, “Bu ümmetin evveli ne ile düzelmişse; sonu da yalnızca onunla düzelecektir” sözünü hatırlatıyor ve çalışmasında “Müslümanların içinde bulunduğu durum göz önüne alındığında, ilk dönemlerdeki gib bir örnek ve izzet sahibi bir devlet, geleceğe güvenle bakabilen bir toplum oluşturmak için, Kur’an’ın ümmete ve insanlığa işaret ettiği şer’i prensipleri uygulamaya her zamankinden çok ihtiyaç vardır” ifadelerini kullanıyor.
TESPİT VE GÖRÜŞLER KUR’IN’I MERKEZ ALIYOR
İki bölümden oluşan çalışma ilk olarak “Siyasetin Mahiyeti ve Dînî Boyutu”nu ele alıyor. Siyasetin önemini, gayesini, din ile olan ilişkisini ve siyasi düzenin temel kaynaklarını ayrı ayrı başlıklar altında inceliyor. Devamında “Kur’an’da Siyasi Düzen ve Temel İlkeleri” isimli ikinci bölüm geliyor. Bu bölüm de “Yönetim”, “Yönetici” ve “Yönetilen” olmak üzere üç temel başlıkta ilerliyor. Kitabın yazarı Prof. Dr. Muhammed Yılmaz, çalışmasını Kur’an’ı merkeze almak suretiyle, âyetlerin pratiğe yansımasında bize katkı sağlayan başta sahih hadisler olmak üzere ilk dönemden günümüze kadar gelmiş olan rivâyet ve dirâyet alanında söz sahibi farklı tefsirlere müracaat ediyor. Her madde altında aktarmış olduğu görüş ve tespitleri mutlaka bir müfessirin ve alanında uzman kişilerin görüşlerine dayandırılıyor. Yılmaz, eserdeki tüm görüş ve bakış açılarının bireysel, duygusal ya da çıkarsal değil; başta Kur’an ve Sünnet olmak üzere ilmî ve ahlâka ve prensiplere uygun olması için azami özen göstermeye gayret ettiklerini ifade ediyor.
