Eğitim ve refah düzeyi yükseldikçe sezaryen oranları artıyor.
Ömer Çakkal
Sağlık Bakanlığı ve OECD verilerine göre dünyada en fazla sezaryenle doğum yapılan ülke Türkiye. 2016'da Suriyeli sığınmacılar hariç doğan 1 milyon 248 bin 41 bebekten 676 bin 152'si sezaryenle dünyaya geldi. Yani her iki çocuktan biri sezaryenle doğdu! 2010'dan 2016'ya sezaryen oranları devlet hastanelerinde yüzde 40'tan yüzde 38'e gerilerken, özel hastanelerde ise yüzde 63'ten 70'e yükseldi. Sezaryen sıralamasında Türkiye'yi İtalya ve İspanya takip ederken, en düşük sezaryen oranı ise İsrail, Finlandiya ve İsviçre'de kaydedildi.
ADINI ROMA İMPARATORU SEZAR'DAN ALIYOR
Antik çağlardan beri bilinen, dahası Roma İmparatoru Sezar'ın da bu yöntemle doğurtulmasından dolayı sezaryen olarak adlandırıldığı söylenen bu teknik, önceleri ölmek üzere olan gebe kadınların bebeklerini canlı olarak dünyaya getirebilmek amacıyla kullanılıyordu. Cerrahi ve anestezideki gelişmelere, anne adaylarının doğum sancısı korkusu ile anne-bebek ölümlerini azaltma endişesi de eklenince sezaryen oranları tüm dünyada tavan yaptı. Sezaryenle doğum oranı ABD, Latin Amerika ve Batılı ülkelerde 1970'lerden sonra artmaya başladı. Günümüzde bu oran yüzde 50'ler seviyesine ulaştı.
TÜRKİYE'NİN SEZARYEN HARİTASI
Türkiye'de sezaryenle doğum oranı 1990'lardan itibaren hissedilir şekilde artmaya başladı. 1993'te %8, 1998'de %14 iken, 2003 yılında %21'e, 2008 yılında ise %36,7 seviyelerine yükseldi. Sezaryen 2011'de %46, bugün ise yüzde 50 oranına ulaştı. En fazla sezaryen özel hastanelerde yapılıyor. Sezaryen oranı %100'lere ulaşan özel hastaneler var. Eğitim ve refah düzeyi yükseldikçe sezaryen seviyesi yükseliyor. Ayrıca batıya doğru gidildikçe sezaryen oranı artıyor. Sezaryen oranı ülkemizin batı illerinde %60'a çıkarken doğu şehirlerinde %20'lere geriliyor.
ÇÖZÜM, DOĞRU BİLGİLENDİRME VE TEŞVİKTE
Özel hastanelerde sezaryen oranlarının yüksek olması, son yıllarda kamuyu bazı adımlar atmaya itti. SGK isteğe bağlı sezaryenlere ödemeye yapmayacağını bildirdi; Bakanlık da tıbben gerekli olmayan sezaryenlere karşı çıktı. Ancak bu uygulamalar kayda değer bir çözüm olmadı, aileler daha fazla para ödemeyi göze alarak sezaryene yönelmeye devam ediyor. Uzmanlara göre en az bunlar kadar teşvik mekanizmalarını işletmek de gerekiyor. Çalışan annelerden normal doğum yapanlara 6-12 ay arası ücretli izin hakkı ile normal doğum yapan ev hanımlarına aylıklar halinde “bebek bakım desteği” verilmesi gündeme gelebilir. Sağlık personeli noktasında ise normal doğum yaptıranlara daha fazla izin veya ikramiye, performans puanının artırılması, tazminat davalarına sınır getirilmesi ve ebelerin doğum yaptırması teşvik edilebilir.
Niyet normal doğum, akıbet sezaryen!
İlk sezaryenden sonra normal doğum 1985'lerde % 5 iken 1996'da % 30'lara yaklaştı, risklerin öne çıkması ile birlikte günümüzde tekrar % 10'lar seviyesine düştü. Çoğu zaman anneler başta normal doğuma niyetlense de sonuç öyle olmuyor. Ya çatı dar oluyor, ya bebek ters geliyor, ya suyu azalıyor, ya kalp atışları zayıflıyor, ya da kordon dolanıyor... Kısacası normal doğuma niyet edilse de sonuç hep sezaryen oluyor!
#Sağlık
#Organik
#Doğum
7 years ago
