Firmalar da aynı bizim gibi doğuyor, büyüyor ve en nihayetinde de ölüyor yani ya kepenkleri indiriyor ya da batıyorlar. Yaşam sürelerinin uzunluğu ise yenilikleri hayata geçirebilmeleri yahut mevcut yeniliklere adapte olabilme becerileri, rakiplerinin gücü ya da güçsüzlüğü ve tabii kendi iç dinamikleri gibi pek çok parametreye bağlı olarak değişkenlik gösteriyor.
Ama işte internetin giderek büyümesi ve hem buna paralel hem de kısmen bağımsız biçimde teknolojinin baş döndürücü bir hızla gelişmesi gibi sebeplerden ötürü teknoloji dünyasında firmaların ömür döngüsü başka hiç bir sektörde olmadığı kadar iniş çıkışlara sahip.
Minecraft efsanesinin geliştiricisi olan Markus Persson'u görürüz. Sıfırdan oluşturup geliştirdiği oyununu 2.5 milyar dolar gibi pek çoğumuzun sülalece çalışsalar bile yedi nesilleri süresince biriktiremeyecekleri derece büyük bir meblağ karşılığında Microsoft'a satarak bir anda dolar milyarderi olan teknoloji dünyasının nihilist çocuğu...
Yahut daha bilindik bir örnek: WhatsApp'ın kurucu ortaklarından Brian Acton'ın önce Twitter'a ardından ise Facebook'a yaptığı iş başvurularında ret edilmesinin ertesinde Jan Koum ile ortaklığa gidip WhatsApp'ı kurması ve sadece 4 yıl içerisinde WhatsApp'ın 19 milyar dolar karşılığında Facebook tarafından satın alınması. Evet; 4 yıl önce kendisine iş başvurusunda bulunan Acton'ı reddeden Facebook bugün sahibi olduğu WhatsApp için 19 milyar dolar ödedi! İnanması güç belki ama dediğimiz gibi teknoloj dünyası bu tür sürprizlere en açık olan sektörlerin başında geliyor...
Burada sadece tek bir örnek bile yeterli gelir zannederiz ki: Nokia!
Bir zamanların devi, telefon denilince akla ilk gelen marka, lüks segmentten, pda'ya, dokumatik ekrana kadar sektörü pek çok ilkle tanıştıran Finlandiyalı devin zirveden yere çakılışı sadece 5 yıl içerisinde gerçekleşti! 2007 yılında pazarın tek büyüğü olan dev, iPhone'un çıkışı ve popülerliğinin yayılmasının ilk hissedilir etkilerini hemen ertesi yıl görmeye başladı ve takvimler 2014'ü gösterdiğinde 7.2 milyar dolar karşılığında Microsoft tarafından satın alındı.
Ve gelelim ana konumuza...
Samsung bugün 10 sene öncesinin Nokia'sı. Pazarın net biçimde zirvedeki ismi. Pazar payı açısından rakibi yok...
...mu acaba?
Dışardan bakınca öyle görünse de işin aslı öyle değil. Samsung'un altın çağı bitti çünkü! Son derece hızlı ve kapsamlı bir gelişme döneminin ertesinde artık duraklama dönemine girdiler. Ama işin gerçeği şu ki, teknoloji dünyasında duraklama dönemleri çok kısa sürer. Duraklama dönemine giren bir firma aslında çöküşe doğru yürümeye başlamış demektir.
İşte bir taraftan Apple'ın iPhone'u diğer yandan Çinli rakiplerinin üzerinde yarattığı baskı derken Samsung için altın çağ artık sona erdi.
Bakın büyüme oranları nasıl:
Aslında tablo her şeyi söylüyor. Analiz firmalarının raporlarına baktığımızda Samsung'un bu yılı geçtiğimiz yıla kıyasla ya kafa kafaya ya da iyi ihtimalle %1 büyüme ile kapatması öngörülüyor. Bakın mesela, Apple'ın yıllık tahmini büyümesinin %20 seviyesinde seyretmesi bekleniyor. Çinlileri saymıyoruz bile...
Gerçek şu ki, Samsung asla Apple'ı gölgede bırakamaz. Bunun, Apple gibi bağımsız ve tamamıyla kendine özgü bir ekosistem içerisinde yer almamasından, marka imajının Apple'a kıyasla çok zayıf kalışına dahası Apple'ın bir 'Amerikan Rüyası' oluşuna kadar pek çok sebebi var...
Haliyle son dönemde giriştiği 'premium tasarım, yüksek fiyatlandırma' vb. gibi hamleleri, olsa olsa kendisinin üst segmentteki durumunu bir derece olsun yükseltmesine yarayacak. Bunu da yine Android tabanlı diğer ana akım üreticilerden, yani Sony, LG, HTC gibi isimlerden, alacağı paylarla sağlayacak. Apple'dan bir şey 'götürmesi' ise imkansız. Çinliler ise zaten bu segmentte (en azından şimdilik) yoklar.
Belki onları tek tek değerlendirdiğimizde hiçbirisi Samsung için bir tehdit değil ama hepsini alt alta koyduğumuzda Samsung'un en kuvvetli pazarı olan Asya ve Uzakdoğu pazarındaki etkisini istisnasız her çeyrekte biraz daha azaltıyorlar. Üstelik düşünün ki henüz Amerika ve Avrupa pazarına girmediler bile!
Çinli üreticileri iki ana başlık altında değerlendirmemiz gerek:
Huawei, ZTE, Lenovo
Meizu, Xiaomi, OnePlus, Oppo vs.
. Çünkü Huawei de ZTE de aslında akıllı telefon üreticileri olmaktan ziyade dünyanın en büyük ağ teknolojileri üreticilerinden. Yani nasıl ki batı yarımkürede Ericsson ve Nokia varsa doğuda da Huawei ve ZTE var. Diğer yandan dünyanın neredeyse tüm operatörlerine OEM cihaz üretiyor bu firmalar. İşte son dönemde de bu işlerine ek olarak kendi markaları altında doğrudan üretime de önem vermeye başladılar. Sonuç ortada: Huawei, kısacık bir süre içerisinde Çin pazarının bir numarasına oturmayı başardı bile.
desek, Samsung'un onlarla başa çıkabilecek gücü de yok. Çünkü rakiplerinin fiyat seviyesinde inmesi imkansız. Dediğimiz gibi tek tek ele alsak sorun değil ama hepsi birleşince tablo fena. Bundan da öte, artık irili ufaklı üreticileri zaten yutan bu yıldızlar yavaş yavaş kendi içlerinde rekabete girmeye başladılar. Ki bunun da iki anlamı var:
Fiyatta agresiflik artarak devam edecek
Pazar genişleme çalışmaları başlayacak
Fiyatta başa çıkamayacağını zaten söyledik. Pazar genişletme ise, Samsung'un elindeki en büyük gücü olan Avrupa ve ABD pazarındaki hakimiyetinin sonunu getirecek. Çünkü halihazırda gelişmiş pazarlarda tek rakibi olan Apple sadece üst segmente hitap ettiğinden giriş ve orta segment neredeyse komple Samsung'un. İşte Çin'in oraya girişiyle birlikte asıl darbeyi yiyecek Samsung. Ki şu anda bu penetrasyonun ilk örneklerini görmeye başladık bile. Henüz doğrudan bir sızıntı yok ama alternatif kanallar, dağıtımcılar üzerinden pazar yoklamalarına başlandı bile. Tahminimiz Avrupa'da muhtemelen en fazla 1 sene içerisinde, Amerika'da ise ortalama 2-3 sene içerisinde giriş ve orta segmentlerde hakimiye onların eline geçecek.
--------------Analiz: Çin malı telefon alınır mı?--------------
Evet; tüm bu olumsuz tabloya rağmen biz yine de açıkçası Samsung'un Nokia kadar çabuk pes edeceğini düşünmüyoruz. Hatta uzun bir süre daha pazar birinciliğini korumayı sürdürecektir. Bunun çeşitli sebepleri var ve bunların en başında da Samsung'un doğrudan üretici olması geliyor. Yongasetlerinden, belleklere, ekran panellerine kadar pek çok bileşeni doğrudan kendileri üretiyorlar ve başta Apple olmak üzere diğer üreticilere taşeron çalışıyorlar. Diğer yandan Samsung, akıllı telefon dünyasının marka değeri en kuvvetli olan ikici markası. Keza Samsung başı sıkıştığı anda G.Kore Hükümetinden devasa teşvikler alabilecek krediye sahip zira ülkesini dünyada temsil eden en büyük teknoloji firması. Hepsini geçtik, olası bir Çin çıkartması karşısında Avrupa ve ABD hükümetlerinin önlem alacakları gün gibi ortada. Ki bu önlemler de muhakkak surette doğrudan ya da dolaylı yollardan Samsung'a yarayacak.
...tahminimiz o ki, tüm bunların bile uzun vadede Samsung'un erimesini durdurması imkansız. Eğer mevcut gidişat sürecek olursa, ki yakın dönemde önemli bir değişiklik olacak gibi görünmüyor, nihai tabloda Samsung'un %10-15 seviyesine kadar gerileyerek de olsa Apple ile birlikte pazarın en büyük ismi olmaya devam edeceğini düşünüyoruz. Üçüncü sıradan aşağıya kadar diğer tüm basamakları ise birbirlerine kıyasla minik minik pazar farklarıyla Çinli üreticiler komple alacaklardır.
