Beklentiler moralimizi iyi ya da kötü tuttuğu gibi, davranışlarımızı da etkiler.
Bu davranışlar toplulaştırıldığında ekonomik kararlar ortaya çıkar.
Yani davranışımız tüketime, tasarrufa, dinlenmeye, spekülatif beklentiye, iş aramaya/bırakmaya veya yatırım yapmaya dönüşür.
**
Sürekli kalbinizin ağrıdığını düşünürseniz bir süre sonra göğsünüzde bir ağrı hissetmeniz kaçınılmaz olur.
Bu psikosomatik bir ağrıdır.
Ekonomide de
davranış psikolojisi
çok önemlidir.
Doların, faizin, fiyatların artacağını düşünür ve ona göre pozisyon alırsanız ve bu yaygınlaşırsa beklentiniz gerçekleşir.
**
İktisat düşünürleri de
belirsizlik ve beklentilerle
ilgili bir takım görüşler-teoriler geliştirmiş ve ekonomik olayları açıklamaya çalışmışlardır.
Beklentiler
piyasada karar alıcı aktörlerin (alıcı, satıcı, komisyoncu v.s.) davranışlarını
yönlendirerek fiyat, satış düzeyi, gelir, vergi, harcama, döviz kuru, faiz v.s. gibi parametrelerin değerlerinin belirlenmesine etki eder.
Belirsizlik ise olumsuz beklentileri
körükler.
Seçimler ise belirsizliği
artıran önemli etkenlerden biridir.
Bugün tüketici, yatırımcı, girişimci v.d. piyasa aktörleri
seçim sonrasında oluşabilecek tabloya göre pozisyon almış
, beklemektedir.
**
Belirsizlik ve beklentiler konusunda iktisatçılar kafa yormuşlar, teoriler geliştirmişler akademik çalışma yapmışlar, farklı bakış açıları ortaya koymuşlar ve ciddi argümanlar üretmişlerdir.
Örneğin,
Keynes
makro ekonomik faaliyetlerin insan güdülerine bağlı olarak dalgalanabileceğini söyleyerek bir anlamda
geleceğe olumlu bakışın
, ya da bir ülkede pozitif yatırım ikliminin bütün
ekonomik değişkenleri olumlu etkileyeceğini
söylemiştir.
**
Uyarlamacı Beklentiler Teorisi
(Cagan, Friedman, Nerlove v.s) kişilerin geçmişteki iktisadi değerlere bakarak gelecekteki değerlere ilişkin beklentiler oluşturduklarını ileri sürmüşlerdir.
Rasyonel Beklentiler Teorisi
(Muth, Lucas, Sargent, Wallace v.d.) ise kişilerin gelecekle ilgili tutarlı öngörüler yaptıklarını ve sürekli-sistematik hata yapmayacaklarını belirtmişlerdir.
Rasyonel beklentilere göre
belirsizlik yoksa iktisadi değişkenlere ilişkin beklentiler gerçekleşir
.
**
Demek ki, iktisadi aktörlerin önündeki belirsizlik engelini ortadan kaldırmak gerekir.
Başka bir bakış açısıyla, seçim sonuçlarının yeni bir hükümet krizine, belirsizliğe neden olması ülkenin belirlediği hedeflere, refah düzeyine, yüksek yaşam standardına ulaşma açısından son derece
sıkıntılı bir süreci başlatacaktır
.
**
7 Haziran'daki seçim sonuçları ekonominin ve piyasalarında sevmediği bir belirsizlik dönemi başlattı ve 5 aydır devam ediyor.
Fakat bir gerçeğin altını çizmek gerekir ki; 5 aydır geçici hükümet olmasına rağmen, geçmişte
inşa edilen sağlam kurumsal yapı
sayesinde, ciddi bir
ekonomik kriz yaşanmadan
(bazı sıkıntılar olsa da) ülke ekonomisi yoluna devam ediyor.
**
ABD, Avrupa ve Japon merkez bankaları gevşek para politikasına (düşük faiz) devam edeceklerini açıkladılar.
Yani
dış finansal konjonktür
de ülkemizin kaynak kullanımını, yeni yatırımları finanse etmeyi, reel sektörün
gelişme potansiyelini olumlu etkileyecek bir görüntü
veriyor.
**
Ekonomi; riski, belirsizliği kaldırmıyor.
Kurlar, faiz oranları ve tüketim kararları beklentilere bağlı.
Yatırımlar, istihdam (iş imkanı) ve üretim beklentilere bağlı.
Zenginlik, refah artışı, ekonomik büyüme beklentilere bağlı.
Seçim sonuçları
iktidarı, iktidar beklentileri, beklentiler de doğrudan bütün makro ekonomik değişkenleri,
hayatımızı, refahımızı, geleceğimizi etkileyecektir.
**
Beklentimiz
; seçim sonrası
güçlü bir iktidarın ortaya çıkması
ve
Türkiye'nin
kısa bir yavaşlama döneminden sonra yüksek büyüme hızlarını tekrar yakalaması, kalkınma hamlesini gerçekleştirmesi ve refahını artıracağı
yeni bir döneme girmesidir
.
#Cagan
#Friedman
#Nerlove
#Zenginlik
#refah artışı
#ekonomik büyüme
9 yıl önce
Seçim ve beklentiler..
Küfre küfür, kâfire kâfir diyememek
Batı çalar, CHP oynar…
Rusya yaptırımları, ABD’nin Türkiye uyarısı ve çifte standardı
Nüfus
Yasa ve toplumsal meşruiyet: 6-8 Ekim davası
