Doların hakimiyeti neden önemli? (2)

Bugünlerde dolarla yatıp dolarla kalkmaktayız.

Ekonominin iyi ya da kötü seyrini dolar kuruna bağladık adeta.

Doları böylesine güçlü kılan, adeta ekonomilerin nabzını tutan bir barometreye dönüştüren saikleri irdelemeye başlamıştık geçen yazımızda.

Doları hakimiyetinin kazandırdıkları ve alternatif arayışlarıyla konuya devam edelim.

Yalnızca ekonomik nedenler mi doları bu kadar güçlü yapan, bu gücü devam ettiren, yaşatan?

Ya da ABD'nin askeri, siyasi, ekonomik alanda sarsılması güç bir istikrara sahip olup, bütün güç unsurlarını elinde bulunduran bir ülke olması mıdır gücün kaynağı?

Yoksa yıllardır ajanlık faaliyetleriyle savaşlar çıkartılmasına sebep olarak, haritalar dizayn ederek, doğal kaynak (yeraltı ve yerüstü zenginlikleri) yönünden zengin ve bakir ülkelerdeki mezhep çatışmalarını ve iç savaşları körükleyerek kaynakları elde tutma çabası mı?

Veya demokrasi getiriyoruz nutukları perdesiyle, geliştirilen-icat edilen yeni silahların denendiği, güç gösterisi yapıldığı ülkelerin durumuna düşmemek için üç maymunu oynayan gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin sessiz kalması mı doların gücünün kaynağı?

Bugün 'doların kullanım oranının (ödeme aracı ve rezerv para) ABD'nin dünya ticaretindeki payının çok üstünde' olması gerçeği nedeniyle, ABD hapşırsa bütün dünya nezle oluyor (FED'in faiz artırma konusu mesela).

Yani, rezerv para kiminse dünya onun etrafında dönüyor.

Normal şartlar altında, ülkeler ekonomileri ne kadar büyüyorsa o kadar para basmakta ve senyoraj geliri elde etmekteler.

Ayrıca, doların uluslararası ödemelerde kullanılan en yaygın para (uluslararası ödeme aracı) ve rezerv para olması ABD'ye senyoraj gelirleri bağlamında büyük kazanımlar sağlıyor.

Dünya Bankası verilerine göre bugün dünya gayrisafi hasılası 76 trilyon dolar civarında. ABD'nin gayrisafi hasılası ise yaklaşık 17 trilyon dolar.

ABD'nin yalnızca %1'lik büyüme oranında para basması durumunda bile 170 milyar dolar senyoraj geliri elde etmesi söz konusu.

Buna ek olarak ABD, dünyada, bir likidite ihtiyacı olması durumunda dolar basarak daha fazla senyoraj geliri elde etme imkanına da kavuşmuş oluyor.

Yani ABD en çok “kendi parasının ihracatından para kazanıyor ”.

Bu miktarda senyoraj geliri bazı savaşların nedeni olabilecek kadar büyüktür.

Nitekim ABD'nin Irak'a ikinci müdahalesi Saddam'ın petrolü Euro

ile satmaya başlayacağını açıklamasından sonra gelmiştir.

İran'la olan çatışmaların arkasında İran'ın petrolünü kontrol edememe ve ihracatını dolar dışında bir para cinsinden satma girişimleri de etkili. Yoksa nükleer denemeler işin hikayesi.

Yine, Latin Amerika'nın bazı ülkelerindeki kargaşaların arkasında, rezervlerin dolar dışında bir para birimi ile tutulmasının etkisi var.

BRICS ya da Şanghay İşbirliği Örgütü gibi oluşumlar doların tahtını sarsacağından ABD tarafından tasvip edilmemektedir.

Ülkelere arası güç mücadelesi, yalnızca askeri ve siyasi enstrümanlar üzerinden yapılmıyor, para üzerinden de yapılıyor.

Para savaşları, bu mücadelenin bir parçası ve hangi paranın rezerv para olacağı ile ilgilidir.

Doların rezerv para ve uluslararası ödeme aracı olarak kalmaya devam etmesi, ABD'nin dolardan daha çok kazanmasına ve kasasını doldurmasına yarar.

Bir anlamda bireysel birikimimizi dolar olarak tutmayı tercih etmemiz bile, bir nevi ABD'ye işlerinde kullansın diye kredi açmamız (faizsiz borç verme) anlamına gelmektedir.

Bununla birlikte piyasaların küreselleşmesi sonucu ortaya çıkan karşılıklı bağımlılıklar da doların tahtını güçlendirmektedir.

Bugün dünyanın en güçlü ikinci ekonomisi olan Çin 3 trilyon doları aşan döviz rezervlerinin çoğunu ABD hazine tahvili olarak tutuyor.

Bu durumda doların dibe vurması Çin'in de dibe vurması anlamına gelir.

(devam edecek)

#Para savaşları

#faizsiz borç

#dolar