Afganistan''ı müttefikleri İngiltere ve Avustralya ile birlikte “teröre karşı küresel savaş” kapsamında El Kaide''yi ve ona yardım ve yataklıkla suçladığı Taliban rejimini ortadan kaldırmak amacıyla 7 Ekim 2001''de işgale başlayan Amerika, Afganistan''dan prestiji en az zarar görecek bir şekilde çıkmanın hazırlıklarını yapıyor.

Ancak, savaşı kaybettiği aşikâr. Ayrıca sadece savaşı kaybetmekle kalsa iyi, dünyanın tek süper gücü olma özelliğini de kaybediyor.

Söz konusu belgede ABD''nin bu yüzyıldaki savunma davranışı belirleniyor ve öncelikleri sıralanıyor. ABD askeri gücünü azaltıyor, gemilerini kızağa çekiyor, uçaklarını indiriyor, nükleer gücünü sınırlıyor. “Artık eşzamanlı olarak iki cephede savaşamayacağız” deniliyor.

Kısaca, 11 Eylül süreci sonrasında yaklaşık 11 yıldır süren askeri maceraların da etkisiyle ekonomisi zayıflayan, borcu ekonomisini sollayan ABD''nin tek süper güç olma ve küresel anlamda hâkimiyet ve etkisini kaybetmeye başladığına şahitlik ediyoruz.

Afganistan''ı işgale yeltenen Amerika''nın kaderi, daha önceden bu ülkeyi işgal eden ve kendi döneminin süper güçleri olan ülkelerden farklı olmadı.

Afganların, kendi döneminin en büyük imparatorluğunu kuran Büyük İskender''i de bayağı uğraştırdıkları anlaşılıyor.

Kaynaklar İskender''in günümüz İran topraklarını altı ayda ele geçirmiş olmasına rağmen, yine günümüz Afganistan toprakları üzerinde hâkimiyet sağlamasının üç yıl sürdüğünü bildiriyor. İran''da Doğu''ya ilerleyen İskender yerel kabilelerden oldukça şiddetli direniş görmüş. Afganlar Büyük İskender''i de yendiklerini gururla anlatırlar.

Kolonyalist dönemin son ve en büyük temsilcisi, “üzerinde güneş batmayan” ve dünyanın gelmiş geçmiş en büyük imparatorluğunun sahibi Birleşik Krallık da Afganistan ve Orta Asya merkezli “Büyük Oyun”un en önemli tarafıdır. Afganistan''ı üç işgal girişimi akim kalmıştır. İlk Afgan İngiliz savaşında on beş bine yakın İngiliz ordusu Afganlar tarafından tamamıyla yok edilmiştir.

Afganistan''ı işgal etme hatasına düşen süper güçlerden birisi de bir komünist imparatorluk olan Sovyetler Birliği olmuştur. 1950''li yıllarda Afganistan''la iyi ilişkiler geliştiren ve altyapıya bayağı yatırım yapan Sovyetler 27 Aralık 1979''da Kızıl Ordu ile Afganistan''a girmiş, ama ülke çapına yayılan isyanlarla boğuşmak durumunda kalmıştır.

Sovyetler Birliği 10 yıllık bir savaşın ardından arkasında resmi rakamlarla on beş bin ölü bırakarak 15 Şubat 1989''da Afganistan''dan çekilmiştir. Dönemin süper gücünü ülkelerinden kovmanın bedeli Afganlar açısından çok daha ağır olmuştur. Bir milyondan fazla Afganlı hayatını kaybetmiştir.

Her şey bir tarafa, Sovyetler''in Afganistan macerasının bedeli “Komünist Blok”a ağır olmuştur. Sovyetler Birliği dağılmıştır: Afganistan Sovyetler''e gerçekten de “mezar” olmuştur.

Amerika''nın Afgan işgalinin akıbeti de farklı gözükmüyor. Şimdiden bazı kaynaklar Afganistan''ı Amerika''nın en uzun savaşı olarak niteliyorlar. Şu an itibariyle savaş 10 yıl dört aydır sürüyor. Amerikan kayıpları Vietnam savaşına oranla nicelik olarak daha az olsa da nitelik olarak çok daha büyük.

29 Ocak 2012 itibariyle Amerikan ordusu Afganistan''da ilan edilen rakamlara göre 1889 asker kaybetti. Yani ayda ortalama 15 asker kaybetti. Ama son üç yılın istatistiklerine baktığımızda ayda 34 asker, günde de 1 ölmeye başladı.

Savaşın başlamasından 2011 mali yılına kadar toplam maliyetin 468 milyar dolar olması bekleniyor. Her bir Amerikan askerinin Afganistan''daki maliyeti bir milyon dolar. Tabii ki bu maliyetler arasında kaybedilen savaş ekipmanları yok; savaştan dönen askerlerin sosyal güvenlik maliyetleri yok. Örtülü ödenek harcamaları yok.

Görülen o ki, “Süpergüçler Mezarlığı” Afganistan Amerika''ya da mezar olacağa benziyor.