Soğuk günlerin sıcak dostudur salep. Kışın, soğuk havalarda hakkıyla yapılmış güzel bir salep içmenin keyfini sürmek benim kışı sevmeme ve daha farklı bir gözle bakmama sebep oluyor. Gerçi birçok ürün gibi maalesef salebin de tadı bozuldu. Gerçi her salep içişimde dağlarda muhteşem orkidelerden birkaç tanesinin yok olması gözümün önüne gelince biraz ağzımın tadı kaçıyor.
Türkiye'mizde nesli tükenme riski olan nadide orkideleri düşününce üzülüyorum. Ancak elimden de bu konuda insanların bilinçlenip orkidelerimize sahip çıkmasını dilemekten başka bir şey gelmiyor. Herhalde bundan sonra da (bulabilirseniz) hakiki salebi içerken bu nadide orkidelerimiz için neler yapabiliriz diye düşünürüz ve bu konuda çaba gösteririz.
Üzerinde dumanı tüterek gelen ve daha elime almadan tarçının kokusu genzimi yakan bir fincan salep! İçtiğimizde kendimizi İpek Yolu'nun mistisizmi içerisinde hissettiren dayanılmaz lezzet; salep. Kışın kendini olanca şiddetiyle hissettirdiği bir vakitte yaşadığımız unutulmaz anlardan biri de salep içmek!
İlkbahar, yaz, sonbahar derken kış gelip çattı. Sıcacık çay, kahve, nescafe ve tabiî ki kış günlerinin yegânesi salebin bu fevkalade şahane tadını sizlerin de hem sevdiklerinizle hem de çevrenizle beraber tekrar yaşamanızı, kışın sertliğinden bir an için de olsa sıcacık salep ile kurtulup unutulmaz anlar paylaşmanızı istedim. Umarım bir nebze de olsa hayatımıza farklı bir renk, farklı bir lezzet katmaya vesile olmuştur.
Beslenme açısından da oldukça yararlı olan salep; soğuk algınlığına karşı iyileştirici etkisi, vücuda kuvvet verici özelliği, yara, iltihap, çıban ve ishale karşı iyileştiriciliği, zihin yorgunluğunu gidericiliği ile bir nevi soğuk günlerimizin de özel doktoru sayılmaktadır. "Salepgillerin örnek bitkisinin yumru durumundaki köklerinden dövülerek hazırlanan beyaz renkli tozun, şekerli süt veya su ile kanatılmasıyla yapılan sıcak içecek diye de adlandırabileceğimiz salep; aslında bir çeşit orkidedir. Beyazdan mora kadar değişen bir renk yelpazesine sahip orkidelerin "salep otu" ya da afrodizyak etkisi nedeniyle halk arasında "güç otu" olarak da tanımlanan bazı çeşitleri yurdumuzun Muğla, Isparta, Antalya, Kahramanmaraş, Safranbolu ve başta Kastamonu olmak üzere Karadeniz yörelerinde yabani olarak yetiştirilmektedir. Ancak safran, kardelen gibi soğanlı bitki türleri gibi birçok konuda bilinçsizce tüketim olduğu gibi bu konuda da gerekli hassasiyeti göstermediğimizden dolayı bazı orkide türleri salep ihtiyacını karşılama amacıyla yüksek miktarlarda tüketildiğinden yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Su ve sütle birlikte kullanıldığında şiştiği için dondurmada kullanılan, özellikle de Maraş Dondurması olarak bilinen dondurmaya tat ve koku kazandıran, dünyada sadece Kahramanmaraş'ın Gavur Dağı'nda yetişen bir orkide türünden elde edilen salebin artan dondurma ihtiyacıyla beraber korunmaya ve önlem alınmasına ihtiyaç duyulmaktadır.
Şeyhulmuharririn Burhan Felek'in usta kaleminden dökülen yazılarında "Hafif bir sisle buğulanmış şehrin sokaklarında çoluk çocuk mektebe, tramvaya, simitçi ve salepçiye koşuyordu" şeklinde anlatılan salep içme alışkanlığı maalesef ki günümüzde evlerimizde aynı sıklıkla devam ettiremediğimiz birçok içecekten biridir. Aslolan, unutulmaya yüz tutmuş daha pek çok geleneksel lezzetler gibi bu lezzeti de gelecek nesillerimize yaşayarak ve yaşatarak aktarmamızdır. O zaman buyurun bugün bol tarçınlı, dumanı üzerinde bir salep içmeye.
Tabirciler der ki rüyada salep görmek çevrenizdeki insanları etkileyeceğinize, onların saygısını kazanacağınıza işarettir. Salep içtiğini görmek ise sağlık durumunuzun düzeleceğine ya da yakınlarınızdan hasta olanların iyileşeceğine delalet eder denilmektedir.
