Çankaya yarışında ince hesaplar

 
Cumhurbaşkanı meselesi, Ecevit ve Yılmaz'ın arasına karakedi girmesine sebep oldu. Cumhurbaşkanlığı konusunda aynı görüşü paylaşan DYP ve DSP'nin hükûmette de ortak olmaları her an beklenilebilecek bir gelişme. İster tehdit, ister uyarı deyin, cevit böyle bir ihtimalin kapısını araladı.

Cumhurbaşkanı meselesi, Ecevit ve Yılmaz'ın arasına karakedi girmesine sebep oldu.

DSP lideri, bir yandan Cumhurbaşkanlığı seçiminin gizli oyla yapıldığını, bu konuda grup kararı verilemeyeceği için vicdanların hür olduğunu hatırlatıyor, bir yandan da "liderliğin gereğini(!) yerine getirip grubu baskı altında tutmadığı için" Yılmaz'a çatıyor.

Ecevit, Demirel'i köşkte görmeyi, Mesut Yılmaz ile arasını açacak kadar istiyor.

Oysa, geçtiğimiz dönemde, ANAP-DSP birlikte hareket eden bir blok oluşturmuştu. Bu blok sayesinde, Parlamento'nun en küçük partisi DSP Tansu Çiller'in desteğini sağlayınca, azınlık hükûmetini kurabilmişti.

Refahyol yıkıldıktan sonra, Mesut Yılmaz'ın başbakan olmasında ise, Bülent Ecevit rol oynamıştı.

"Anca beraber, kanca beraber" vaziyeti, son gelişmelerle birlikte dağılmış görünüyor.

Neden Demirel?

Şimdi Ecevit'in vazgeçemeyeceği partneri Demirel.

Neden Demirel?

Bu teveccühün sebebini, Ecevit'in satır aralarında okumak mümkün.

Ecevit, bir başka adayın, hükûmeti oluşturan partileri rekabete sokacağı kanaatini taşıyor. Demek, hâlâ, MHP'ye bakış açısı değişmemiş.

Oysa, Başbakan DSP'li, Meclis Başkanı ANAP'lı olduğuna göre, Cumhurbaşkanı da MHP'den seçilsin diye düşünebilirdi. Partilerarası bir rekabete, gitmeden seçimden çıkan sonuçlar doğrultusunda, pekalâ bir MHP'li aday üzerinde uzlaşılabilirdi.

MHP, Meclis Başkanlığı için Sadi Somuncuoğlu'nu aday göstermişti. FP destekleseydi Somuncuoğlu Meclis Başkanı olacaktı. Ama Fazilet Partisi, o dönemde, MHP lideri tarafından dışlanmanın tepkisini duyuyordu.

Devlet Bahçeli, hem DYP, hem de FP için "Dinlensinler" demişti. Bu durumda, Fazilet, MHP'nin adayını desteklemedi. Zaten Akbulut'un daha bağımsız hareket edeceğini düşünenler vardı.

Ama, bugünkü Fazilet Partililer MHP'li bir adaya oy verme eğilimi taşıyor.

Görünüşe göre, Ecevit, halâ MHP kökenli cumhurbaşkanını içine sindiremiyor. Belki de Rahşan Hanımı bu hususta ikna etmenin çok güç olduğunu düşünüyor.

Demirel'i, Anayasa'yı zorlayarak görevde tutmaya çalışmasının altında, MHP'den bir adayın önünü kesme arzusu yatıyor.

İki mesaj

Evvelki gün, sert çıkışıyla, DSP lideri iki önemli mesaj verdi.

Bir kere, Yılmaz'ın cumhurbaşkanı adaylığının önünü tamamen kesti. "Demirel'i bu makamda tutamasak bile, sakın Çankaya'ya çıkacağınız ümidini taşımayın" demek istedi. Böylece, şahsi beklentiler yüzünden Demirel'e oy verilmiyorsa, bu beklentileri boşa çıkarmak suretiyle, Demirel'in önünü açmağa çalıştı.

İkinci mesaj doğrudan hükûmet ortaklığı ile ilgiliydi. Yılmaz, uyumsuzluğunu sürdürdüğü takdirde, Tansu Çiller ile yer değiştirebilirdi. Zaten, ağır seçim yenilgisine rağmen, ANAP'ın hiçbir şey olmamışçasına koalisyon ortağı durumunda bulunması, tamamen Ecevit'in Yılmaz'a teveccühünden kaynaklanıyor.

Yoksa, hakkında 7 soruşturma dosyası bulunan bir lider, Çankaya hevesleri peşinde koşmadan önce, hesap verme mecburiyetinde hissederdi kendini. DSP-ANAP bloku sayesinde, Yılmaz konumunu sağlamlaştırdı.

Cumhurbaşkanlığı konusunda aynı görüşü paylaşan DYP ve DSP'nin hükûmette de ortak olmaları her an beklenilebilecek bir gelişme.

İster tehdit, ister uyarı deyin, Ecevit böyle bir ihtimalin kapısını araladı.

Kongresini tamamlayıp, iç çalkantılarından kurtulan DYP, şu anda mevcut hükûmetin stepnesi durumunda. Şimdilik Ecevit yedek tekeri, ortaklarına gözdağı vermek için kullanıyor.

DSP-DYP-MHP veyahut DSP-ANAP-DYP formüllerinin her biri, mevcut koalisyonun alternatifini oluşturuyor.

Ortaklardan herhangi biri yaramazlık(!) yaparsa; duruma göre DYP, ya Anap'ın ya da MHP'nin yerine her an geçebilir.

Halk seçsin

Fazilet Partisi hariç, Cumhurbaşkanı'nı halkın seçmesini samimiyetle isteyen yok.

Ben eskiden, cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesine, parlamenter sistemde, gereğinden fazla cumhurbaşkanlarına ağırlık kazandıracağı ve denetimsiz keyfiliklere yol açacağı endişesini taşıdığım için karşıydım.

Ama bugünkü durumda, üstelik halkın seçmediği bir cumhurbaşkanı aynı mahsurları arz ediyor.

Halkın seçmediği ve hiçbir zaman seçmeyeceği bir kişiyi, başka partiler ve liderleri üzerinde baskı kurarak ve gözdağı vererek yeniden seçtirmek, acaba hangi demokrasi kitabında yazıyor.

Ecevit'in DYP'yi stepne gibi kullandığını yazdık. Demirel'den de, farklı ihtirasların önünde bir tıkaç olarak istifade ediyor.

Çankaya yarışı başlarsa, İsmail Cem'den, Hikmet Sami Türk'e kadar, kendi partisinden sürüyle aday çıkacağını biliyor Ecevit. Tabii MHP de adaylarını öne sürecek.

Meclis'in genel eğilimi muhafazakâr bir yapıyı yansıtıyor. Eğer MHP'li aday DSP'ye rağmen seçilirse, Ecevit bunu içine sindiremeyeceğe benziyor. Cumhurbaşkanı seçiminde belirleyici olmak niyetinde.

Dizginleri elinden kaçırmamak için Anayasa değişikliği ve Demirel'in adaylığı ile, diğer gelişmelerin önünü tıkıyor.

Kısacası cumhurbaşkanlığı yarışında Tansu Çiller stepne, Süleyman Demirel ise tıkaç.

NOT: Dünkü Yeni Şafak'ın haberinde Adalet Komisyonu'nda ortaya koyduğum görüşler, hatalı bir anlamaya yol açacak şekilde yayınlandı. Ben "PKK ile irtibatlı olan HADEP desteklenmemeli" demedim. Aksine HADEP'teki gözaltıları eleştirdim. Sadece "Siyasallaşan bir PKK ile HADEP'in aynı çizgide olması doğal. Bunu görmezden gelemeyiz" dedim. Bir olguyu, hiç yorum yapmadan ortaya koydum. N. I.