İlgili âyette "Hasta ve yolcu olanlarınız başka günlerde tutarsınız" (Bakara: 2/184) buyurulmaktadır. Sünnî mezhepler ittifakla, hastaların ve yolcuların, sonradan kaza etmek üzere oruçlarını bozabilecekleri veya niyet etmeyip tutmayabilecekleri hükmünü benimsemişlerdir.

Mazeret sayılan hastalık, oruç tutulduğu takdirde artacak, tedavisi gecikecek veya tutana -sağlıklı olduğu zamana göre- daha fazla külfet getirecek hastalıktır.

Yolculuktan maksat, namazları kısaltarak ve birleştirerek kılmayı da caiz kılan yolculuktur. Bunun mesafesi konusunda 20 civarında farklı ictihad/yorum vardır. Ayet, bir mesafe belirlemeden "yolcu olanlarınız" demiştir. Sahih hadislerde "üç mil, bir fersah" ölçüleri geçmektedir.

Bu ise 5-6 km'lik bir mesafeden ibarettir. Şu halde insanın içinde yaşadığı zamana, mekana ve şartlara göre yolculuk kabul edilen, şehir veya köy içinde gidip gelmeden farklı olan, örfe göre "oturduğunuz yerden başka bir yere gitmek üzere yola çıkma" sayılan yolculuklar, orucu ertelemek için bir mazeret olarak kabul edilmiştir.

Yolculuk haline rağmen oruç tutmak caizdir. "Bu durumda oruç tutmak mı yoksa kazaya bırakmak mı daha iyidir?" sorusuna farklı cevaplar verilmiştir. Doğrusu "hükmün, kişinin durumuna göre değiştiği"dir. Maddi ve manevi bakımlardan yolculuk halinde oruç tutmak daha iyi sonuçlar verecekse tutmak, vermeyecekse kazaya bırakmak daha uygun olacaktır.

Araba kullanan bir kimse, oruç tuttuğu takdirde dikkatinin azalması, reflekslerinin gevşemesi ihtimali varsa orucu kazaya bırakmalıdır; onun için bu daha efdaldir, tercihe şayandır.

Yolcu olmasına rağmen oruç tutan kimse riyadan korkuyorsa (böyle bir ihtimal varsa) yine kazaya bırakmalıdır. Diğer durumlar bu örneklere bakılarak değerlendirilebilir.

PROF. DR. HAYRETTİN KARAMAN

Künye

Temsilcilikler

ReklamTarifesi

AboneFormu

MesajFormu