İran, 1988'den beri göz hapsinde tutulan Ayetullah Hüseyin Ali Muntazıri'nin anılarının yayınlanmasıyla çalkalanıyor. Muntazıri'nin anılarını bir internet sitesinde yayınlamaya başlaması ve İran Devrimi'nin ilk yıllarını sorgulaması İran istihbarat birimlerini de alarma geçirdi. Anıları yayınlandıktan sonra Muntazıri'nin oğlu tutuklandı. Muntazıri'nin fıkhi ve siyasi görüşlerine yer veren gazete ve dergiler kapatıldı. İstihbarat birimleri anıların yayınlandığı siteyi ziyaret eden herkesi fişlemeye başladı.

İran İslam Cumhuriyeti'nin kurucusu Ayetullah Humeyni'nin bir müddet yardımcılığını yapan ve sonra fikri ayrılıklardan dolayı 1987'e görevinden alınan Muntazıri, 1988'de Humeyni'nin vefatıyla evinde göz hapsine alındı, Kum'daki derslerine son verildi ve ziyaretçi kabul etmesi yasaklandı.

Muntazıri, oğulları tarafından hazırlanan internet sitesinde bir ay önce anılarını yayınladı. Anılar, İran Devrimi'nin ilk yıllarında meydana gelen ve kamuoyuna yansımayan veya resmi boyutuyla yansıyan siyasi gelişmelerin arka planını ve Muntazıri'nin görevinden alınışına kadar bütün olayları içeriyor.

Muntazıri anılarında siyasi, askeri ve güvenlik konularını daha kapsamlı ele alıyor. İran-Irak savaşında alınan kararların nasıl tek elden çıktığını değinen Muntazıri, İran'ın resmi ifadesiyle, "Halkın Münafıkları"na karşı ordunun ve güvenlik birimlerinin düzenlediği operasyonlardan, Irak'ın Kirmanşah, İslamabad ve bazı bölgelerinden Tahran'a yönelen Halkın Mücahitleri'ne bağlı birliklerin nasıl katledildiğine kadar birçok ayrıntı veriyor.

Mehdi Haşimi'nin idamı

Muntazıri, devrimin ilk dönemlerinde Humeyni'nin kendisiyle beraber olan arkadaşlarını muhalif görüşlere sahip oldukları gerekçesiyle nasıl tasfiye ettiğini çarpıcı bir şekilde ortaya koyuyor ve bu muhalif kişilerin idamına onay vermesini sorguluyor.

Damadının kardeşi Seyyid Mehdi Haşimi'nin ABD'li yetkililerle gizli görüşmesinden dolayı devrim ve devlet çıkarlarına aykırı hareket ettiği gerekçesiyle idam edilişinin perde arkasını açığa çıkaran Muntazıri, Mehdi Haşimi'nin yaptığı hatanın kesinlikle onun idam edilişini gerektirmediğini ve bunun arkasındaki hedefin Haşimi'nin kendisine verdiği destek olduğunu vurguladı.

İlk tepki oğlunun tutuklanması

Muntazıri'nin anılarının, internette yayınlanmadan önce, oğulları tarafından kendisine yakın bazı siyasilere okutulduğu, bu kişilerin Kum'da bulunan Muntazıri'nin kitaplarını yayımlayan yayınevini ve oğullarını uyararak anıların yayınlanmasının Muntazıri çevresine zarar vereceğini söyledikleri belirtildi. Ancak Muntazıri'nin yakınlarının, anıların içindeki ağır suçlamalara karşı doğacak bütün tepkileri bildikleri ve buna göğüs germeyi tercih ettikleri ifade edildi.

Anıların yayınlanmasından sonra gelen ilk tepki, üç hafta önce İran-Irak savaşında bir çatışma sırasında bir gözünü kaybetmiş olan Muntazıri'nin ikinci oğlu Said Muntazıri'nin tutuklanması oldu.

Anıların yayınlanmasından sonra güvenlik birimleri, tarafından Muntazıri'nin fıkhi ve siyasi görüşlerine yer veren bütün gazete ve dergileri kapattı. Daha önce de kapatılan bazı dergi ve gazetelerin Muntazıri'nin görüşlerine yer vermelerinden dolayı kapatıldığı belirtildi.

Devrim Mahkemeleri yeniden kurulabilir

Bütün bu siyasi çalkalanmanın, İran'da devrimin ilk günlerinde kurulan siyasi dini mahkemelerin yeniden kurulmasına yol açabileceği ve Muntazıri'nin sonunun Ayetullah Şeriat Medari'ye benzeyebileceği ifade ediliyor. Güvenlik organları bununla kalmayıp siteye yönelik denetimleri sıklaştırdı ve internet sitesini ziyaret eden herkesi tespit etmeye başladı ve sitede anıların bir çok yeri bu birimlerce değiştirildi. Güvenlik birimlerinin anıların yayınlandığı siteyi her an çökertebileceği belirtiliyor.