T ü r k i y e ' n i n   B i r i k i m i

Y A Z A R L A R
Geçiş dönemi sorunları

1. Füsun FIRAT isimli okurumuzun Çayyolu/ANKARA'dan gönderdiği e-mail şöyle:

"Kademeli emeklilik konusunda halka verdiğiniz destek için sonsuz teşekkürler. Ben, 15.05.1964 doğumlu 38 yaşında bir bayanım. İlk sigorta başlangıç tarihim 19.04.1982, 5.400 işgünümü ve 20 yıllık sigortalılık süremi, 19.04.2002 tarihinde yani 23.05.2002 tarihli yeni yasadan yaklaşık 1 ay önce tamamladım. Yani kademelenecek herhangi bir durumum kalmadı. Benim öğrenmek istediğim, ben yaklaşık 1 ay önce bana düşen tüm gerekleri yerine getirmişken niçin 1 ay sonra çıkan yeni yasaya tabi olayım? Ben zaten emekliliği haketmişken, aradaki bu yasal boşluk süresi niçin aleyhime işletilsin? Yeni yasa çıkıncaya kadar eski yasa hükümleri geçerli değil midir? Yasaların tarihlerinin bir önemi yok mudur? Sigortalılığımın 20 yılını ve 5.400 işgünümü doldurduktan 1 gün sonra SSK'ya müracaat ettim, benim durumumu iptal edilen 1999 tarihli yasaya göre mütalaa edeceklerini söylediler. Zaten iptal edilen bir yasaya niçin tabi olayım? Yasanın beni ilgilendiren bölümü, "23.5.2002 tarihinde sigortalılık süresi 18 yıldan fazla (18 dahil) olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 40 yaşını doldurmaları..." diye devam ediyor. Ama benim bütün şartlarım bu yasadan 1 ay önce zaten dolmuş, yenisi çıkıncaya kadar eski yasa hükümleri geçerli olduğundan durumumun eski yasaya göre mütalaa edilmesi gerekmez mi?"

2. Güner AKANER'in "Kademeli Emeklilik Yürürlük Tarihi Haksızlığı" başlıklı e-maili de şöyle:

"Bildiğiniz üzere Anayasa Mahkemesi'nce bazı maddeleri iptal edilen kademeli emeklilik ile ilgili Eylül 1999 tarihli yasanın yeniden düzenlemesi yapılırken T.B.M.M. tarafından kademeli emekliliğe esas tarih Mayıs 2002 olarak değiştirilmiştir. Fakat yasanın (a) bendi yani eylül 1999 tarihi değiştirilmediğinden birçok kişi (Akşam Gazetesi'nin haberine göre yaklaşık 1 milyon kişi) mağdur edilmiştir. Konuyu gündeme getirerek haksızlığa uğrayan 1 milyon kişinin sesi olmanızı bekliyor, saygılar sunuyorum."

* Sosyal güvenlik sistemimizde 4447 sayılı Yasa ile yapılan değişiklik ve düzenlemelerin önemli ve kapsamlı oluşu konusunda tartışma yok. Bilindiği üzere 08.09.1999 tarih ve 23810 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren bu Yasa'da İşsizlik Sigortası düzenlendiği gibi, 506-2925-5434-1479-2926 sayılı yasalarda da değişiklikler ve ek düzenlemeler gerçekleştirilmiş; yaşlılık aylığının hakedilmesi yönünden yaş sınırı, bayanlarda 58'e, erkeklerde ise 60'a çıkarılmış ve bu arada Yasa'nın yürürlüğünden önceki girişler hakkında geçici maddelerle kademeli geçiş düzenlemeleri yapılmıştır.

506 Sayılı "Sosyal Sigortalar Kanunu"na 4447 sayılı "İşsizlik Sigortası Kanunu" ile "Geçici 81. madde" eklenmiştir. Bu maddede, A, B, C bentleriyle yapılan düzenlemelerden, A bendiyle yapılan düzenlemede, hakları saklı tutulan yani önceki hükümlere göre yaşlılık aylığına hak kazanmaları öngörülen sigortalıların durumları ele alınmıştır. Ve bu hüküm, Fazilet Partisi'nin (ana muhalefet partisi olarak) açtığı iptal davası sonucuna göre, Anayasa Mahkemesi'nin 23.02.2001 tarih, 1999/42, 2001/41 sayılı kararı ile (gerekçeli karar, 23.11.2001 tarih ve 24592 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanmıştır.) İptal edilmemiş; buna karşılık B ve C bentleri, iptal edilmiş ve yeni düzenleme için 6 aylık süre verilmiştir. Bu nedenle 23.05.2002 tarih ve 4759 sayılı kanun (Resmî Gazete'nin 01.06.2002 tarih ve 24772 sayılı nüshasında yayınlanmıştır.) ile B ve C bentlerinde yeni düzenlemeler yapılmıştır.

4759 sayılı Kanun'un 3. maddesine göre yasa koyucu, yeni bir geçiş süreci düzenlemiştir: "B) 23.05.2002 tarihinde; a) (A) bendi kapsamında olanlar hariç, sigortalılık süresi 18 (dahil) yıldan fazla olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 40 yaşını doldurmaları; sigortalılık süresi 23 yıldan (dahil) fazla olan erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 44 yaşını doldurmaları ve en az 5000 gün malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş bulunmaları şartı ile yaşlılık aylığından yararlanabileceklerdir."

Yasa koyucu, bu düzenlemeyle, yukarıda sorunlarını kaydettiğimiz okuyucularımız ve benzer durumda olanların mağdur olmalarına neden olmuştur. Yani bayanlardan 18, erkeklerden 23 yıllık sigortalılıks üresini 09.09.1999-22.05.2002 tarihleri arasında dolduranlar, 1 gün ile 2 yıl 8 ay 15 gün arasında değişen eksik sigortalılık sebebiyle, kadın ise 38, erkek ise 43 yaşında emekli olma imkânını kaçıran sigortalılar, 40 (bayanlar) veya 44 yaşında (erkekler) emekli olabileceklerdir. Halbuki yasa koyucu (TBMM), (A) bendindeki tarihi de 09.09.1999'dan 23.05.2002 tarihine çekmiş olsaydı, yukarıda sözünü ettiğim mağduriyet önlenmiş olacaktı.

Mağduriyeti sözkonusu olanların taraf oldukları dava sırasında "Anayasa'ya aykırılık" itirazı da yapılamayacak, ve Anayasa Mahkemesi de kanun koyucu gibi davranamayacağından (AY.m.152/IV; 2949 sayılı Kanun, m.28/son) yargı kararlarıyla, 09.09.1999-22.05.2002 kuşağı mağdurlarının sorunları çözümlenemeyecektir. Öyleyse çözümsüzlüğe mahkum mu olunacak?! Hayır... Seçimler büyük fırsat oluşturuyor. Yeni oluşacak Meclis ve iktidarın çözümlemesi gereken sorunlardan biri de yukarıda dile getirilen sorundur. TBMM'ne sunulacak bir kanun tasarısı ile geçici maddelerdeki benzer düzenlemelerin (geçici 81/A maddesi gibi) yürürlük süresini 23.05.2002 tarihine çekmek ve yasalaşmasını sağlamaktır.


28 Ekim 2002
Pazartesi
 
TAHSİN SINAV


Künye
Temsilcilikler
ReklamTarifesi
AboneFormu
MesajFormu

Ana Sayfa | Gündem | Politika | Ekonomi | Dünya
Kültür | Spor | Yazarlar | Televizyon | Ramazan | Arşiv
Bilişim
| Dizi | Röportaj | Karikatür
Bu sitede yayınlanan tüm materyalin HER HAKKI MAHFUZDUR. Kaynak gösterilmeden çoğaltılamaz.
© ALL RIGHTS RESERVED