Bush, Saddam Hüseyin yönetiminin silah denetçilerini kabul eden açıklamasına rağmen saldırı planlarını rafa kaldırmak istemiyor. ABD ve İngiltere, BM'nin Irak'a karşı sert bir karar çıkarması konusunda ısrarını sürdürüyor.

Saddam Hüseyin rejimini devirmeyi amaçlayan ABD ve en yakın müttefiki İngiltere'nin, Bağdat'a silah denetimlerinin yerine getirilmesi için tanınacak sürenin daraltılmasını öngörecek ve işbirliğini yerine getirmemesi durumunda da güç kullanımına olanak tanıyacak bir karar tasarının hazırlıklarına başladığı bildiriliyor.

BM Güvenlik Konseyi'nin diğer daimi üyeleri Rusya ve Çin ise yeni bir BM kararına gerek olmadığı görüşünde. Diplomatların açıklamalarına göre, ABD ile İngiltere, Irak'a karşı baskıyı sürdürecek karar tasarısını gelecek hafta tamamlayarak, BM Güvenlik Konseyi'nin daimi diğer üç üyesi Fransa, Rusya ve Çin'e iletmeyi planlıyor.

ABD'nin BM temsilciliğindeki bir sözcüsü de, iki ülke diplomatlarının yeni karar tasarısı için biraraya geldiklerini doğruladı. Rusya, Irak'ın BM silah denetçilerinin ülkeye ön koşulsuz olarak dönmesini kabul etmesinin ardından yeni bir BM kararına gerek olmadığını belirtiyor. ABD Başkanı Bush, yarın Rus yetkililerle bir araya gelerek bu ülkeyi yeni bir karar çıkarılması için iknaya çalışacak. BM Güvenlik Konseyi'nin bir diğer daimi üyesi olan Çin, savaş olasılığı doğuracak her türlü harekete karşı.

Irak'ın BM denetçilerini kabul etmesi kararından memnun olan Fransa, BM'den yeni bir karar çıkmasına destek olabileceği sinyalleri vermeye başladı. Fransa Dışişleri Bakanı Dominique de Villepin, denetçilerin Irak'ta engellenmeden çalışmasını sağlayacak bir BM kararı çıkarılabileceği açıklaması yaptı. BM Güvenlik Konseyi daimi üyesi olan Rusya, Fransa ve Çin'in veto hakkı bulunuyor.

Yaptırımlar da askıya alınacak

BM'de halen varolan karar, silah denetçilerine Irak'a girmelerinden itibaren Konsey'e bir çalışma programı sunmaları için 60 gün süre tanıyor. Konsey'in programı onaylamasının ardından da silah BM denetçileri ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı tamamen faal hale geliyor ve Irak'ın 120 günlük bir süre içinde işbirliği yaparak denetimlerin uygulanmasını sağlaması gerekiyor.

Karara göre, Irak'ın işbirliğini ve taahhütlerini yerine getirmesi durumunda Konsey'in yaptırımları 120 gün askıya alması ve Irak'ın işbirliğini sürdürdüğü sürece bu sürecin yinelenmesi öngörülüyor.

ABD sarayları da denetlecek

ABD ve İngiltere'nin hazırlamakta oldukları yeni tasarıda ise bu sürelerin kısaltılmasının ve Irak lideri Saddam Hüseyin'in saraylarına ayrıcalık tanınmamasının öngörüldüğü belirtiliyor. Irak'a, 1990'da Kuveyt'i işgalinden sonra uygulanmaya başlanan BM yaptırımlarının kaldırılabilmesi için silah denetçilerinin bu ülkenin bütün kitle imha silahlarının yokedildiğini rapor etmesi gerekiyor.

BM silah denetçileri, Irak'ta 1991-1998 yılları arasında çalışmış, ABD ve İngiltere'nin Aralık 1998'de Bağdat'ın silah denetçileriyle işbirliği yapmadığı gerekçesiyle düzenlediği hava harekatı öncesi ise Irak'ı terk etmişlerdi. Irak da bu tarihten sonra denetçilerin dönüşüne izin vermemişti.

Bu arada Irak Dışişleri Bakanı Naci Sabri, hükümetinin BM ile işbirliği yapacağı konusunda güvence verdi.

ABD'den muhaliflere Saddam'ı devirme güvencesi

ABD Başkanı George Bush yönetimi yetkilileri, New York'ta önceki gece toplanan Irak muhalefet grupları üyelerine Irak lideri Saddam Hüseyin'in devrileceği konusunda kesin güvence verdi. Washington'ın koordinasyon toplantısı için biraraya getirdiği Iraklı muhalif gruplarının toplantısına dün ilk kez, Irak halkının yüzde 15'ini temsil eden Türkmenler'in katılması dikkat çekti. New York Waldorf Astoria Oteli'nde yapılan ve yaklaşık 1.5 saat süren toplantıda, Türkmenler'i ABD temsilcisi Orhan Ketene temsil etti. Toplantıya yönetim adına katılan ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Marc Grossman, Irak muhalefet cephesi üyelerine, "BM'den çıkartılacak yeni kararla sadece Irak'ın elindeki nükleer, biyolojik ve kimyasal silahların tasfiyesiyle yetinilmeyeceğini, nihai hedefin Irak'ın silahsızlandırılması olduğu" mesajını verdi. Orhan Ketene, "Şimdiye kadar muhalefet bünyesine alınmayan Türkmenler'in, kendilerinin Amerikan Kongresi nezdinde, Türk hükümetinin de Bush yönetimi nezdinde yaptığı girişimler sonucu ilk kez muhalif gruplar arasına alındığını" söyledi.