|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cezalara dikkat
41 milyon 414 bin 793 seçmen, 22. Dönem Milletvekili Genel Seçimi için sandık başına gidecek. Seçimde, 198 bağımsız, 18 siyasi partiden de 10 bine yakın milletvekili adayı yarışacak.
Vatandaşlar seçmen bilgi kağıdını ve kimliklerini göstererek oylarını kullanacaklar. Seçmen bilgi kağıdı bulunmayan, ancak seçmen kütüğünde kayıtlı olanlar, kimlikle oy kullanabilecekler. Nüfus cüzdanı, resmi daireler veya KİT'lerden verilen kimlik kartları, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik belgesi, sürücü belgesi gibi resimli, resmi nitelikteki belgeler kimlik olarak gösterilebilecek. Belediyeler ile köy ve mahalle muhtarlarınca düzenlenip onaylanan kimlik bilgileri geçerli olmayacak. Sadece milletvekilleri ve milletvekili adayları, seçmen kartını göstermek suretiyle istedikleri sandıkta oy kullanabilecekler.
Sandık görevlilerinin yemini
Seçim günü sandık kurullarında 1 milyon 206 bin kişi görev yapacak. YSK, bu görevlilere yaklaşık 30 trilyon lira para ödeyecek. YSK, pazar günü yapılacak erken seçim için yaklaşık 60 trilyon lira tutarında harcama yaptı. Hindistan'dan ithal edilen "çıkmaz seçmen mürekkebi" için ödenen para ise 2 trilyon lira. Sandık kurulu başkanı ve 6 üye, pazar günü en geç 05.00-06.00'da göreve başlayacak.
Sandık mahallerinin gizliliği
Kapalı oy verme yerleri, dışarıdan gözetlenmesine imkan bırakmayacak elverişli bölümlerde olacak. Sandıkların yerleştiği yer merkez olmak üzere 100 metre yarıçaplı alan "sandık alanı" olacak. Bu alana sandık kurulu başkan ve üyeleriyle oy vermek üzere gelen seçmenler, siyasi partilerin gözlemcileri, adaylar ve gözlemcileri bulunabilecek. Başka hiç kimse sandık alanına giremeyecek. Gözlemciler, hangi siyasi partinin veya bağımsız adayın gözlemcisi olduklarını yazılı belge ile kanıtlamak zorunda olacaklar. Sandık başında, seçmene vereceği oy hakkında hiçbir kimse müdahale, telkin veya tavsiyede bulunamayacak. Hiçbir seçmen oyunu kullandıktan sonra sandık başında kalmayacak. Oyunu kullandıktan sonra sandık başından ayrılmayan seçmen, güvenlik kuvvetlerince uzaklaştırılacak. Yardıma muhtaç ve özürlü olanlar ise oylarını birinin yardımıyla kullanacaklar. Ancak bir seçmen birden fazla kişiye yardımda bulunamayacak. Okuma-yazma bilmeyen seçmenlere, oylarını kullanmaları konusunda başkaları tarafından sandık alanında yardım edilemeyecek.
Nasıl oy kullanılacak?
Seçmenler, oyunu vereceği partinin ambleminin altındaki yuvarlak içerisine "Evet" veya "Tercih" mühürünü basacak ve pusulayı zarfa koyarak sandığa atacak. Mükerrer oy kullanımını önlemek için oyunu kullanan seçmenin sol işaret parmağı çıkmayan boya ile boyanacak. Seçmen oyunu bağımsız adaya verecekse, bağımsız adaya ilişkin oy pusulasını, üzerine herhangi bir mühür basmaksızın ve işaret koymaksızın zarfa yerleştirip sandığa atarak gerçekleştirebilecek. Cezaevlerinde tek bir tutuklu bulunsa dahi sandık konulacak. Ancak, kimin kime oy verdiği ortaya çıkacak sayıda az tutuklunun oy kullandığı sandıklardaki oylar yerinde açılmayıp, yakındaki bir sandıkta kullanılan oylar arasına karıştırılacak. Gümrük kapılarında kullanılan oylar, her seçim çevresine dağıtılacak ve Türkiye barajında etkili olacak.
Hapis ve para cezası verilecek
Haksız oy temin edenlere 1 yıldan 3 yıla kadar, Seçmenin oyunu kullanmasına engel olanlara 1 yıldan 4 yıla kadar, Oyunu kullandıktan sonra sandık başından ayrılmayan; müdahale, telkin veya tavsiyede bulunanlara 3 aydan 1 yıla kadar, Seçme yeterliği olmadığı halde oy vermeye teşebbüs edenler 2 yıldan 5 yıla kadar, Başkasının adına oy vermeye teşebbüs edenlere 3 yıldan 5 yıla kadar, Mükerrer oy vermeye teşebbüs edenlere 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası; Seçmen kütüklerinde ismi bulunduğu halde oy kullanmayanlara 5 milyon lira, Sandık başında oy verme konusundaki uyarıları dinlemeyen seçmenler 500 liradan bin liraya kadar para cezası verilebilecek. İçki ve silah yok
3 Kasım Pazar günü saat 06.00'dan 24.00'e kadar alkollü içki satışı yasak. İçkili yerlerde içki verilmeyecek; eğlence yerleri kapalı kalacak. Eğlence niteliği taşıyan lokantalarda yalnız yemek verilecek. Saat 06.00'dan 24.00'e kadar, emniyet güçleri dışındakiler silah taşıyamayacak. 8 ilin milletvekili sayısı arttı
YSK, İstanbul'u 3, Ankara'yı 2 ve İzmir'i 2 seçim çevresine ayırdı. Böylece, Türkiye genelinde 85 seçim çevresi oluştu. 18 Nisan 1999'dan sonra seçmen sayısı 3 milyon 919 bin 576 kişi daha arttı. 2000 nüfus sayımına göre İstanbul, Ankara, Ağrı, Antalya, Gaziantep, Isparta, Tokat ve Trabzon'un milletvekili sayısı birer kişi artarken, Adıyaman, Amasya, Balıkesir, Diyarbakır, Erzurum, Kocaeli, Kahramanmaraş, Samsun ve Zonguldak'ın milletvekili sayısı bir, Bolu'nun ise 2 kişi azaldı. Seçimlere ilk kez "il" olarak katılacak olan Düzce ise 3 milletvekili çıkaracak. 7 milyon 210 bin 40 kişiyle en çok seçmenli İstanbul 70, 54 bin 155 kişi ile en az seçmene sahip olan Bayburt 2 milletvekili çıkaracak. İstanbul'da 103 bin seçmene bir milletvekili, Bayburt'ta da 27 bin 77 seçmene bir milletvekili düşüyor.
10 binden fazla aday var
198'ı bağımsız olmak üzere toplam 10 bin 83 milletvekili adayı, milletvekili kesin aday listesinde yer almıştı, ancak daha sonra çekilenler ve vefat edenler oldu. Listeler kesinleştikten sonra ekleme yapılamadığı için seçimde 10 binin üzerinde aday yarışacak. Ölüm veya istifa nedeniyle listeden düşen adayın yerine bir sonraki sıradaki aday milletvekili olacak.
Seçim yasakları
Propaganda dönemi, siyasi partilerin radyo ve televizyonda bugün yapacakları son konuşmalarla saat 18.00'de sona erecek. Bu saatten oy verme günü olan 3 Kasım Pazar günü saat 21.00'e kadar yayın yasağı uygulanacak. 3 Kasım Pazar günü saat 18.00'e kadar seçim ve seçim sonuçlarıyla ilgili haber, tahmin ve yorum yapılmayacak. Saat 18.00 ile 21.00 arasında, ancak YSK tarafından seçimle ilgili olarak verilecek haber ve tebliğler yayımlanabilecek. Saat 21.00'den sonra bütün yayınlar serbest olacak.
18 parti katılıyor
Seçime katılan 18 partiden 17'si tüm seçim bölgelerinde aday gösterdi. Seçime katılan partilerden sadece ÖDP, Erzurum'da liste çıkarmadı. Oy pusulalarında siyasi partiler şöyle sıralandı: DSP, DEHAP, YP, MHP, DYP, Millet Partisi, BBP, ANAP, LDP, SP, BTP, ÖDP, TKP, Genç Parti, İP, CHP, AK Parti, YTP. ATP ile DTP, DYP; HADEP, EMEP ve SDP de DEHAP çatısı altında seçime giriyor.
Ecemiş: Tedbirleri aldık
İçişleri Bakanı Muzaffer Ecemiş, seçim süresince kanun hakimiyetinin sağlanması için her türlü tedbirin alındığını belirterek, "Bu tedbirler, vatandaşlarımızın huzur ve güveninin ötesine asla geçmemektedir" dedi. MİT Müsteşarı, Jandarma Genel Komutanı ve Emniyet Genel Müdürü'nün de katılımıyla son toplantılarını yaparak önlemleri gözden geçirdiklerini anlatan Ecemiş, seçim süresince emniyet ve jandarma teşkilatının tüm birimlerinin görev başında olacağını bildirdi. Güvenlik görevlilerinin güvenlik tedbiri aldığı sandıkta oy kullanacağını belirten Ecemiş, vali ve kaymakamların izinlerinin 1 Ekim 2002 tarihinden itibaren kaldırıldığını da hatırlattı. Seçimlerde, kamu görevlilerinin idarenin tarafsızlığına gölge düşürecek veya tarafsızlığı konusunda şüphe uyandıracak her türlü hareketten kaçınmalarına özel önem verildiğini belirten Ecemiş, bu konuda görevlilerin eğitildiğini de kaydetti.
İllere göre oy verme saatleri
Oy verme işlemi, Türkiye'nin doğusundaki 32 ilde saat 06.00'da başlayıp saat 15.00'te sona erecek. Bu iller şunlar: Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır ve Kilis. Batıdaki 49 ilde ise saat 07.00'de başlayacak, saat 16.00'da son bulacak. Bu iller şunlar: Adana, Afyon, Amasya, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bilecik, Bolu, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çankırı, Çorum, Denizli, Edirne, Eskişehir, Hatay, Isparta, İçel, İstanbul, İzmir, Kastamonu, Kayseri, Kırklareli, Kırşehir, Kocaeli, Konya, Kütahya, Manisa, Muğla, Nevşehir, Niğde, Sakarya, Samsun, Sinop, Tekirdağ, Tokat, Uşak, Yozgat, Zonguldak, Aksaray, Karaman, Kırıkkale, Bartın, Yalova, Karabük, Osmaniye, Düzce. Cezaevlerindeki tutuklular için oy verme saat 08.00'de başlayıp, o yer için belirlenen saatte sona erecek. Oy verme için belirlenen sürelerin bitiminde sandık başında bekleyen varsa, bunlar sayılarak hepsinin oy kullanması sağlanacak.
Kim, nerede oy kullanacak?
Cumhurbaşkanı Sezer, Anayasa Mahkemesi Başkanı Mustafa Bumin, Çankaya Ahmet Andiçen İlköğretim Okulu'nda; TBMM Başkanı Ömer İzgi, TED Ankara Vakfı Lisesi'nde; DSP lideri Bülent Ecevit, Oran Perihan İnan İlköğretim Okulu'nda; MHP lideri Devlet Bahçeli Anıttepe İlköğretim Okulu'nda; ANAP lideri Mesut Yılmaz Reşit Galip İlköğretim Okulu'nda; Yargıtay Başkanı Eraslan Özkaya ile Yargıtay Başsavcısı Sabih Kanadoğlu, Milli Piyango Lisesi'nde; 9.Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hilmi Özkök ve YTP lideri İsmail Cem, Çankaya İlköğretim Okulu'nda; SP lideri Recai Kutan, Yüce Koleji'nde; AK Parti lideri Tayyip Erdoğan, Üsküdar Lisesi'nde; DYP lideri Tansu Çiller ve Genç Parti lideri Cem Uzan İstanbul Yeniköy İlköğretim Okulu'nda; CHP lideri Deniz Baykal ise Antalya Lisesi'nde oy kullancak.
DEHAP lideri Mehmet Abbasoğlu, HADEP lideri Murat Bozlak ve SDP lideri Akın Birdal ile Necmettin Erbakan, Ankara'da; İP lideri Doğru Perinçek, TKP lideri Aydemir Güler, YP lideri Sadettin Tantan, Millet Partisi lideri Aykut Edibali, ÖDP lideri Ufuk Uras, LDP lideri Besim Tibuk, CHP adayı Kemal Derviş İstanbul'da; BBP lideri Muhsin Yazıcıoğlu Sivas'ta ve BTP lideri Haydar Baş da Trabzon'da oy kullanacaklar.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Kültür | Spor | Yazarlar | Televizyon| Hayat| Arşiv Bilişim| Dizi | Röportaj | Karikatür |
|
Bu sitede yayınlanan tüm materyalin HER HAKKI MAHFUZDUR. Kaynak gösterilmeden çoğaltılamaz. © ALL RIGHTS RESERVED |