Türkiye, Başbakan Bülent Ecevit'in hastalığına kilitlendiği bir dönemde, ekonomik göstergeler ardı ardına alarm vermeye başladı. Kamu harcamalarında istenilen tasarruf bir türlü sağlanamadı. Gelirler düşerken harcamalar rekor düzeyde artıyor. Reel sektöre yönelik destekler ise hayata geçirilemedi.

Maliye Bakanlığı'nın verilerine göre, Şubat krizinin ardından gündeme gelen arazi, araç ve sosyal tesis satışlarında bir ilerleme sağlanamadı. Ayrıca, KİT'lerden sağlanan gelirlerde bir bir ortadan kalkıyor. Yılın ilk dört ayında, Sosyal Tesis Satışından, Enerji Dağıtım ve Santral Satışıdan, TEDAŞ'tan, TEKEL'den ve BOTAŞ'tan hiç gelir elde edilemedi.

Beklenen satışlar olmadı

Aynı dönemde, taşıt satışından ise sadece 303 milyar liralık gelir sağlanırken, katrilyonluk gelir beklenen Hazine arsa ve arazi satışı geliri de 38.7 trilyon lirada kaldı. Yılın dört ayında, bütçe harcamaları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 132 oranında artarak 35.3 katrilyon liraya ulaştı. Aynı dönemde, gelirler ise yüzde 34.8 oranında artarak 20.1 katrilyon lirada kaldı. Yılsonu itibariyle 26.9 katrilyon lira olarak hedeflenen bütçe açığının yüzde 56'sı daha dört ayda ulaşıldı. Yılsonunda bütçe açığın daha da büyümesi bekleniyor.

Öte yandan, Şubat krizinin ardından gündeme gelen reel sektörün borçlarının yeniden yapılandırılması ve firmalara kredi desteği verilmesine ilişkin projelerde hayata geçirilemedi. Hükümet ile reel sektör temsilcilerinin çalışmaları sonucu 30 Kasım'da yayınlanan reel sektöre destek deklarasyonun üzerinden yaklaşık altı ay geçti. Ancak, halen firmaların borçları yeniden yapılandırılması ve kredi desteği verilmesine yönelik çalışmalar tamamlanmadı.

Sanayi üretiminde kıpırdanma var

Ekonomik krizde stoklarını eriten firmalar, yeniden stoğa üretime başlayınca kapasite kullanım oranı, Nisan ayında yüzde 74 düzeyinde gerçekleşti. Geçen yılın aynı dönemine göre 5.5 puan artan kapasite kullanım oranı, Mart ayına kıyasla 1.2 puan düştü. DİE rakamlarına göre, kapasite kullanım oranı geçen yılın Nisan ayına göre özel sektörde yüzde 65.2'den yüzde 70.9'a yükseldi. Kamu kesiminde ise yüzde 75.1'den yüzde 78.6'ya tırmanış olduğu gözlendi.

Büyük şirketler yatırım için bekliyor

Finansal Kiralama Derneği Başkanı Dursun, Akbulut, "Tekstil makinelerindeki üretim artışı yüzde 17, turizm ekipmanlarında ise artış kabaca yüzde 260 düzeyinde. Ancak, inşaat ve iş makinalarında ise gerileme yaşanıyor. Esas itibariyle büyük grupların yatırıma başlaması gerekiyor. Şu andaki taleplerin yüzde 90'ı KOBİ'lerden geliyor. Büyük gruplar yatırım için beklemedeler." dedi.