Bizim İsrailli güzel sanatlar öğrencileri Kanada’da ortaya çıktılar. Hayret bir şey.

Kanada basın özgürlüğünün en yaygın biçimde kullanıldığı bir ülke; hiç değilse biz öyle biliyoruz. Gelin görün ki, “İsrailli güzel sanatlar öğrencileri yakalandı” başlıklı haberi kullanan Ottowa Sun gazetesinin internet sitesine girip arşivden arasanız, haberi bulmanız artık mümkün değil. İyi ki ilk yayımlandığı gün okuyup arşivime atmışım. Kanada basınının kilit patronu Conrad Black meydanı gazetelerini sattığı Izzy Asper’e bıraktı; ama o da selefinden farklı davranmıyor...

Ottowa’da gözaltına alınmış dokuz İsrailli... Hepsi de ülkeye yasadışı yollardan girmişler; ellerinde geçerli belge bulunmuyormuş... Gözaltına alınınca, kendilerinin, ‘sanat eseri’ pazarlayan güzel sanatlar öğrencisi olduklarını ileri sürmüşler... Güvenlik güçleri konuyu vatandaşlık ve mülteciler bürosuna havale etmiş; onlar da sınırdışı edilmek üzere bir otele yerleştirmişler... İsrail Büyükelçiliği sözcüsü Ben Forer, “Yasadışı yollardan gelmiş işçiler bunlar; yaptıklarına kızgınız” deyip eklemiş: “Kanada’da çalışmak isteyen İsrail vatandaşlarının buraya gelmeden önce çalışma izni almalarını bekleriz...”

Sun’ın haberinden, Toronto ve Calgary’de de benzer olaylara rastlandığını öğreniyoruz... 15-20’si Kanada’ya gittiğine göre, 5 milyon nüfuslu İsrail’de güzel sanatlar eğitimi alan ve ticarete meraklı binlerce öğrenci olmalı...

İsrailli güzel sanatlar öğrencilerinin Amerika kıtasındaki ülkelere meraklı oldukları anlaşılıyor. Daha önce, ABD’de, Florida ve San Fransisco gibi kentlerde görülmüştü İsrailli öğrenciler... Ardından, başkent Washington’da hassas devlet dairelerine uğrayıp memurlara ucuz resim ve heykel satmaya çalıştıkları öğrenilmişti. Mâsum bir uğraş olarak kabul edilse de, 11 Eylül eylemleri sonrasında, öğrencilerin Mossad adına çalışma yaptıkları iddiası istihbarat raporlarına geçti. Rapora göre, ‘İsrailli öğrenci’ kılığında ülkeye giren ve sanat eseri pazarladıklarını söyleyen gençler, Florida ve San Fransisco gibi Arapların yoğun olduğu yerlerde istihbarat faaliyeti yürütmüşler... Benzer bir faaliyeti, Washington’da, hassas devlet dairelerinde çalışanlar üzerinde de yürütmüş aynı gençler...

11 Eylül sonrasında, ABD’deki Anti-Defamation League gibi kuruluşların, “Komplo teorileri yazıldı” yakınmalarına yol açan yayınlardan önemli bir bölümü ‘İsrailli güzel sanatlar öğrencileri’ ile ilgili istihbarat bilgilerine dayanıyor. Denilen şuydu: “11 Eylül eylemcileri Florida’da ve San Fransisco civarında yaşıyorlardı; aynı bölgeye gönderilen Mossad ajanları onların ne yapacağından haberdardılar...” Mossad direktörünün, eylemlerden iki hafta önce bizzat Washington’a gelerek FBI ve CIA’yi olacaktan haberdar ettiği de biliniyor...

İşin ilginç tarafı, önemli ve itibarlı Amerikan yayın organlarının izlediği ‘güzel sanatlar öğrencisi kılığında casusluk’ haberlerine temel teşkil eden faaliyetlerin 2001 yılının ilk altı ayında yoğunlaşmış olmasıdır. 11 Eylül o yılın ikinci yarısında meydana geldi. Öğrenci görüntülü kişilerin ellerindeki ‘dandik’ eserleri satmak için Washington’da uğradıkları devlet dairelerinin hep istihbaratla ilgili oluşu da önemli. Rapora göre, öğrenciler, tam 130 kez ya dairelerine uğramışlar Amerikalı istihbaratçıların, ya da evlerinin kapısını çalmışlar... Peşlerine düşülen öğrencilerden birinin hesabında 180 bin dolarlık bir para trafiğine de rastlanmış...

Kanada’daki olayı haberleştiren gazete sonradan pişman olduğuna göre acaba yanlış bir bilgilendirme mi var? Herhalde böyle bir ihtimal sizin de aklınıza gelmiştir. Aksi halde, itibarına düşkün gazeteler, Amerika’da daha önce yaşandığı ve yüzlerce yazıya konu olduğu için herkese ilgi çekici gelecek bir haberi nasıl olur da görmezden gelir, ya da verdiği halde sonradan internet sitesinden kaldırır? Olacak iş mi bu?

Oluyor işte... Çünkü, sonradan pişman olunan haberde, sadece kabataslak bilgiler sunulmuyor, bayağı dişe gelir ayrıntılar da bulunuyor. Nerede yakalandıklarını, kim tarafından gözaltına alındıklarını, nereye sevk edildiklerini öğrendiğimiz gibi, Mossad ajanı olduğundan kuşkulanılan gençlerin isimlerini de biliyoruz. Ienav Sofer, Amit Yedudai, Rani Rahuhim Katsov, Roy Laniado, Shulamit Gorelik ve Anatoly Belnik izinsiz çalıştıkları için iki yıl ülkeye girememe cezası almışlar; Koby Cole, Sharon Moskovitz ve Yafit Avram’ın cezası ise bir yılla sınırlı tutulmuş. Sonra, Kanada’daki İsrail büyükelçiliği de “Böyle bir olay olmadı” demiyor; “Maalesef, izinsiz çalışmaya gelmişler” diyor büyükelçilik sözcüsü... Olay gerçek.

Bazen garip şeyler düşünürüm ya, şu düşüncemi de mâzur görünüz lütfen: Daha yakın da olduğumuz halde, İsrailli ‘güzel sanatlar öğrencileri’ neden Türkiye’ye ilgi göstermezler? Bizim sanata düşkünlüğümüz az diye mi? Sattıkları ‘dandik’ eserlere ilgi göstermeyeceğimizi bildikleri için mi? Bizden uzak duruşlarını iki ülke arasındaki yakın ilişkilere bağlayacağım, ama ABD de yakın değil mi?

Böyle düşünceleri zihnime hiç getirmemek, gelmişlerse silmek isterim: Şu sırada Kanada’da ortaya çıkmaları herhangi bir ‘özel mesaj’ anlamı taşımıyordur umarım...

TAHA KIVANÇ

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu