Türkiye'de yaşayan insanlar Irak'a savaş ihtimalini bir kaç düzlemde değerlendirmek zorundalar: Halkının Müslüman oluşu... Ortak bir tarihi paylaşma... Komşuluk... Bunların herbiri önemli ögeler... ABD, halkı Müslüman olmayan, tarihsel birlikteliği bulunmayan, Türkiye'den uzaktaki bir ülkeye saldırmaya hazırlansaydı, değerlendirmemiz elbette farklı olurdu. Bunda yadırganacak bir durum yok.

Bosna ve Kosova ihtilâflarında, mağdurlarla zâlimlerin dinî/ırkî kimliklerinin ne kadar önem taşıdığını yaşayarak öğrenmedik mi? Sırplarla aynı ırk/din kökeninden gelen Ruslar ile aynı Hıristiyan inancını paylaşan Yunanlılar, Bosna ve Kosova'da yaşanan zulme sağır kalırken, ortak tarih ve din bağları Türkiye'yi harekete geçirmişti. Bugünün dünyasında, 'geçmişte kaldığı' sanılan değerler hâlâ merkezî rol oynayabiliyorlar...

Bazen 'resmi' tavırlarla halkın tepkileri arasında bu yönden farka da rastlanabiliyor. Cezayir'in bağımsızlık savaşı ve ardından yaşananlar bunun çarpıcı örneğidir. Batılı kurumlar içerisinde yer alan Türkiye, Fransa'ya karşı bağımsızlık mücadelesi yürüten Cezayir'e 'dostça' bakmamayı 'resmi' tavır olarak belirlemişti. Onlarca yıl süren aradaki buzları eritmek için, Turgut Özal'ın, bağımsız Cezayir'i ziyaret edip özür dilemesi gerekmişti. Ancak, o yılların basınına yakından bakıldığında, iktidarların aksine politikalarına rağmen, Türk halkının, resmi tezin karşısında yer aldığı görülecektir.

Irak konusunda da durum aynı. Amerikan PEW kuruluşunun Avrupa ülkelerinde yaptırdığı bir ankette, savaşa karşıtlığın en yüksek olduğu ülke yüzde 83'le Türkiye görünüyor. ANAR'ın yıl sonu değerlendirmesinde, ABD'nin Irak'a müdahalesini 'olumlu' bulanların oranı yalnızca yüzde 7,8 ('Olumsuz' bulan 87,0)... ANAR'a, "Ne asker göndererek ne de üslerini kullandırarak Türkiye böyle bir savaşta taraf olmamalıdır" kesin görüşünü açıklayanların oranı ise yüzde 62.8…

Çağımız, hiç değilse bizim ülkemizde, 'din-içi' etkilere kendini kapalı tutma çağı ya, bazı yorumcular, "Özellikle Ak Parti seçmeni arasında savaş-karşıtları daha fazla" diyebiliyorlar. Oysa, ANAR anketinin açılmışına baktığımızda, Irak'la savaşa karşı olmada, AKP (88,5), CHP (86,2), MHP (89,9) ve DEHAP (90.0) seçmenleri arasında pek fark bulunmuyor (Tek istisna, yüzde 61,8 ile ANAP seçmeni)... Sözün kısası şu: Türk halkının savaşa karşı olmasını siyasi eğilimi belirlemiyor.

Savaşa karşı tavırda 'din' unsurunun payını iktidarda Ak Parti bulunması sebebiyle abartanların göz boyamaca çabalarının altında Irak rejiminin özelliği de yatıyor. Saddam Hüseyin'in, 'vatan', 'millet' ve 'iştirakiyye' (sosyalizm) ilkelerine dayalı Baas rejiminin ürünü olduğu unutuluyor; bizdeki akim kalmış (sözgelimi 9 Mart 1971) müdahalelerde Baasçı etkilerini de kimse aklına getirmiyor... Türk halkının Irak'a dönük sempatisinin 'dinî' özelliği sebebiyle, Saddam Hüseyin ve rejimi de, o sempatinin bir parçası gibi sunulmak isteniyor.

Bu durum neredeyse diplomatik bir rahatsızlığa yol açacaktı. Başbakan Abdullah Gül'ün hükümetin Irak konusundaki 'barışçı' tutumuyla Baas rejimi arasında bir ilişki bulunmadığını vurgulamak üzere kullandığı 'diktatörlük' türü sıfatlar Bağdat'ta beğenilmemiş... Öyle ya, birkaç ay önce yapılan seçimde, Saddam Hüseyin, oyların yüzde 100'ünü alarak yeniden devlet başkanı seçilmişti. Gül'ün, "Herkesin rejimi kendine" açıklamasını bu rahatsızlığı gidermek üzere yaptığı anlaşılıyor...

Bugün geçerliliği hâlâ süren Ortadoğu'daki sınırlar ve egemen rejimler, Batılı güçlerin saldırısıyla yıkılan Osmanlı İmparatorluğu'nun tasfiyesinin sonucudur. Batı, o dönemde, bugünkü statükoyu kendi çıkarları için zorlamıştı; bugün de yine kendi çıkarlarını ön planda tutarak statükoyu yeniden değiştirmek niyetinde. Bir önceki yüzyılın emperyal hesaplarının mağduru Türkiye, bu defa benzer emperyal hesapların oyuncağı yapılmak isteniyor... Halkın büyük çoğunluğuyla "Hayır" dediği budur işte...

Daha âdil bir dünya ideali için Türkiye'nin daha ön plana çıkmasına ihtiyaç var.

FEHMİ KORU

Künye

Temsilcilikler

ReklamTarifesi

AboneFormu

MesajFormu